Cengiz Holding'in aldığı ihaleler tam liste!

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun ‘beşli çete’ olarak andığı şirketlerden biri olan Cengiz Holding'in aldığı ihaleler

1980 yılında Cengiz İnşaat olarak faaliyetlerine başlayan şirket, günümüzde inşaatın yanı sıra madencilik, enerji, turizm, makine, havacılık ve sigorta sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Şirketin Türkiye’nin yanı sıra Azerbaycan, Bulgaristan, Kırgızistan, Irak, Hırvatistan, Özbekistan, Romanya gibi ülkelerde de altyapı, madencilik ve enerji sektörlerinde girişimleri bulunuyor. Şirketin internet sitesinde yer alan bilgilere göre holding, Türkiye’de 7 sektörde, 35 iştirakle ve yaklaşık 30 bin çalışanıyla faaliyet gösteriyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarı döneminde dünyada en çok devlet ihalesi alan şirketlerden biri haline gelen şirket, yapişletdevret modeli dahilinde aldığı hazine garantileri, proje inşaatlarında çalışan işçilerin çalışma koşulları, projelerin ekolojiye verdiği zararlar gibi konularla tartışma konusu oldu. Şirketin sahibi, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hemşehrisi Mehmet Cengiz, özellikle 2014 yılı başlarında Türkiye gündemine oturan ses kayıtlarında sarf ettiği iddia edilen sözlerle muhalif kesimlerin yoğun tepkisini çekmişti.

Cengiz Holding’in son yıllarda aldığı en büyük ihaleler ve bazı projelerle ilgili bazı tartışmalar şöyle:

İstanbul Havalimanı

Cengiz Holding, Cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımlarından biri olarak bilinen İstanbul Havalimanı projesine, Mapa Holding, Limak Holding, Kolin Holding ve Kalyon Holding ile kurduğu ortak girişim grubuyla dahil oldu. 2013’teki ihaleyi 22,152 milyar euroluk teklifle kazanan grupta Cengiz Holding’in ortaklık payı yüzde 25 oldu. 

Havalimanıyla ilgili hazırlanan çevre etki değerlendirmesi (ÇED) raporuyla, projenin çoğunluğunun mevcut ormanın üzerine inşa edilecek olması, inşaat bölgesinde kurutulacak göl alanlarının sulak alan özelliklerini yitirecek olmaları gibi sebeplerle ekolojik sisteme zarar vereceği gündeme geldi. Havalimanının şehre uzaklığı ve metro hattıyla şehre bağlanan Atatürk Havalimanı’nın kapatılmasına sebep olması bir diğer tartışma konusuydu. 

Projenin inşaat sürecinde de çalışma koşullarının yetersizliği ve işçi ölümlerine dair tartışmalar gündeme geldi. Dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, 30 kişinin iş kazaları ve 25 kişinin doğal nedenlerle hayatını kaybettiğini açıkladı.

Şirketlere verilen devlet hazinesi garantisi ise yoğun tepki çekti. Sözleşmeye verilen hazine garantisinin süresi 12 yıl, miktarı ise yıllık 6,3 milyar dolar oldu. Bu ücret, günümüz döviz kuru ile toplam 886 milyar Türk Lirası’na (TL) denk geliyor. İhale bedeli olan 22 milyar euronun günümüz kuru ile TL olarak değeri yaklaşık 257 milyar olduğu düşününce ihaleyi alan şirketlerin 12 yılın sonunda yatırımlarının verimliliği hesaba katılmadan yaklaşık 629 milyar TL kâr elde etmiş olacağı öngörülüyor.

Kuzey Marmara Otoyolu

Kuzey Marmara Otoyolu projesi dört bölüme ayrılarak ve dört farklı ihaleye açılarak inşa edildi. Yapişletdevret modeli projelerinden olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü de kapsayan OdayeriKurtköy kesimini 20 Nisan 2012’deki ihale ile IC İçtaş – Astaldi Ortak Girişim Grubu, 88 kilometre uzunluğundaki KınalıOdayeri kesimini 4 Mayıs 2016 tarihindeki ihale ile KolinKalyon Ortak Girişim Grubu, 169 kilometre uzunluğundaki KurtköyAkyazı kesimini 4 Mayıs 2016 tarihindeki ihale ile LimakCengiz İnşaat Ortak Girişim Grubu, 45 kilometre uzunluğundaki BaşakşehirNakkaş kesimini ise 30 Haziran 2020 tarihinde açılan ihale ile RECRönesans İnşaat Ortak Girişim Grubu kazandı. 

Kuzey Marmara Otoyolu’nda, iş bitiminden sonra sözleşmede değişikliğe gidilerek araç geçiş garantisi dört katına kadar artırıldı ve işletme süresi dokuz yıldan 13 yıla uzatıldı. 

