Pandemi döneminde daha az araç geçtiği için mega projeleri kullanmayan vatandaşların da ödeyeceği miktarlar arttı. YapİşletDevret projelerine her yıl milyonlarca lira ödeniyor. Önce rakamlarla projelere üstten bir bakalım…
Araç geçiş sayısının pandemi dolayısıyla görece azaldığı 2020 yılının ilk yarısında Osmangazi Köprüsü için hazine OTOYOL AŞ’ye 1 milyar 750 milyon TL’lik ödeme yapacak.
Örneğin Hazine, Osmangazi Köprüsü’nde geçmeyen her araç için KDV dahil 37.8 dolar ödeme yapıyor. Her yılın 2 Ocak tarihli dolar kuruna göre ödenecek olan miktar belirleniyor. Osmangazi Köprüsü için Hazine garantisi kapsamında geçen yıl kişi başı en az 25 TL ücret ödendi.
Avrasya Tüneli’ni işleten konsorsiyum ile yapılan sözleşme gereği şirkete günlük 68 bin 500 araç garanti verilmiş. 2019 yılında projeden 47 bin 317 araç geçti. Aradaki günlük 21 bin 183 aracın garantisi hazine tarafından ödendi. Tünel için 2019 yılında ödenen ücret toplamda 180 milyon TL oluyor. Bu ücret 83 milyona bölündüğünde kişi başı 2,1 TL çıkıyor.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü’ne günlük 135 bin araç garantisi verilmiş. 2019 yılında projenin geçiş ücreti otomobiller için 19,15 TL idi. 2019 yılında Hazine projenin sahiplerine yaklaşık 3 milyar TL ödeme yaptı. Söz konusu rakam Türkiye’nin nüfusuna bölündüğü zaman ortaya kişi başı 36 TL’lik Yavuz Sultan Selim Köprüsü faturası çıkıyor.
Yani geçen yılın geçiş rakamlarının minimum miktarları göz önüne alındığı zaman Osmangazi Köprüsü için yıllık 25 TL, Yavuz Sultan Selim Köprüsü için yıllık 36 TL, Avrasya Tüneli için ise yıllık 2 TL ücret geçenden de geçmeyenden de alınıyor. Yıllık mega proje faturamız vatandaş başına en az 63 TL oluyor. Bu ücreti geçen de geçmeyen de ödüyor.
CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan ise Osmangazi Köprüsü’nün kara delik gibi Hazine’yi yuttuğunu belirterek, şunları söyledi: İnsanlara IBAN numarası verip yardım toplanıldığı bir ortamda müteahhitlerin dolar garantili gelirlerine dokunulmadı. İnsanlar uçmadıkları havaalanına, geçmedikleri köprüye, gitmedikleri hastaneye para ödemek zorunda kalıyor. Milletçe herkes fedakarlık yaptı. Osmangazi Köprüsü’nü yapıp işleten firma ve benzeri büyük garantili ihaleleri alan firmalar hariç.
Ayrıca unutulmaması gereken bir husus daha var. Dolar üzerinden geçiş garantisi verilen bu köprü devletin verdiği kredi garantisiyle yapıldı. Hazine köprü ve otoyolların yapımı için kullanılan 17 milyar 200 milyonluk krediye kefil oldu. Yandaş firmalar çok şanslı. Hem kredi çekerken hem de hizmet verirken devlet garantisi aldılar. Bu haksızlığa dur demek gerek” dedi.