Şeker fabrikalarının satışına yönelik kamuoyunda oluşan tepkileri azaltmak ve ihaleye yoğun talep olduğu görüntüsü verebilmek için özellikle fabrikaların bulunduğu illerdeki ticaret ve sanayi odalarından ihaleye teklif vermeleri istendiği ileri sürüldü.
Tavşan firma yöntemi olarak ifade edilen ve gerçekte alıcı olmayan şirketlerin ihaleye katılması anlamına gelen bu yöntemle hem ihalelerin katılımcı azlığı nedeniyle iptalinin önlendiği hem de adrese teslim alıcıların ihaleyi kazanmalarının sağlandığı ifade ediliyor.
Hükümetin
satışa çıkardığı 14 şeker fabrikasından 4'ünün son teklif verme süresi
salı günü doldu. Niğde Bor, Kırşehir, Çorum ve Yozgat olmak üzere teklif
verme süresi sona eren 4 fabrikaya şu ana kadar 10 firma ve toplam 40
civarında teklif geldiği belirtildi. Alıcılar arasında rakip konumdaki
Kayseri Şeker fabrikalarının da olması dikkat çekti. Ayrıca nişasta
bazlı şeker (NBŞ) üreticisi Amerikan Cargill firmasının adına bazı
firmaların da ihalelere katılıp teklif verdiği ileri
sürüldü.
SÖZCÜ'ye bilgi veren kaynaklar, satışa çıkarılan 14 firma içerisinden en fazla 45'inin kâr ettiğini, geri kalanların bir bölümünün yapılacak ilave yatırımlarla kâra geçebileceğini bir bölümünün ise kâr etmesinin mümkün olmadığını ifade ettiler. Kamuoyunda özelleştirmeye karşı başlayan tepkilere karşılık olmak üzere, ihalelere yoğun tepki varmış gibi bir görüntü verilmeye çalışıldığına işaret eden kaynaklar, “Bazı illerde özellikle valilerin, siyasilerin ticaret ve sanayi odalarını harekete geçirmeye çalıştığını, birkaç firmanın bir araya gelip ortak girişim grubu oluşturarak istekli olmasalar dahi ihalelere teklif vermelerini istediklerini duyuyoruz. Bu duyumlar artık her yerden gelmeye başladı” dediler.
İstekli olmayan ancak bir şekilde ihaleye dahil edilen bu tür firmalara ihale literatüründe ‘tavşan firma' ismi veriliyor. Özellikle bazı ihalelere sadece bir veya iki firma ilgi gösteriyor. Bu tür durumlarda katılımcıların az olması nedeniyle ya da kamuoyu tepkisi dikkate alınarak genellikle iptal ediliyor.
Bu tür katılımı düşük ihalelerin iptal edilmemesi ve tek isteklinin avantajlı bir bedelle ihaleyi kazanmasını sağlamak için tavşan firma yöntemine başvurulabiliyor. Bu firmalar ihaleye katılıp kazanma şansı olmayan bir veya birden çok teklifi komisyona sunuyor. Göstermelik yarış sonunda tavşan firmalar eleniyor, asıl istekli olan firma ise avantajlı bir teklifle ihaleyi kazanma imkanı yakalıyor.
https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/cargilladinaihaleyekatilacaklariddiasi2330902/