İşçiler ay sonunu bile getiremiyor!

DİSK, Türkiye işçi sınıfının röntgenini çekti; durum iç açıcı değil: İşçilerin dörtte biri yıllık izin kullanmıyor, yarısından fazlası ay sonunu zor getiriyor

DİSK’in ‘Türkiye İşçi Sınıfı Gerçeği’ araştırması, Türkiye’de işçilerin çalışma ve yaşama koşullarına ilişkin çarpıcı veriler içeriyor. Buna göre, işçilerin yüzde 66’sı ayda 2 bin TL’den az kazanıyor, yüzde 54’ü ay sonunu zor getiriyor. İşçilerin yüzde 18’i sigortasız çalıştırılıyor, yüzde 87’si sendikasız, dörtte biri hiç yıllık izin kullanmıyor.

DİSK tarafından gerçekleştirilen, Türkiye işçi sınıfının çalışma ve yaşam koşulları ile algı ve tutumlarını ortaya çıkarmayı hedefleyen ‘Türkiye İşçi Sınıfı Gerçeği’ başlıklı saha araştırmasının özet sonuçları açıklandı. İstanbul Şişli Belediyesi Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde dün düzenlenen basın toplantısında araştırmanın sonuçlarını paylaşan Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi ve BirGün yazarı Doç. Dr. Aziz Çelik, 30 ilde 2 bin ücretli çalışanla görüşülerek gerçekleştirilen araştırmanın, memurlar hariç 15 yaş ve üzeri tüm ücretli çalışanları temsil ettiğini belirtti.

Raporda yer alan çarpıcı bulgular özetle şöyle:

Ücretler düşük
»Araştırma sonuçlarına göre, 2017 sonu itibariyle işçilerin ortalama giydirilmiş net geliri 1894 TL. 2017 yılında asgari ücretin 1404 TL olduğu düşünülürse, işçilerin ortalama net kazançları asgari ücrete yakın. İşçilerin yüzde 16’sı asgari ücretin bile altında ücret alıyor, yüzde 50’si ise asgari ücretle 2 bin lira arasında gelir elde ediyor. Buna göre işçilerin yüzde 66’sı, ayda 2 bin liradan daha az kazanıyor.

»Sigortasız işçilerin aylık net geliri 1377 liraya kadar düşüyor. Sigortalılarda ise ortalama net gelir 2 bin 45 lira civarında.
»Ücretlerde bir diğer önemli faktör de sendikalılık. Sendikasız işçilerin aylık ortalama kazancı 1869 lira iken, sendikalı işçilerde bu miktar 2 bin 260 liraya yükseliyor.

»Kadın işçiler ile erkek işçiler arasında da kadınlar aleyhine ücret farklılaşması söz konusu. Erkek işçileri ücret ortalaması 1973 lira iken kadın işçilerin ortalama ücreti 1812 lira.

Sigortasız çalışma
»Her 100 işçiden 18’i, işyerinde sigortasının olmadığını belirtiyor.
»Genç işçilerde kayıt dışılık oranı çok yüksek. 1519 yaş arası işçiler içinde sigortasızların oranı yüzde 43’ü buluyor. 2024 yaş arasında ise yüzde 34.

»Sigortasızlık kadınlarda yüzde 21’e çıkarken, yükseköğrenimli işçiler arasında kayıt dışılığın yüzde 9’a kadar gerilediği görülüyor.

Sendikalıların durumu daha iyi
»İşçilerin yüzde 54’ü ay sonunu zorlukla getirdiğini ifade ediyor. Sendikasız işçilerin yüzde 56’sı, lise altı eğitime sahip işçilerin yüzde 59’u ve sigortasız işçilerin yüzde 71’i ay sonunu zorlukla getirdiklerini söylüyor. Sendika üyelerinin, sigortalıların ve yükseköğrenime sahip işçilerin ise ay sonunu getirme zorluğu genel ortalamaya göre daha düşük.

