2018’in ilk altı ayında yapılan kamu ihalelerinin 25 milyar liralık bölümü “doğal afet, hastalık, salgın, işin özelliği” durumlarındaki istisnalardan yararlanılarak, belli kişiler çağırılarak ya da doğrudan temin yoluna başvurarak ihale edildi
Kamu İhale Kurumu, 2018 yılının ilk altı aylık dilimine ilişkin istatistikleri gecikmeli olarak açıkladı. 2014 yılından itibaren aktif olarak kullanılmaya başlayan 2017’de de büyüklüğü 36.5 milyar TL’ye ulaşarak rekor kıran davetli ihaleler bu yıl da hız kesmedi.
KİK’in açıkladığı istatistikleri göre, altı ayda 55 bin 810 ihale yapıldı, bunlardan 6 bin 974’ü iptal edildi. Kuruma doğrudan temin yolu ile yapılanları kapsamayan ve sözleşme bedeli 110.2 milyar olan 68 bin 405 ihale bilgisi ulaştı. Pazarlık usulü ile 18.8 milyarlık, belli istekliler arasında 5 milyar, doğrudan temin yoluyla da 1.8 milyarlık kamu alımı yapıldı.
‘Ne zaman afet oldu?’
Kamu İhale Yasası’nın, “doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması” durumları için 21/b maddesinde düzenlenen davetli ihale usulünde, suiistimal suçlamaları nedeniyle kısa süre önce bir düzenleme daha yapıldı. “Ne zaman doğal afet, salgın oldu?” sorularıyla gelen hukuksuzluk suçlamalarını aşmak üzere maddeye “yapım tekniği açısından özellik arz eden…” ifadesi eklendi.
Bu yeni düzenlemenin açtığı yoldan da yararlanarak, iktidar kamu ihalelerini istediğine verme alışkanlığını sürdürdü.
18.8 milyarlık pazarlık usulü ile yapılan ihalelerden yüzde 26’sı afet gibi olağanüstü durumlarda kullanılabilen 21/b maddesine göre yapılırken yüzde 70’i sözleşme bedeli 50 milyar TL’nin altında olduğu için istenilen şirkete verildi. Ön yeterlik değerlendirmesi sonucunda idare tarafından davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usul kullanılarak da 5 milyarlık ihale yapıldı. Bu yönteme daha çok yapım işlerinde başvuruldu.
Doğrudan temin
Pazarlık usulünde geçen yıla göre çok küçük bir gerileme yaşanırken idarenin istedikleri ile teknik şartlar ve fiyat görüşerek kamu alımı yaptığı doğrudan temin yolu daha fazla kullanıldı. 2018’de 1.8 milyarlık doğrudan temin yoluyla alım yapıldı. Bunların yüzde 63’ünü hizmet alımları oluşturdu.
Bu yola en çok büyükşehir belediyesi sınırları içindeki idarelerin 15 milyar diğerlerinin de 5 milyarı aşmayan ihtiyaçları ile temsil ve ağırlama faaliyetleri için başvuruldu.
https://www.birgun.net/haberdetay/25milyarlikihaleyandasa230164.html