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç, konu ile ilgili açıklamasında “Yapişletdevret modeli ile yaptırılan Kuzey Marmara Otoyolu, KurtköyAkyazı kesimi ile Kuzey Marmara Otoyolu KınalıOdayeri kesimi için toplam proje maliyeti yaklaşık 3.5 milyar dolar olarak açıklanırken, projelerin tamamlandığı dönemde iki projede yaklaşık 1.2 milyar dolarlık maliyet artışına gidildi. Projelerde böylesine ciddi büyüklükte bir maliyet artışına gidilirken, kamuoyuna bunun gerekçesi ve 1.2 milyar doların neye göre hesaplandığı ile ilgili hiçbir bilgi verilmedi. Ama yandaş müteahhitlere bu da yetmedi. Kuzey Marmara Otoyolu’nda, iş bitimi sonrası sözleşmede değişikliğe gidilerek araç geçiş garantisi dört katına kadar artırıldı, bu da yetmezmiş gibi işletme süresi dokuz yıldan 13 yıla uzatıldı” ifadelerini kullandı.

Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. (BEDAŞ)

Holdingin elektrik dağıtım sektöründe de pek çok girişimi bulunuyor. Bunlardan en büyüğü ise 2012’de açılan ihale sonucunda 1 milyar 960 milyon dolara CengizKolinLimak ortaklığına satılan Boğaziçi Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (BEDAŞ). BEDAŞ için 2011’de de bir ihale yapılmış ve kurum 2 milyar 990 milyon dolar karşılığında satılmıştı. Ancak ödeme olmayınca ihale iptal edilmişti. 

RizeArtvin Havalimanı

2017 yılında ihalesi yapılan 1 milyar 78 milyon lira maliyetli havalimanının inşasını Cengiz İnşaat ve ASL İnşaat birlikte yürütüyor. Havalimanının 2022 yılında açılması bekleniyor. Sözcü Gazetesi yazarı Çiğdem Toker’in 17 Şubat 2020 tarihindeki yazısına göre havalimanı projesi için 8 Kasım 2019 tarihinde ikmal ihalesi yapıldı ve maliyet 632 milyon TL artmış oldu.

Şirketin son yıllarda devlet kurumlarından aldığı diğer kamu ihaleleri şunlar:

• İstanbul Taksim4.Levent Metrosu: 2 milyar TL 
• İyidere Lojistik Limanı: 1 milyar 719 milyon TL 
• Limak, Çanakkale, Yalova, Balıkesir, Bursa Uludağ Elektrik Dağıtımı: 1 milyar 457 milyon TL 
• Antalya, Burdur, Isparta Akdeniz Elektrik Dağıtım: 1 milyar 10 milyon TL 
• Ankaraİstanbul Hızlı Tren 2. Etap: 1 milyar TL 
• TrabzonAşkale Yolu Zigana İkmal İnşaatı: 953 Milyon 203 bin TL 11 
• Trabzon Atasu Barajı: 874 milyon TL
• Şile Ağva Yolu: 527 milyon 40 bin TL 
• Artvin Yusufeli Barajı: 486 milyon 80 bin TL 
• Trabzon Aşkale Yolu: 484 milyon 50 bin TL 
• Seydişehir Eti Aluminyum/Oymapınar HES: 417 milyon 85 bin TL 
• Sivas, Tokat, Yozgat Çamlıbel Elektrik Dağıtım: 400 milyon 70 bin TL 
• OrduGiresun Havalimanı: 300 milyon TL 
• Bingöl Genç Yolu: 72 milyon 80 bin TL 
• İstanbul Maltepe Dolgu: 65 milyon TL 
• MaçkaKarahava yolu: 596 milyon 978 bin TL 
• Ankaraİstanbul hızlı tren T26 tüneli: 456 milyon 506 bin TL 
• Gayrettepeİstanbul Metrosu: 4 milyar 845 milyon TL 
• GebzeHalkalı Banliyo Hattı: 8.3 milyon TL 
• AnkaraSivas Demiryolu Projesi: 13 milyar TL 
• BandırmaBursaAyazma Demiryolu : 9 milyar 449 milyon TL 
• YerköyYozgatSivas Demiryolu: 263 milyon TL 
• Yusufeli Barajı ve HES: 486.8 milyon TL 
• Urfa Ilısu Barajı ve HES: 4 milyar 851 milyon TL 
• Zigana Tüneli: 446 milyon 297 bin TL 
• Ovit Tüneli: 1.5 milyar TL 
• Ilgaz Tüneli: 572 milyon TL 
• Ereğli Limanı: 40 milyon TL 
• Hüseyin Avni Paşa Korusu: 31.7 milyon TL 
• Atasu Barajı ve HES : 400 milyon TL 
• Gümüşhane Çevreyolu 
• Çamlıca Tüneli
• Gözeler Regülatörü 
• Aşağı Kaleköy Barajı ve HES 
• Beyhan Barajı ve HES 
• Köprü Barajı ve HES 
• Beyhan 2 Barajı ve HES 12 
• Ankaraİstanbul Hızlı Tren Hattı
• Ankaraİzmir hızlı tren EşmeSalihli kesimi 
• Ayder Ilıcası Yolu 
• Alanya Yat Limanı 
• Hopa Liman