Yarısından fazlası kiracı
»İşçilerin sadece yüzde 44’ü konut sahibi. Oysa 2015 yılında Türkiye’de ortalama konut sahipliği oranı yüzde 60’tı. İşçi sınıfının konut sahipliğinde Türkiye ortalamasının altında kaldığı görülüyor.

»İşçiler arasında kirada oturanların oranı yüzde 54. Türkiye ortalaması kiracı oranı ise yüzde 23. Buna göre işçilerde kiracılık oranı Türkiye ortalamasının neredeyse iki katı.

Dörtte biri, yıllık izin kullanmıyor
»İşçilerin dörtte biri (yüzde 24) hiç yıllık izin kullanmadıklarını söylüyor. Yıllık izin kullanmayanların oranı lise altı eğitimlilerde yüzde 29’a, ücreti 1400 TL’den az olanlarda yüzde 43’e, sigortasız işçilerde ise yüzde 48’e yükseliyor. Buna göre, sigortasız işçilerin yarısı hiç yıllık izin kullanmıyor.

»Sendikalı işçiler içinde yıllık izin kullanmadıklarını söyleyenlerin oranı daha düşük. Sendikasız işçilerin yüzde 25’i hiç izin kullanmazken, sendikalı işçilerde bu oran yüzde 14’e geriliyor.

»Yıllık izin kullanabilen işçilerin yüzde 42’si iznini evde geçiriyor. Yalnızca yüzde 22’si tatil amacıyla otelpansiyon vb. bir yerde konakladığını söylüyor. Yüzde 26’sı ise memleketine gidiyor.

Çalışma süreleri çok uzun
»Türkiye’de çalışma süreleri OECD ve Avrupa Birliği ortalamasının çok üzerinde. 2016 verilerine göre OECD ülkelerinde haftalık ortalama çalışma süresi 40,4 saatken, Türkiye’de 49,3 saat.

»İşçilerin yüzde 55’i haftada en az bir gün ve daha fazla olmak üzere fazla mesai yapıyor. Düşük ücretli, sigortasız ve sendikasız işçiler arasında fazla çalışma oranı çok daha yüksek. İşçilerin yüzde 8’i hemen her gün fazla mesaiye kaldığını söylüyor.

İş güvenliği önlemleri yetersiz
»İşçilerin yüzde 44’üne göre, işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri yetersiz. İşçilerin yüzde 40’ı işyerlerinde sağlık ve güvenlik riskleri konusunda yeterli bilgilendirme yapılmadığını söylüyor. İşyerinde ölümlü iş kazası ve meslek hastalığı yaşandığını söyleyenlerin oranı yüzde 1,4.

İşçiler sendikasız
»İşçilerin yüzde 87’si sendikasız. Yüzde 44’ü sendikalara olumlu, yüzde 16’sı olumsuz bakıyor, yüzde 31’i ise ‘kanaatim ne olumlu ne olumsuz’ diyor. Sendikasız işçilerin yüzde 60’ı herhangi bir sendikaya üye olmak istemiyor.

En önemli sorun düşük ücret ve işsizlik
»Araştırmaya göre, çalışma hayatında düşük ücreti en önemli sorun olarak gören işçilerin oranı yüzde 77. Çalışma hayatının ikinci en önemli sorunu ise yüzde 75 ile işsizlik. Bu ikiliyi sigortasız çalıştırma (yüzde 47), uzun çalışma saatleri (yüzde 43) ve iş güvencesinin olmaması (yüzde 39) izliyor.

»İşçilerin yalnızca yüzde 48’i yaptığı işe karşılık adil ücret aldığını düşünüyor. Buna göre işçilerin yarısı ücretinden memnun değil. Yüzde 43’ü kendine ve ailesine yeterince zaman ayıramıyor. İşçilerin işinden memnun olmama gerekçelerinde ‘düşük ücret’ ve ‘uzun çalışma süreleri’ başı çekiyor.

https://www.birgun.net/haberdetay/iscileraysonunubilegetiremiyor205345.html