AKP'nin dolar uyanıklığı: Kimleri kayırıyorlar?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Haziran seçimlerinden hemen önce kendisini eleştiren muhalefete, “Para yok neyle yapacaksın diyorlar. Kaynak çoğaltmak, çeşitlendirmek nedir anlamazlar ki. Bunlar kamu özel ortaklığından anlamaz. Bizim yaptığımız dev yatırımların çoğu böyle. Ben buradan bir tavsiye de bulunayım, öğrenmek isteyebilirsin. Sana seçimden sonra bunun dersini ücretsiz verebiliriz” yanıtını vermişti.

Seçim bitti ve Erdoğan'ın sözünü ettiği "Kamu Özel Projeleri" projeler tüm hızıyla devam ediyor...

Ancak seçim sonrası döviz fiyatlarında yaşanan büyük artışın ardından önlem almak zorunda kalan Erdoğan, "Dövizle kira alıyorlar. Menkul ve gayrimenkul alımsatım, kiralama işlemlerinde ödeme yükümlülükleri artık kendi paramızla yapılacak. Elektriği, suyu dövizle mi ödüyorsun?" diye sorup, kısa süre sonra dövizle yapılan tüm sözleşmeleri TL'ye çevirecek bir kararnameye imza attı.

Erdoğan "dersini verdiği", "Kamu Özel Projeleri"ni ise söz konusu önlem paketinin dışında bıraktı. Bu konuyla ilgili haberimiz aşağıda yer alıyoru.

Yani herkes sözleşemlerini dövizden TL'ye çevirecek ancak Erdoğan'ın hazine garantisi verdiği patronlara ödemeler dövizle yapılmaya devam edecekti.

KİME NE VERİLİYOR?

İÇTAŞAstaldi Ortak Girişim Grubu tarafından yapılan üçüncü köprü için patronlara günde 135 bin araç geçiş garantisi verildi. Yani üçüncü köprüden geçmeyen her bir araç için devlet kasasından 3 dolar+KDV ödeniyor.

İÇTAŞ'ın sahibi İbrahim Çeçen...

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Sabah ve ATV'nin AKP tarafından alınması için bir havuz oluşturduğunu belirtmiş ve ortaya çıkan tapelere dikkat çekmişti. Kılıçdaroğlu, Çeçen'e ilişkin, "İbrahim Çeçen de, ‘100 milyon dolar veririm. Ama eğer üçüncü havaalanı ihalesine dâhil ederseniz 100 milyon doları 150 milyon dolara çıkarırım' diyor" ifadelerini kullanmıştı.

Kısacası hem Çeçen kazandı hem de AKP.

Araçların uğramadığı Osmangazi Köprüsü de yine devlet garantili bir diğer projeydi. Nurol, Makyol, Astaldi, Yüksel, Özaltın ve Güriş tarafından üstlenilen köprü için, sadece 2017 yılının ilk 50 gününde 225 milyon lira hazine kasasından para ödendi. Bunun nedeni de şirkete günlük 40 bin araç geçiş garantisi verilmesi. Yani 40 binin altında geçen her araç için AKP yine şirketlere ödeme yapıyor.

Benzer şekilde Avrasya Tüneli'nden de eksik araç geçişi için devletin kasasından kısa süre içinde 123 milyon lira çıkmıştı.

KONU MECLİS GÜNDEMİNDE

12 Eylül 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar"ın yankıları sürerken CHP Istanbul Milletvekili Dr. Ali Şeker, Hazine garantili sözleşmelerin kapsam dışı bırakılma gerekçesini Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a yönelttiği soru önergesi ile Meclis gündemine taşıdı.

12 Eylül 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" ile; Türkiye'de yerleşik kişilerin, ilgili Bakanlıkça belirlenen haller dışında, kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması yasaklanmış, kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde, daha önce akdedilmiş yürürlükteki sözleşmelerde döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedellerin, Bakanlıkça belirlenen haller dışında, Türk parası olarak taraflarca yeniden tespit edileceği belirtilmişti.

"Ülke ekonomisindeki en büyük kamburlardan olan, yüksek garanti bedelli köprü, otoyol, havaalanı, termik santraller, nükleer santraller ve şehir hastaneleri gibi döviz ile yapılan sözleşmeler Karar’ın kapsamı dışında bırakıldığını" söyleyen Şeker, “Ülke bütçesinde en büyük yüklerden olan ve gelecek kuşakları dahi borçlu hale getiren Kamu Özel İşbirliği sözleşmelerinin kapsam dışı bırakılmasının sebebi nedir?” sorusunu yönelterek “Bu sözleşmelerin kapsam dışı bırakılması Hazine’deki karadeliğin ve vatandaşın sırtındaki yükün günden güne, yıldan yıla artması anlamına gelmektedir” dedi. 

“YapİşletDevret modeliyle 22 yıllığına, günlük 40 bin araç garantisi ile yapılan Osmangazi Köprüsü gibi halkın yarınlarını ipotek altına alan Kamu Özel İşbirliği sözleşmelerinin döviz kuru üzerinden devam etmesi halinde bütçede yarattığı tahribatın boyutları hesaplanmış mıdır?” diye soran Şeker, 2002 yılından bugüne dek YapİşletDevret modeli ile yapılan sözleşmeler ile  bu sözleşmelerin her biri ile Hazinenin yükümlülük altına sokulduğu garantilerin tek tek karşılıklarının kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini belirtti.

KAÇ PROJE VAR?

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın sitesinde, Kamu Özel İşbirliği ile yürütülen projelerin sayılarına ilişkin bazı bilgiler paylaşmış durumda.

Buna göre enerji ve karayolu olmak üzere tam 225 proje devam ediyor.

HASTANELER VE AKTARILAN BÜYÜK KAYNAKLAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kısa süre önce yaptığı açıklamada, devletin artık kiracı olmayacağını, tasarrufa gideceğini açıklamıştı.

Erdoğan bu nedenle kamu kurumlarının bir an önce kamu binalarına döneceğini, kiradan çıkacağını söylemişti.

Ancak şehir hastaneleri adı altında kamu hastanelerini binaları ve arazileriyle birlikte yandaş şirketlere teslim eden iktidar, yine kamu özel ortaklığı kapsamında 18 sağlık tesisi için devletin kasasından özel sektöre 30 milyar dolar kira ödeyecek.

Şehir hastanelerinin gelir modeli ve nasıl bir kazanç yaratacağını soL daha önce çeşitli defalar haberleştirmişti. Bu haberleri de aşağıdaki linklerde bulabilirsiniz.

http://haber.sol.org.tr/turkiye/akpnindolaruyanikligikimlerikayiriyorlar247885