Rusya'ya kaçan devrik firari Beşar Esad, Suriye'ye ait olan 250 milyon doları Rusya'ya kaçırdı.
Financial Times'ın haberine göre Esad, 2 yıllık bir süre içinde Kremlin'in, Esad rejimine olan askeri yardımlarından dolayı oluşan borcunu ödemek için Suriye halkının vergilerinin büyük bir kısmını gizlice Rusya'ya aktardı.
Dahası, Esad ailesinden kişiler de Rusya'da, hükümetin parasını kullanarak büyük yatırımlar yaptı. Rusya'da satın aldıkları mülk ve şirketler dışında Esad'ın, Moskova'daki nakit serveti de belgeleriyle kanıtlandı.
Financial Times'ın incelediği, 2012'den sonrasını kapsayan kayıtlara göre uluslararası yaptırımlar nedeniyle döviz sıkıntısı çekilen Suriye'de Esad, Mart 2018'den Eylül 2019'a kadar yapılan 21 farklı uçuşla yaptırım altındaki Rus bankalarına yatırılmak üzere başkent Moskova'ya döviz yolladı.
Kayıtlara göre, Esad rejimi, yabancı para birimi sıkıntısı çekerken, yaklaşık iki ton ağırlığında, 100 dolar ve 500 pound nakit banknotlardan oluşan dev para bloklarını Moskova’daki Vnukovo Havalimanı’na ulaştırdı. Bu dev para kütleleri daha sonra, yaptırım altındaki Rus bankalarına yatırıldı.
Şam'dan yapılan bu olağandışı transferleri, Rusya'nın Esad rejimine olan desteğinin bedeli oldu. Batı yaptırımları nedeniyle uluslararası finansal sistemin dışına itilen Suriye’nin nakit rezervlerinin önemli bir kısmı Rusya’ya yönlendirildi. Rus bankaları güçlü kalırken, Esad ailesi ülkeleri pahasına servetlerine servet kattı.
Esad ailesinin Rusya’daki varlıkları, Moskova’da satın alınan lüks daireler ve şirketlerle daha önce de gündeme gelmişti. Esad Rejimi için çalışan bazı kişiler, Rusya’nın finansal sisteminde rejim çıkarlarını güvence altına alacak düzenlemeler yaptı.
Suriye rejiminin lider kadrosu, bu süre zarfında ülkenin tahrip olmuş ekonomisinin kilit sektörlerini kontrol altına aldı. Beşar Esad'ın eşi Esma Esad, Suriye halkı için gönderilen uluslararası yardım akışlarını yönlendiren kurumun başına geçti.
ABD eski Yakın Doğu İşleri Bakan Yardımcısı David Schenker, rejimin bu tür transferlerle “haksız kazançlarını ve ülkenin servetini yurt dışına taşıdığını” söyledi. Schenker, “Rejim, bu parayı lüks yaşamlarını desteklemek için güvenli bir limana götürmek zorundaydı, o liman da Rusya'ydı” dedi.
Suriye Hukuki Gelişim Programı’ndan Eyad Hamid, “Rusya, Batı yaptırımlarını aşmak için bir merkez haline geldi” dedi. Rejimin, 2011 yılında ayaklanmayı şiddetle bastırmasından sonra derinleşen Rusya ile ilişkileri, askeri ve ekonomik işbirliğiyle güçlendi.
Rus askeri danışmanları Suriye’deki savaş çabalarına destek sağlarken, Rus şirketleri ülkenin değerli fosfat tedarik zincirine dahil oldu. Esad rejiminin uyuşturucu ticaretinden ve halkından aldığı vergilerle topladığı para ise, Rusya'daki bankalara destek verdi.
2018 ve 2019 yıllarında gerçekleştirilen bu transferlerde dolar ve avro banknotları kullanıldı. Kayıtlara göre, 2019 yılının Mayıs ayında, Suriye Merkez Bankası adına 10 milyon dolarlık nakit taşıyan bir uçak Moskova’daki Vnukovo Havalimanı’na indi.
Şubat 2019’da ise 20 milyon avro nakit olarak sevk edildi. Toplamda, iki yıl boyunca 21 uçuşla 250 milyon dolardan fazla para taşındı. Ancak, bu transferlerden önce Suriye ve Rus bankaları arasında böyle bir nakit akışı bulunmadığı kaydedildi.
Para, nakit halde, sadece uçaklar yoluyla taşındı ve nakit para yatırımı olarak kaydedildi.
Suriye'nin gelirleri, Rusya'ya böyle aktarıldı.
ABD Hazine Bakanlığı, bu kişilerin yaptırımları delmek ve Esad rejimini desteklemek için büyük miktarda para transferleri gerçekleştirdiğini belirtti. Moskova, Esad rejimi için güvenli bir finans merkezi haline geldi.
Şimdiyse Esad, servetini kurduğu şehirde yaşıyor. Suriye'ye kaçtığı günden beri Esad ailesi, kendilerini göstermemeye dikkat etti.
Sözcü