İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini, geçen hafta Tahran’da ahlak polisleri tarafından tutuklanmasının ardından komaya girerek hayatını kaybetmişti. Ölümün ardından başkent Tahran dahil olmak üzere ülke çapında eylemler başlamıştı.
Gösterilerde 6 gün geride kalırken sivil toplum kuruluşları en az 31 kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Göstericiler dün Tahran’da eylem düzenledi.
Amini’nin babası ise yaşamını yitiren kızının herhangi bir sağlık sorununun olmadığını ve gözaltı sırasında kızının bacaklarında ezikler oluştuğunu ve kızının ölümünden polisi sorumlu tuttuğunu söylemişti. Ahlak polisi ise genç kıza kötü muamelede bulunmadıklarını iddia etti.
Gözaltında yaşamını yitiren genç kızın Cumartesi günü yapılan cenazesinden sonra şiddetli gösteriler tüm ülkeye yayıldı.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, geçen yıl su kıtlığı nedeniyle çıkan sokak çatışmalarından bu yana İran tarihindeki en şiddetli eylemleri hakkında bir açıklama yapmazken, Hamaney’in baş danışmanı, Amini’nin ailesine bu hafta başsağlığı dileyerek, dini liderin bu olaydan etkilenip üzüntü duyduğunu ve bu olayın takipçisi olacaklarını belirtti.
Resmi IRNA haber ajansının haberinde, dün güneydeki Şiraz kentinde bir “polis muavininin” aldığı yaralardan ötürü hayatını kaybettiği bildirildi.
Kermanşah bölgesinde ise kent savcısının açıklamasına göre dün çıkan çatışmalarda iki kişi öldü.
Çoğunlukla kadınların katıldıkları ülke çapındaki gösterilerde, göstericiler başörtülerini havada salladılar, yaktılar ve saçlarını kestiler.
Bir videoda, Tahran Üniversitesi’ndeki yüzlerce göstericinin “diktatöre ölüm” sloganı attıkları görüldü ancak Reuters haber ajansı videonun doğruluğunu henüz teyit edemedi.
İran’da yaşanan olay Türkiye’de de tepki çekmişti. Bir gösterici öldürülen genç kadına dikkat çekmek için saçını kesmişti.
IŞİD’E BENZETTİLER
Ülkede bu gelişmeler yaşanırken İran Devrim Muhafızları’ndan çok sert bir açıklama geldi. İran Devrim Muhafızları tarafından yapılan açıklamada gösterilerin komplocular tarafından yapıldığını ve hem ülke içindeki hem de ülke dışındaki unsurların bu gösterilerin arkasında olduğu belirtildi.
Açıklamada, “İran İslam Devleti’nin tarihi yabancı düşmanlarla birlikte hareket eden yerli fırsatçılarla dolu. Bu düşmanlar her fırsatı kullanarak İran’a saldırmak için harekete geçmiştir” denildi. İran Devrim Muhafızları ayrıca göstericilere “IŞİD benzeri” yorumunu yaparken, “Kadının ölümüyle ilgili yanlış ve taraflı iddialar ortaya atılıyor ve İran halkı üzerinde psikolojik operasyon yapılıyor” denildi.
İran Devrim Muhafızları tarafından yapılan açıklamada, İran halkına da destekleri için teşekkür edilirken Amini’nin ailesine ve yakınlarına baş sağlığı dileğinde de bulunuldu.
WHATSAPP’TAN DESTEK MESAJI
Gösterilerin artmasıyla birlikte ülkede internet kesintisi ve sosyal medyaya erişim kısıtlaması gelirken ABD merkezli mesajlaşma uygulaması WhatsApp’tan dikkat çekici bir duyuru geldi.
Facebook ve Instagram ile birlikte ABD merkezli Meta’nın alt kuruluşu olan WhatsApp, “İran’daki kullanıcıların dünya ile bağlantı sağlaması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Sosyal platformlara erişim sağlayabilmek için elimizden gelen teknik yeterliliği çözmeye çalışıyoruz” duyurusunu yaptı. Şirket, İran’daki telefon numaralarını engellediğine yönelik iddiaları da yalanladı.