Emekli maaşları kaç lira olacak sorusunun cevabı büyük bir merakla bekleniyor. Milyonlarca emekli 2019 yılında kaç lira maaş alacaklarını araştırıyor. Son bir yılda Türkiye’nin içine girdiği ekonomik durum vatandaşın cebindeki maaşı eritmişti. Şimdi merak edilense Aralık ayı enflasyon verilerinin maaşlara nasıl yansıyacağı…

EMEKLİ MAAŞLARI 2019’DA KAÇ LİRA OLACAK?

Aralık ayı enflasyonuna göre zam oranları artacak ya da azalacak. 2019 Yılı Programı’ndaki enflasyon tahminine göre, Ocak zammı SSK ve BağKur’lularda yüzde 10.65, memur emeklilerinde yüzde 11.15 olacak. SSK ve BAĞKUR'luların maaşına yapılacak zam ve ek ödeme artışı ile birlikte 108,68 TL ile 541,36 TL artış bekleniyor.

EMEKLİ MAAŞLARINA YILDA KAÇ KERE ZAM YAPILIR?

SSK ve BağKur emeklileri yılda 2 kez zamlı maaş alıyor. Memur emeklileri de genellikle Ocak ve Temmuz olmak üzere 2 kez zam alıyor. Emekli olduktan sonra zam oranları da kurumlara göre farklılık gösteriyor. SSK ve BağKur emeklilerine, yasaya göre Ocak ve Temmuz aylarında bir önceki 6 aylık dönemde gerçekleşen enflasyon (TÜFE) kadar zam yapılıyor.

SSK’LILARIN EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIR?

Emeklilik için başvuruda bulunan SSK’lıların neredeyse tamamı, 2000 öncesi çalışması bulunan kişilerden oluşuyor. Bu kişilerin emekli aylıkları hesaplanırken; 2000 öncesi, 20002008/Ekim arası ve 2008/Ekim sonrası olmak üzere üç farklı hesaplama yapılıyor. Üç dönemin ayrı ayrı hesaplanması ile bulunan kısmi aylıklar birleştiriliyor ve kişinin bugünkü aylığı bulunmuş oluyor. SSK’lı birinin emekli aylığı hesaplanırken;

– 2000 yılından önceki çalışmalar gösterge sistemine göre dikkate alınıyor. Bu dönemdeki prim günü toplam çalışma içerisinde ne kadar fazlaysa, bağlanacak aylık o kadar yüksek oluyor. Zira bu dönemde aylık bağlama oranı diğer dönemlere göre oldukça yüksektir.

– 19902000 arasında boşluğu olan ya da bu dönemde asgari ücretten prim ödemiş olanların maaşı, diğerlerine göre daha düşük bağlanıyor.

– 2000 yılı hesaplamasının ardında sıra 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylığın hesabına geliyor. Bu dönemde gösterge sisteminin yerine TÜFE ve gelişme hızından oluşan güncelleme katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü. Dolayısıyla emekli aylığının miktarını bu dönemdeki çalışmalar daha az etkilemekte. Prim günü ve ortalama kazanç esas alınarak bu döneme ait kısmi aylık bulunuyor.

– Şimdi sıra 2008/Ekim sonrası yani sosyal güvenlik reformundan sonraki kısmi aylığın hesaplanmasına. Bu dönemde tıpkı 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylığın hesabındaki güncelleme katsayısı kullanılıyor. Fakat burada farklı olarak gelişme hızının tamamı değil %30’u dikkate alınıyor. Ayrıca aylık bağlama oranı da yıllık %2’ye düşürülmüş durumda. Bunun neticesinde toplam çalışmalar içerisinde emekli aylığını en az bu dönemdeki çalışmalar etkiliyor. Burada önemli bir durumu da açıklamakta fayda var. Bazı çalışanlar için çalıştıkça emekli aylığı düşüyor.

– 2008/Ekim sonrasına ait kısmi aylık da bulununca, üç döneme ait kısmi aylıklar birleştiriliyor ve bugünkü aylık ortaya çıkmış oluyor.

MEMURLARIN EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIR?

