65 yaş üstü vatandaşların sokağa çıkma yasağı ihlali cezası belli oldu!

Bu geceden itibaren sokağa çıkma yasağına uymayan 65 yaş üstü vatandaşları para ve hapis cezası bekliyor. Sokağa çıkan yaşlıları polis önce uyaracak 'ikna edemezse' hem para cezası kesecek hem de 1 yıla kadar hapis cezasına yol açabilecek süreci başlatacak. Polise direnip karşı koyanlar ise gözaltına alınıp karakola götürülecek.

Kararla ilgili İçişleri Bakanlığı tarafından 81 ilin valiliğine gönderilen “65 Yaş ve Üstü İle Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Genelgesi”nde  ”Kurallara uymayanlara ne olacak?” sorusuna net bir yanıt verilmedi. Ancak Sözcü, kolluk kuvvetlerinden ‘izlenecek yol haritası’nı öğrendi.

ÖNCE İKNA SONRA CEZA

Sözcü’nün güvenli kaynaklarından öğrendiğine göre; kolluk kuvvetleri önce sokakta bulunan yaşlı vatandaşları evlerine dönmeleri konusunda uyaracak ve ihtiyaç olursa yardım da edecek. Güvenlik güçlerinin ikazına rağmen sokakta bulunmaya devam edenlere Kabahatlar Kanunu’nun 32. Maddesi gereğince 392 lira idari para cezası kesilecek.

Para cezasına rağmen evine dönmeyenlere;
Türk Ceza Kanunu’nun Bulaşıcı Hastalıklara ilişkin Tedbirlere Aykırı Davranma başlıklı 195. maddesinde yer alan ”Yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi iki aydan bir yıla hapis cezası ile cezalandırılır” hükmü uyarınca, işlem başlatılacak.

Sokağa çıkma yasağı için atıf yapılan madde.

MUKAVEMET GÖSTERENLERE GÖZALTI

Tüm bunlara rağmen güvenlik güçlerine direnen ve mukavemet gösterenler ise ilgili maddeler uyarınca gözaltına alınabilecek.

Sokağa çıkma yasağı ihlali durumunda uygulanacak ceza maddesi.

KARANTİNA İHLALİ AYRI CEZA

TCK’nın 195’inci maddesinde “Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” ibaresi bulunuyor. Sokağa çıkma yasağını ihlal edenler bu yasaya göre de ceza alabilecek.

“2 AYDAN 1 YILA HAPİS CEZASI”

65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olan kişilerin sokağa çıkma yasağına uymaması halinde uygulanabilecek hukuki yaptırımlara ilişkin SÖZCÜ’ye konuşan Avukat Dr. Rezan Epözdemir şunları söyledi:

* Örneğin, haksız fiyat artışı ile ilgili genelgede açık hüküm var. Dolayısıyla İçişleri Bakanlığı’nın genelgesine uyulmaz fiyat fırsatçılığı yapılırsa, zabıta denetimlerini yaparak, genelgeye aykırı bir irade var mı bakıyor ve para cezalarını kesiyor. İlgililerine tebliğ ediyor.

* Ancak bu durum biraz farklı. 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olan kişilerin sokağa çıkma yasağına ilişkin bir genelge ve bu yasağın delinmesi halinde bununla ilgili ceza hukuku anlamında bir yaptırım var mı yok mu meselesi.

* TCK bakımından bakarsak, “bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma” suçu. Burada net bir şekilde düzenlenmiş. “Bulaşıcı hastalıklardan birine net bir şekilde yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi 2 aydan 1 yıla kadar hapisle cezalandırılır” deniyor.

* Yapısına uygun düştüğü ölçüde bu düzenleme ancak şu halde uygulanabilir. Suçun maddi, manevi, tipiklik unsuru var. Bu kanundaki tipiklik unsuru net bir şekilde şunu ortaya koyuyor: Bir karantina altına almaya dair tedbiri varsa buna uymama halinde uygulanacak madde TCK 195. madde. Bunun dışında TCK’da bu gibi tedbirlere aykırı davranılması halinde uygulanacak olan bir cezai müeyyide açıkçası yok.

‘UMUMİ HIFZISIHHA KANUNU’NDA PARA CEZASI ÖNGÖRÜLMÜŞ’

* 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunu’na bakmak lazım. Bu kanuna muhalefet nedeniyle uygulanabilecek yaptırımlar söz konusu olabilir. Bulaşıcı hastalıklarla ilgili yetkili kurumların, mülki amirlerin tedbirlerine aykırı davrananlar bakımından para cezaları öngörülmüş. 1930 tarihli bu kanuna aykırı davrananlar bakımından bu kanuna muhalefetten adli para cezası uygulaması söz konusu olacaktır.

‘GENİŞ YORUMLAYAMAYIZ’

* Bununla birlikte TCK 195. maddesinin başlığı “bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma” olsa da düzenlenen suç tipine baktığımızda, bütün bulaşıcı hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davrananları cezalandırmaya yönelik değil, sadece ve sadece karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi.

* Yani bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış olacak veya bu hastalıklardan ölmüş bir kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair alınan tedbirlere uymayan kişi 2 aydan 1 yıla kadar cezalandırılır. Karantina tedbirine uymamakla ilgili bir düzenleme bu.

* Bunu geniş yorumlayıp genelgeyle ilgili de “TCK 195. madde uygulanır” diyemeyiz. Çünkü suç ve cezada yasallık ilkesi vardır, geniş yorum yasağı vardır ceza hukukunda. Tipiklik unsuruyla da bağdaşmaz. o nedenle bu madde uygulanmaz. 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanununa muhalefetten ötürü ilgililer hakkında adli para cezası söz konusu olabilir.

https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/sokagacikmayasagiihlalicezasinekadarsokagacikmayasagicezasinadikkat5694026/