29 yıldır sönmeyen yangın: Madımak Katliamı...

Sivas Katliamı'nın üzerinden tam 29 yıl geçti. Madımak Katliamı, 2 Temmuz 1993'te gerici kalkışma sonucu Madımak Oteli’nde, 33 aydın ve sanatçı ile 2 otel görevlisinin yakılarak katledilmesi olarak hafızalara kazınmış kara bir lekedir.

Aydın ve sanatçılardan oluşan 33 kişinin Sivas’ta kaldığı otelde yakılarak öldürülmesinin üzerinden 29 yıl geçti. Olaylar sonucunda 2 otel görevlisi de yaşamını yitirmişti.

2 Temmuz 1993’te Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Sivas’ta bulunan çoğunluğu Alevi ve sol görüşlü 51 kişilik grupta Aziz Nesin, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Asım Bezirci ve Nesimi Çimen gibi tanınmış isimler de bulunuyordu.

Radikal İslamcı kalabalık bir grup tarafından çıkarılan yangında kimi dumandan boğularak kimi de yanarak yaşamını yitirenlerin dışarı çıkmaları halinde linç edilmesi söz konusu olduğu için içeride sıkıştıkları biliniyor.

Dört gün sürecek şenliklerde söyleşiler düzenleyecek, kitaplarını imzalatacak ve şarkılar söyleyecek olan grup sadece ilk gün etkinliklerini gerçekleştirebildi.

Şenliğin ikinci günü olan ve Cuma gününe denk gelen 2 Temmuz’da namaz çıkışı toplanan bir grup etkinliğin yapıldığı alana yürümeye başladı."Sivas laiklere mezar olacak" sloganlarıyla yapılan yürüyüş sırasında ‘Halk Ozanları’ heykeli yıkıldı ve yerde sürüklendi.

Sayıları giderek artan gruba herhangi bir müdahale olmazken akşam saatlerine doğru kalabalık 15 bin kişiyi buldu. Binlerce kişi otelin önünde sloganlar eşliğinde binayı taşladı ve camlar kırıldı. Birkaç saat içinde otel önündeki araçlar ateşe verildi ve son olarak otelden de alevler yükselmeye başladı.

Yangını söndürmek için zamanında müdahale etmeyen itfaiye de geldiğinde büyümüş olan alevleri kontrol altına almakta yetersiz kaldı. Dönemin siyasileri olayın münferit olduğu yönünde açıklamalar yapsa da uzun yıllar katliamın Özel Harp Dairesi tarafından planlandığı yönünde iddialar da dahil olmak üzere pek çok senaryo dile getirildi.

Katliam sonrasında neler oldu?

Elim olayın hemen ardından 35 kişi gözaltına alınmış, sonrasında gözaltı sayısı 190’a kadar çıkmıştı ancak 66 kişi serbest bırakıldı ve geri kalanlar "Laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışmak" suçuyla Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde 1 yıl boyunca yargılandı. "Sivas davası" olarak tarihe geçen mahkeme sonucunda 22 sanık 15’er yıl, 3 sanık 10’ar yıl, 54 sanık 3’er yıl, 6 sanık 2’şer yıl hapisle cezalandırıldı. Yargılananlardan 37’si ise beraat etti.

Takip eden yıllarda Yargıtay DGM kararını bozdu ve sanıklar yeniden yargılandı. 1998’de onaylanan yeni kararda 33 sanık idam, 14 sanık ise 15 yıla kadar değişen hapis cezalarına çarptırıldı ancak idam cezaları usul noksanlıkları nedeniyle bozuldu. Usul eksiklikleri giderildikten sonra 2000 yılında yeniden idam cezasına çarptırılan 33 sanık 2002’de idam cezasının kaldırılması ile müebbet hapse mahkum oldu.

Sanık avukatlarından birçoğu muhafazakar sağ partilerde milletvekili ve bakanlık pozisyonlarına kadar yükseldi ve geçen zaman içerisinde gerçekleşen tahliyeler ile hapisteki kişi sayısı 33’e düştü.

Sivas katliamının kilit isimlerinden 8 sanık ise 1997’deki bozma kararı sonrasında firar ederek kayıplara karıştı. Bunların içinde davanın bir numaralı sanığı Sivas Belediye Meclisi Üyesi Cafer Erçakmak da bulunuyor.2011 tarihinde Sivas’ta kalp krizi sonucu öldüğü ileri sürülen ve gizlice Yukarı Tekke Mezarlığına gömüldüğü söylenen Erçakmak hakkındaki dava, öldüğü için düşürüldü. Mağdurların avukatları DNA testi talep etti ve mezardaki kişinin yüzde 99.9 Erçakmak olduğu tespit edildi.

Zaman aşımı

Son olarak Sivas Davası 2014 yılında zaman aşımına uğradı ve tüm dava kapatıldı. Bu olay sonrası sivil toplum kuruluşlarının ve partilerin “insanlık suçlarında zaman aşımının kaldırılması” talebinde bulunması üzerine mahkeme başkanı, “İnsanlık suçunda zaman aşımı olmaz ama bu suçu işleyenler kamu görevlisi değil sivil oldukları için davanın düşmesine karar verilmiştir.” şeklinde açıklama yaptı.

Karar üzerine dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ise, davanın zaman aşımına uğradığı ifadesini yanlış bulduğunu belirterek "Sadece 5 kişi ile ilgili zaman aşımı olmuştur. Müebbet hapis cezası ile içeride olan onlarca insan var. Burada hedef saptırılıyor. Tek taraflı bakmayı doğru bulmuyorum. Başka davalarda da zaman aşımı süreci işlemişti." şeklinde açıklama yapmıştı.

Madimak Katliamı'nda hayatını kaybedenler

Muhlis Akarsu  45 yaşında, sanatçı
Muhibe Akarsu  45 yaşında, Muhlis Akarsu'nun eşi
Gülender Akça  25 yaşında
Metin Altıok  53 yaşında, şair, yazar, felsefeci
Mehmet Atay  25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı
Sehergül Ateş  29 yaşında
Behçet Sefa Aysan  44 yaşında, şair
Erdal Ayrancı  35 yaşında
Asım Bezirci  66 yaşında, araştırmacı, yazar
Belkıs Çakır  18 yaşında
Serpil Canik  19 yaşında
Muammer Çiçek  26 yaşında, aktör
Nesimi Çimen  62 yaşında, şair, sanatçı
Carina Cuanna Thuijs  23 yaşında, Hollandalı akademisyen
Serkan Doğan  19 yaşında
Hasret Gültekin  22 yaşında şair, sanatçı
Murat Gündüz  22 yaşında
Gülsüm Karababa  22 yaşında
Uğur Kaynar  37 yaşında, şair
Asaf Koçak  35 yaşında, karikatürist
Koray Kaya  12 yaşında
Menekşe Kaya  15 yaşında
Handan Metin  20 yaşında
Sait Metin  23 yaşında
Huriye Özkan  22 yaşında
Yeşim Özkan  20 yaşında
Ahmet Özyurt  21 yaşında
Nurcan Şahin  18 yaşında
Özlem Şahin  17 yaşında
Asuman Sivri  16 yaşında
Yasemin Sivri  19 yaşında
Edibe Sulari  40 yaşında, sanatçı
İnci Türk  22 yaşında
Ahmet Öztürk  21 yaşında
Kenan Yılmaz  21 yaşında