Rusya’dan “zararlı” diye dönen mandalinaların akıbeti işte bu

Rusya Türkiye’den aldığı 370 ton mandalinayı canlı haşere çıktığı gerekçesiyle geri gönderdi. Uzmanlar ‘İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği’nde yasal boşluk olduğunu iddia etti.

Türkiye tarım ve gıda konusunda oldukça gelişmiş ülkelerden biri olarak kabul ediliyor. Fakat birçok ihraç edilen gıda ürünü incelemelerin ardından ülkeye kesin dönüş yapıyor. Yurtdışına çıkarken Türk mevzuatına uygun olan ürünler, AB sınırına girdikten sonra yurtiçine geri gönderiliyor. Geri dönen ürünlere ise ne yapıldığı bilinmiyor. İddialara göre, birçok ürün iç piyasada tüketiliyor. Avrupa’nın ‘zehirli’ diyerek geri gönderdiği gıda ürünleri Türkiye’nin iç piyasasında bir sorun yokmuş gibi afiyetle yenildiği de söylenenler arasında. Avrupa Birliği’nin RASSF (Rapid Alert System for Food and Feed) raporuna göre, Türkiye 2018’de 318 adetle en fazla sorunlu ürün gönderen ülke konumunda. En son Türkiye’den Rusya’ya ihraç edilen 370 ton mandalina, içinde canlı haşere çıktığı için Rusya’dan geri gönderildi. Bunun örnekleri daha önce çilek, domates ve birçok tarım ürününde de yaşanmıştı.

Rus Rosselhoznadzor dairesinden yapılan açıklamada, Türkiye’den 16 parti halinde gönderilen toplam 370 ton mandalinanın, içinde Akdeniz meyve sineğinin tespit edilmesi nedeniyle Rusya’ya girişinin yasaklanarak geri çevrildiği kaydedildi. Meyvelerin deniz yoluyla Novorossiysk limanına ulaştığı belirtilen açıklamada, 1820 Ekim döneminde yapılan bitki sağlığı kontrolü sırasında mandalinada Rusya’da karantina listesinde olan Akdeniz meyve sineğine canlı halde rastlandığı kaydedildi. Ürünlerde bu tarım zararlısının bulunduğu, Rusya Bitki Karantina Merkezi Novorossiysk şubesinin raporuyla da doğrulandı. Konuyla görüşlerini dile getiren uzmanlar ‘İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği’nde yasal boşluk olduğunu öne sürerek, geri gönderilen ürünleri iç piyasaya sürebileceğini söyledi. Geri gönderilen ürünlerle birlikte bir belgede hazırlanıyor. Fakat verilen görüşlere göre, ihracatçının bakanlığa yanlış beyanda bulunması zor değil. Tarım Bakanlığı bu konuda henüz net bir açıklama yapmadı. Zararlı ürünlerin kimi durumlarda imha edildiği de aktarılanlar arasında fakat, bakanlık tarafından bunun bir örneği şu ana kadar paylaşılmadı.

Karar’dan Ali Yıldırım’ın haberine göre; Antalya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Nazif Alp, Tarım ürünlerinin ihraç edilmeden önce ekspertizden geçtiğini ifade ederek “Gönderilen mandalinalarda haşere çıkması imkansız. Tamamen diplomatik sebeplerden kaynaklanıyor. Ülkeler arası sıkıntı yaşandığında bu tip durumlarla karşılaşabiliyoruz. Ürünler yurtdışına çıkmadan önce Tarım Bakanlığı tarafından çok sıkı bir şekilde denetleniyor” dedi.

KONTROL EDİLİYOR UYGUNSA İÇ PİYASAYA SUNULUYOR

Gıda Mühendisi Bülent Şık, Haziran 2019’da kaleme aldığı yazısında; “İhracattan geri dönen gıda ürünlerine ne gibi işlemler yapılacağını belirleyen mevzuat ‘Bitkisel Gıda ve Yemin İhracatında Sağlık Sertifikası Düzenlenmesi ve İhracattan Geri Dönen Ürünler İçin Uygulama Yönetmeliği’ adını taşıyor. Geri dönen gıda ürünlerinin imhası, başka bir ülkeye sevki, başka bir amaçla kullanılması ya da yurtiçi piyasasına sürülmesi kararı bu mevzuatta belirtilen hükümler dikkate alınarak veriliyor. İhracattan geri dönen ürünlerin geri gönderilme nedeni, ürünün niteliği, ilgili mevzuat ve olası şüpheler dikkate alınarak kontrol edilmesi gerekiyor. İstanbul gümrüğüne gelen bir iade gıda ürünü İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü bünyesindeki Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü’ne bağlı ihracat birimi tarafından kontrol ediliyor. Yapılan kontroller sonucu tüketilmesinde sağlık açısından bir sakınca olmadığı tespit edilen ürünlerin iç piyasaya sunulmasına izin veriliyor.”

AB RAPORUNDA TÜRKİYE İLK SIRADA

Avrupa Birliği’nin 2018 yılına ilişkin RASSF raporuna göre, Türkiye gıda ihracatı konusunda ‘alarm’ lideri. Rapora göre, fındıkta tespit edilen zehirli ve kanserojen madde aflatoksinde 77 ayrı tespitte bulunuldu. Bu alanda alarm veren ülkelerin ilk sırasında ABD var. Raporda yine Türkiye’den getirilen meyve ve sebzelerde de kimya biliminde kirletici olarak geçen okratoksin A maddesinin de 40 kez saptandığına vurgu yapılmış. Türkiye ayrıca toksik bir madde olan mikotoksin bakımında da ilk sıralarda yer alıyor. Aflatoksin nedeniyle Türkiye’den gelen 40 ürünün 35’inin, antep fıstığında 24 üründen 22’sinin, incirde de 34 üründen 27’sinin sınırdan geri çevrildiğine dikkat çekildi. Raporda ayrıca pestisit yani böcek ilacı içeren madde bakımından da Türkiye’nin Bulgaristan ile birlikte ilk sırada. Raporda 2015 ila 2018 arasında ise en yüksek zararlı ürün tespitlerinin de Türkiye’de olduğuna dikkat çekildi. Buna göre 2015’te 281, 2016’da 275, 2017 ve 2018’de ise 318’er ayrı tespitle Türkiye ilk sırada yer aldı.

RUSYA, BİN 495 KEZ ZARARLI TESPİT ETTİ

Rosselhoznadzor yetkilisi, “Hastalıklı ürünlerin Rusya’ya girişi yasaklandı. 16 parti sağlıksız ürünün tümü ihracatçılara geri gönderildi” açıklamasında bulundu. Rosselhoznadzor daha önce Türkiye’den ithal edilen bitkisel ürünlerin sağlık durumunun kötüleşmesinden duyduğu endişeyi dile getirmişti. Geçen yıl Türkiye’den gelen meyve ve sebzelerde toplam 1495 kez Rusya’nın karantina listesinde olan zararlılar tespit edilmişti. Tarım zararlısı içeren 30 bin tonun üzerinde ürün Rusya’ya alınmamıştı. Rusya’ya girişi yasaklanan ürünlerin hacmi, önceki yıllara önemli ölçüde artmış oldu.

https://odatv.com/rusyadanzararlidiyedonenmandalinalarinakibetiistebu03111900.html