TÜİK'in enflasyon madde sepetiyle ilgili tartışmalara Prof. Dr. İlber Ortaylı da katıldı. Ortaylı, sepette kira ücretinin 5 bin 884 lira olarak gösterilmesine, "Beni aptal mı sanıyorsun?" şeklinde yorumladı. İlber Ortaylı 5 bin 884 liralık kirayı bırakın İstanbul Ankara'da küçük illerde bile bulmanın mümkün olmadığını söyledi. İlber Hoca enflasyon ve işsizlik rakamlarına için ise, "Hayır hiç güvenilmez, katiyen" yanıtını verdi.
İşsizlik ve enflasyon rakamlarının sorulması üzerine Prof. İlber Ortaylı, "Hayır hiç güvenilmez katiyen. TÜİK'in oynattığı kalem gerçeği değiştirmiyor. Türk insanı meyveyi, sebzeyi neredeyse taneyle alıyor. Ben de taneyle alıyorum. Çoğu insan ise alamıyor bile. Gıda yardımı yaptığımız insanlar var. Mesela zeytinyağı veriyoruz. Zeytinyağı bile artık birçok ev için çok lüks. Ev kiraları ise korkunç pahalı. Gecekondu mahallelerindeki evlere 15 bin kira istiyorlar " dedi.
"Madde sepeti olduğu yerde duruyor"
Ekonomi Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş'ın TÜİK'in enflasyon madde sepetinde yer alan fiyatları köşesine taşımasının sonrasında Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Erhan Çetinkaya açıklama yapmış ve "Madde sepeti olduğu yerde duruyor, madde sepetini gizlemek kimsenin yetkisinde değildir. Yayınlanmayan tablolar madde fiyatlarıdır. Geçmişte açıklanan madde fiyatlarının bir gösterge niteliği yoktu. Madde fiyatlarının açıklanması için ekstra bir gün daha çalışma yapmak gerekiyor. Bu sebeple artık gösterge niteliği taşımayan bu fiyatları yayınlamıyoruz" demişti.
"Toplumun genelini yansıtan bir örnekleme yapıyoruz"
Çetinkaya ardından enflasyon hesabını yapmak için nasıl bir çalışma yaptıklarını anlatmış " "Enflasyon hesabının yapılabilmesi için tüketim sepetinin belirlenmesi gerekiyor. Biz bunu her ay 2 bin haneye giderek yapıyoruz. Sene sonunda 25 bin haneye gitmiş oluyoruz. Bu hanelerin içinde zenginler var, fakirler var, ortalama durumda olanlar var. Toplumun çoğunu yansıtan bir örnekleme yapıyoruz. Bu evlerin harcama kalıplarına göre sepetin içinde neyin yer alıp, neyin yer almayacağı belirleniyor. Bu mal ve hizmetlerin belirli ağırlıkları bulunuyor. Sonuç olarak bu mal ve hizmetlerin fiyat değişimleri ağırlıklarıyla çarpılarak ortalama bir rakam hesaplanıyor. Bizim her ay aylık ve yıllık olarak açıklıyor olduğumuz şey tek bir rakam. Bu rakam geçen ay 1.64 çıktı. Bunun içinde benzinin fiyat değişimi de bulunuyor. domatesin de, elbisenin de, diş muayenesinin de var, saç tıraşının da var. Enflasyon, 600 bin fiyatın tek bir endeks değişimine, tek bir yüzdesel değişime toplulaştırıldığı veya indirgendiği bir hesaptır." diye konuşmuştu.
Yeniçağ
