İktidar, aşırı kamu harcamaları yüzünden daha yılın ilk 5 ayında 66.5 milyar lirayı aşan bütçe açıklarını kısmen de olsa frenleyebilmek için yine içki ve sigara vergilerine sarıldı. Temmuz ayından itibaren içki ve sigaranın üzerindeki ÖTV oranları YİÜFE oranı kadar yani yüzde 8.1 oranında arttırıldı. Vergilerin yükseltilmesi sayesinde sigara tiryakilerinden 1.9 milyar lira, alkollü içki tüketenlerden de 460 milyon lira olmak üzere yaklaşık 2.4 milyar lira ilave ÖTV toplanacak. KDV ile birlikte bu gelir 2.8 milyar lirayı aşacak.
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu gereği içki ve sigara üzerindeki maktu ve asgari maktu vergi tutarları her 6 ayda bir, gerçekleşen 6 aylık Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (YiÜFE) oranı kadar artırılıyor. İktidar enflasyonla mücadele, bütçenin finansman durumu gibi nedenlerle bu otomatik artışı bazen uygulamayabiliyor. Özellikle içki ve sigara üzerindeki vergilerin zaten çok yüksek olması nedeniyle geçtiğimiz yıllarda bu artışların uygulanmadığı dönemler oldu. Ancak son dönemde bir taraftan ekonomik kriz diğer taraftan seçim gerekçesiyle bir çok vergi kalemlerinde indirimlerin yapılması devletin vergi gelirlerinde ciddi azalmaya yol açtı. Bütçeden yapılan harcamalar artarken vergi gelirleri azalınca iktidar çareyi, içki ve sigara ÖTV'sindeki YİÜFE kaynaklı otomatik artışı adeta kurtarıcı gibi görüp hemen vergilere yansıttı.
100 LİRA 109 LİRA OLDU
Yılın ilk 6 ayında memur ve emekli zamlarını belirleyen TÜFE yüzde 5.01 artmasına rağmen içki ve sigara ÖTV'sine gelecek zammı belirleyen YİÜFE yüzde 8.1 arttı. Bu nedenle de maaşlar yüzde 5 artarken içki ve sigaranın ÖTV'si yüzde 8.1 zamlandı.
Vergi sisteminde ÖTV'li fiyat üzerinden ayrıca bir de KDV alındığı için, yapılan zamlar ÖTV ile birlikte KDV gelirlerini de artıracak. Örneğin devlet daha önce 100 lira ÖTV geliri elde ettiği bir üründen temmuz ayından itibaren 8.1 lira ilave ÖTV, 1.5 lira da ilave KDV geliri sağlayacak. Böylece haziranda bir üründeki 100 liralık ÖTV ve KDV yükü temmuzda 109.6 liraya çıkmış oldu.
Devlet, halkın içtiği sigaradan bu yılın ilk 5 ayında 19 milyar 680 milyon lira, alkollü içkilerden de 4 milyar 817 milyon lira ÖTV geliri elde etti. Önümüzdeki dönemde zamlara rağmen tüketimin aynı seviyede seyretmesi halinde, yüzde 8.1'lik otomatik zam sayesinde devletin sigaradan elde edeceği ilave ÖTV geliri 1.9 milyar lira, alkollü içkilerden elde edeceği ilave ÖTV geliri de 460 milyon lira civarında artacak.
Yılın ilk 5 ayında Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) büyük düşüş yaşandı. Krizden büyük kayba uğrayan devleti vergi yönünden güldüren ise alkollü içecekler ve sigara tüketimi ile şans oyunlarına olan ilginin artması oldu. Mayıs ayında tütün ve sigaradan elde edilen ÖTV geliri geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 66, alkollü içeceklerden elde edilen ÖTV de yüzde 10 arttı.