ABD'de Volcker şoku

Summers Group çalışmasına göre ABD’de enflasyon 1980’deki doruk seviyesine düşünülenden daha yakın.

Eski ABD Hazine Bakanı Lawrence Summers’ın dahil bulunduğu bir ekonomist grubu, başta konut olmak üzere harcama yöntemlerini modernize ederek tarihsel tüketici fiyat endeksi verilerini tekrar hesapladı.

Çalışma sonucunda Haziran 1980’da ABD çekirdek enflasyonunun yüzde 13,6 değil yüzde 9,1 civarında bulunduğu değerlendirmesi yapıldı.

Söz hususu dönemde Fed’in başında olan Paul Volcker enflasyonu düşürmek amacıyla maddi sıkılaştırma gerçekleştirmişti. ABD’de enflasyon nisan ayında yüzde 6,2 civarında gerçekleşmişti.

Fed o dönemde siyaset faizini aşağı yukarı 10 yüzde puan artırmış ve 1980’lerin başında yüzde 20’ye çıkarmıştı. Cuma günü açıklanacak mayıs enfflasyon verisi amacıyla Bloomberg anketinde beklenti yüzde 5,9 civarında. Ekonomister doğrultusunda yayımlanan çalışmada, “Bugün yüzde 2’lik çekirdek TÜFE enflasyonuna geri dönmek amacıyla Fed Başkanı Paul Volcker dönemindeki ile nerdeyse aynı miktarda dezenflasyon gerekecektir” denildi.

Ekonomide şok yaratmıştı

1979'da Jimmy Carter döneminde vazifeye başlayan Volcker 1983 senesinde Ronald Reagan döneminde de 2. kez başkan olarak atanmıştı.

Volcker ilk Başkan bulunduğu dönemde çift hanelere ulaşan enflasyonu denetim altına alabilmek amacıyla faiz oranlarını yüzde 21,5 ile aynısı görülmemiş civarlara yükseltmişti.

Volcker'in faiz artışı ardından işsizlik seviyesi yüzde 10,8'e çıkmış, ekonomi de resesyona girmişti. Enflasyon doruktan düştüğünde meydana gelen hasar sebebiyle Volcker da sonsuz düşman kazanmış, çiftçiler traktörleriyle Fed binasının önüne giderek protesto etmiş, otomobil satıcıları satış yapamadıkları gerekçesiyle kendine protesto hedefiyle araba anahtarlarını göndermişti.

Carter'ın ardındanda ABD Başkanı olarak vazifeye gelen Ronald Reagan Volcker hususu ile ilgili temkinliydi, Volcker seneler sonra yaptığı bildirimde o dönemde Reagan ve danışmanı James Baker ile saklı bir toplantı yaptıklarını, Baker'ın kendine Başkanlık seçimi kazanana kadar faiz artırmaması hususu ile ilgili baskı yaptığını anlatmıştı.

Enflasyon 1983 senesinde yüzde 4'ün altına indiğinde kendine yönelik reaksiyonlar de azalmıştı. Volcker'ın adımları hala tartışılsa da enflasyon o dönemden bu yana denetim altında kaldı.