Memur emekli aylığı hesabı yapılırken memurun derece, kademe, hizmet süresi ve ek göstergesini bilmek yeterlidir. Bu yüzden her memur, göreve başladığı andan emekli olacğı tarihte alacağı emekli maaşını yaklaşık olarak bilir. Memur emekli aylığı hesaplanırken de;

– Memurun 657 sayılı Kanunun 43. Maddesindeki gösterge rakamı,

– Aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı,

– Her yıl güncellenen memur maaş katsayısı,

– Taban aylığı ve kıdem aylığı,

– Memurun unvanına göre 5434 sayılı Kanunun ek 70. Maddesinde yer alan oran,

– Özel hizmet tazminatı,

– Varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil),

– Ve memurun hizmet süresi dikkate alınır.

Burada memur maaşını en fazla etkileyen faktör ek gösterge rakamıdır. Bu da memurun unvanına bağlı olarak değişim göstermektedir.

BAĞKUR EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIYOR?

BağKur’luların (4/b) emekli aylığı hesabı, esas itibariyle SSK’lılara benzer. BağKur’lular için de hesaplama yapılırken 2000 öncesi, 20002008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı dönem söz konusu. SSK’da olduğu gibi 2000 öncesi dönem gösterge sistemine göre, 2000 sonrası primleri ise güncelleme katsayısı sistemine göre hesaba dahil ediliyor. Ancak BağKur’lular için farklı olan, 2008/Ekim ayına kadar basamak sistemine göre prim ödemiş olmaları. SSK’lılar nasıl asgari ücretle bunun 6,5 katı arasında prim ödüyorlarsa, BağKur’lular da 1’den 24’e kadar basamaklar üzerinden prim ödüyorlardı. Fakat 2008/Ekim itibariyle basamak sistemi kaldırıldı ve BağKur’lular da asgari ücret esaslı prim ödemeye başladılar.

1999’daki basamak önemli

BağKur’luların aylıkları hesaplanırken, 2000 öncesi kısmi aylığı ayrı, 20002008/Ekim arası kısmi aylığı ayrı ve 2008/Ekim sonrası kısmi aylığı ayrı hesaplanıyor. Bunların toplamı ise, BağKur'luya bağlanacak aylığı belirliyor.

– SSK’lılar için aylık hesabında emekli aylığının yüksek olmasındaki en önemli etken 2000 öncesindeki primlerdi. Aynı durum BağKur’lular için de geçerli. BağKur’lu olarak 2000 öncesinde ne kadar fazla prim ödenmişse ve 31.12.1999 tarihinde ne kadar yüksek basamağa çıkılmışsa, alınacak emekli aylığı da o kadar yüksek olmaktadır.

– 2000 yılı öncesi kısmi aylık bulunup da bugünkü değerine güncellenince, sıra 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylık hesaplamasına geliyor. Bu dönemde gösterge sisteminin yerine TÜFE ve gelişme hızından oluşan güncelleme katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü. Dolayısıyla emekli aylığı miktarını bu dönemdeki çalışmalar daha az etkiliyor. Prim günü ve basamağı alınarak bu döneme ait kısmi aylık bulunuyor.

– 2008/Ekim sonrası yani sosyal güvenlik reformundan sonraki kısmi aylık hesabına gelince; yine bu dönemde de güncelleme katsayısı kullanılmakta yine SSK'lılarda olduğu gibi gelişme hızının tamamı değil %30’u dikkate alınıyor ve aylık bağlama oranı da yıllık %2’dir. Toplam çalışmalar içerisinde aylığı en az bu dönemdeki çalışmalar etkilemekte.

– 2008/Ekim sonrasına ait kısmi aylık da bulununca, üç döneme ait kısmi aylıklar birleştiriliyor ve bugünkü emekli aylığı bulunmuş oluyor.

https://www.sozcu.com.tr/2018/ekonomi/emeklimaasi2019dakacliraolacakemeklimaasiocakzammikacliraolacak2865768/?fbclid=IwAR3sdFodPIzN84robZfqpnJVbC6XKE5RqY083myQzQaErtcZkHHvcCS3ss