15 yılda vatandaşın cebinden TRT’ye 40 milyar lira aktı

Devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla 1964 yılında kurulan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) iktidarın propaganda aracına dönüştüğü suçlamasıyla son günlerde gündemde. Ana muhalefet partisi CHP Genel Başkanı Özgür Özel başta olmak üzere çok sayıda siyasi isim seçim dönemindeki yayınları nedeniyle TRT’yi hedef alıyor.

Son olarak SÖZCÜ Televizyonu’nun radyo reklamını almayan TRT, yayın politikası, kadrolaşma ve yaptığı yüksek harcamalarla eleştirilerin odağında.

18 televizyon, 17 radyo kanalı, 4 basılı dergi ve dijital mecralar üzerinden yayıncılık yapan TRT’nin gelirlerinin büyük bölümü vatandaşlardan toplanan bandrol ücretleri ve elektrik faturalarından tahsil edilen TRT paylarından oluşuyor.

3093 Sayılı TRT Gelirleri Kanunu’na göre, radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlar ile görsel ve/veya işitsel yayınları alabilen her türlü cihazlardan alınan bandrol ücretleri TRT’ye aktarılıyor.

Televizyon ve radyodan yüzde 16, cep telefonundan yüzde 12, bilgisayar ve tabletlerden yüzde 4, müzik seti ve benzeri cihazlardan yüzde 10 oranında bandrol ücreti alınıyor ve TRT’ye aktarılıyor. Ayrıca, elektrik faturalarında aktif enerji bedeli üzerinden yüzde 2 TRT payı alınıyordu. Bu kesinti 2021 yılında kaldırıldı.

TRT’nin bugüne kadar açıklanmış son 15 yıllık mali tabloları incelendiğinde vatandaşın cebinden 31.4 milyar lira bandrol ücreti, 9.3 milyar lira enerji bedeli alındı. 20082022 tarihleri arasında TRT’nin kasasına akan toplam para 40.7 milyar lira oldu.

Yıl Bandrol gelirleri (TL)

2022 7.9 milyar

2021 3.4 milyar

2020 2.6 milyar

2019 1.8 milyar

2018 1.7 milyar

2017 1.4 milyar

2016 962 milyon

2015 679 milyon

2014 600 milyon

2013 559.8 milyon

2012 545.9 milyon

2011 522 milyon

2010 465 milyon

2009 273 milyon

2008 244 milyon

Yıl Enerji payı gelirleri (TL)

2021 1.3 milyar

2020 1.2 milyar

2019 1 milyar

2016 780 milyon

2015 850 milyon

2014 777 milyon

2013 800 milyon

2012 662 milyon

2011 514 milyon

2010 547 milyon

2009 448 milyon

2008 454 milyon

‘’VATANDAŞTAN KESİLEN TRT PAYLARINA SON VERİLSİN’’

CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun TRT’nin iktidarın sesi olduğunu belirterek ‘’Anayasal suç işliyor. Türkiye’nin ve 85 milyonun televizyonu olmaktan çıkmıştır.  

Vatandaştan kesilen bandrol ücreti gibi paraların bu kuruma aktarılması durdurulmalıdır. Adı da Tayyip Recep Televizyonu olarak değiştirilmelidir” dedi. Uzun SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi:

HAR VURUP HARMAN SAVURUYOR

Anayasa gereği tarafsız yayın yapması gereken TRT, iktidarın borazanı ve reklam ajansı haline geldi. 2022 yılında 7.9 milyar liralık bandrol geliri elde eden TRT, 15 yılda 40 milyar TL gibi devasa bir parayı kasasına koydu. Bu parayla hem iktidar borazanlığını yapıyor hem de iktidarın arka bahçesi haline gelen yapım şirketlerine aktararak har vurup harman savuruyor.

‘TİCARİ SIR’ DİYOR

8 binden fazla personeli olan TRT, milyarlarca lirayı ‘dış yapım’ adı altında yandaşlara aktarıyor. Son üç yılda dış yapımlara 6.7 milyar lira ödendi.  Kime ne kadar para ödendiğini sorduğumuzda ise ‘ticari sır’ gerekçesi ile açıklamıyor.

2 BİN 952 DAKİKA

Yılbaşından bu yana yayınlarında Cumhurbaşkanı  Erdoğan‘a 2 bin 952 dakika, Genel Başkanımız Özgür Özel’e ise sadece 43 dakika yer verildi. TRT’de 1 kez Özgür Özel görünürken, Erdoğan 69 kez görüldü. Bu yayın politikası ile TRT açıkça Anayasa suçu işlemektedir.

HALKIN PARASI

TRT’nin üst düzey yöneticilerinin arkadaşlarına kurdurdukları şirketlere aktardıkları paralara dair iddialar TRT’nin her köşesinde konuşuluyor. Bu konudaki önergelerimiz için üç maymunu oynayan TRT yönetimi, artık milletin parasını çarçur etmekten vazgeçmelidir. (Veli TOPRAK/ANKARA)

TBMM’YE YASA TEKLİFİ: BANDROL ÜCRETİNE SON

CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal ve Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bandrole tabi cihazlardan alınan TRT payının kaldırılması için kanun teklifi hazırladılar.  Tanal ve Gürer geçen dönem de TBMM Başkanlığına sundukları ancak komisyonlarda bekletilip ele alınmayan bu konudaki tekliflerini yenilediler.

Tanal teklifinin gerekçesinde, ‘’TRT tarafsız yayın yapma amacı ile kurulmuş bir kamu tüzel kişiliğidir ve 3093 sayılı kanun hükümleri çerçevesinde tüm yurttaşlarımızdan çeşitli vesilelerle pay almaktadır’’ dedi ve şu görüşlere yer verdi:

‘’TRT tüm vatandaşlarımızdan pay almasına karşın, tarafsız ve bağımsız yayıncılık yapmamaktadır. Sadece iktidar partisinin propagandasını yapan bir kurum haline dönüşmüştür. Muhalefet partilerini görmezden gelmekte, muhalefetin aleyhine olacak şekilde, tarafsız anlayış ile bağdaşmayacak yayınlar da yapmaktadır. Vatandaşlarımızın tümünden gelir elde eden bir kurumun sadece belli bir siyasi anlayışın temsilcisi gibi hareket etmesi ve propagandasını yapması kabul edilemez’’İDA

CHP’li Ömer Fethi Gürer ise, TRT’nin kendi kendini finanse eden bir yapıya dönüştürülmesi gerektiğini belirtti ve  3093 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Gelirleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına’’ yönelik yasa teklifi konusunda da şunları söyledi:

"TRT, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin propaganda aygıtı gibi çalışıyor. Kurumun halkın gözündeki itibarı da zedelemiştir. TRT, genel bütçeden aldığı payın yanında radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlardan da bandrol ücreti de almakta ve halkın sırtından finanse edilmektedir. TRT’nin dış yapımlara harcadığı yüksek miktardaki paralar da tepkilere yol açmaktadır. İktidarın propagandasını yapan ve muhalif partilerin görüşlerine yer vermeyen bir kurum, halkın sırtından finanse edilemez. Bandrole tabi cihazlardan alınan TRT payının kaldırılmalıdır." (Başak KAYA/ANKARA)

Sözcü