“Kaynağı belirsiz para”da patlama!

Merkez Bankası aralık ayı Ödemeler Dengesi rakamlarını açıkladı. Buna göre Türkiye'nin başına bela olan cari denge rakamı 3 ay fazla verdikten sonra aralıkta tekrar 1.4 milyar dolar açık verdi.

Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, yıllık açık 33 milyar dolardan 27.6 milyar dolara geriledi. Bu rakam cari açığın ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırırken azalsa bile var olan açığın finansmanının yüzde 77'sinin kaynağı belirsiz para olarak adlandırılan Net Hata Noksan kaleminden kaynaklandığı görüldü.

Merkez Bankası'nın ülkeye girdiği veya çıktığı halde nereden geldiğini sadece tahmin ettiği bu tutar ekonominin zora girdiği dönemlerde genellikle artıyor. 2018'de de Net Hata ve Noksan kaleminin önceki yıl 614 milyon dolarken 21,2 milyar dolara yükseldiği gözden kaçmadı.

AÇIĞIN YÜZDE 77'SİNİ KARŞILADI

Net Hata ve Noksan kaleminden gelen para 27,6 milyar dolarlık açığın yüzde 77'sinin bu kaynağı belirsiz para tarafından finanse edildiğini ortaya koyuyor. 2018'de Türkiye dış ticaret kaynaklı 41 milyar dolar açık açık verdi. Hizmet gelirleri ve yatırım giderleri ile bu tutar 28,5 milyar dolara kadar indi. Geçen yıl Türkiye'ye 13.1 milyar dolarlık doğrudan yatırım geldi fakat 3,6 milyar dolarlık doğrudan yatırım da çıktı. Hisse senedi ve tahvil yatırımlarını içeren portföy yatırımları tarafında yaklaşık 3 milyar dolarlık net çıkış oldu. Kredi, mevduat olarak da 10,5 milyar dolar düzeyinde azalma meydana geldi. Açığı kapatmak için Türkiye'nin rezervi de 10,4 milyar dolar azalırken açığın bir kısmı da rezervlerden karşılanmış oldu.

GARDAŞ DESTEĞİ GELDİ

2018'de Türkiye'ye doğrudan yatırım yapan ülkelerin başında Hollanda gibi görünse de aslında Azerbaycan ipi göğüsledi. Çünkü diğer ülkelerin şirketleri de vergi avantajı nedeniyle Hollanda da konuşlanmış holding merkezleri üzerinden işlem yaptıkları için bu ülkeden yapılan yatırım fazla gibi görünüyor. Yani bu ülke kaynaklı gibi görünen yatırımlar aslında başka ülke kaynaklı olabiliyor. Yine de Hollanda'dan Türkiye'ye geçen yıl yapılan yatırım 833 milyon son 16 yılda ise 24,6 milyar dolar oldu. İkinci gibi görünün kardeş ülke Azerbaycan aslında 2018'de Türkiye'ye en fazla yatırım yapan ülke oldu. Bu ülkeden yapılan yatırım tutarı 516 milyon dolar, toplamda ise 6,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.