Nisan ayı bütçe dengesi istatistikleri dün yayımlandı. Bütçenin aylık bazda Mart’taki 43,7 milyar TL’lik rekor açığın ardından Nisan’da da 43,2 milyar TL ile rekor rakama yakın bir seviyede açık vermesi dikkat çekti.
Bir diğer diğer dikkat çekici kısım ise, büyük bölümü karantinada geçen Mart ve Nisan aylarında toplam vergi gelirleri düşerken, alkol ve tütünden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirinin artması oldu. Özellikle tütün ürünlerinden alınan ÖTV’deki artış çarpıcı seviyelere ulaştı.
Mart ve Nisan aylarında 2019’da toplamda 89 milyar 859 milyon TL vergi geliri toplanırken, 2020’de bu rakam 86 milyar 79 milyon TL’ye geriledi. Birçok vergi kalemi zamlanmasına rağmen, salgınla birlikte ekonomik faaliyetin yavaşlaması vergi gelirlerini de azalttı.
Gelir vergisi kaleminden toplanan vergi 2019’un Mart ve Nisan ayları toplamında 25 milyar 724 milyon TL iken, bu yılın aynı döneminde 21 milyar 688 milyon TL’ye geriledi. Kurumlar vergisi geliri bu dönemde 3 milyar 404 milyon TL’den 1 milyar 849 milyon TL’ye düştü.
Vergi gelirinde en fazla artış, tütün ürünlerinden toplanan ÖTV’de oldu. Geçen sene Mart ve Nisan aylarında tütün ürünlerinden 5 milyar 850 milyon TL ÖTV toplayan devlet, bu yılın aynı döneminde 9 milyar 763 milyon TL topladı. Artış yüzde 67 oldu.
14 Mayıs’ta bir paket sigaradan alınan asgari vergi tutarı 7,79 liradan 9,13 liraya yükseltilmişti. Böylece son 12 ayda sigaraya üçüncü kez ÖTV zammı yapılmış, en ucuz sigara artık 13,5 liraya yükselmişti.
Geçen sene Mart ve Nisan aylarında toplam vergi gelirinin yüzde 6,5’i tütünden alınan ÖTV olurken, bu rakam bu yılın aynı döneminde yüzde 11,3’e yükseldi.
Bu dönemde alkollü içkilerden toplanan ÖTV de 1 milyar 696 milyon TL’den 1 milyar 757 milyon TL’ye yükseldi. Salgınla birlikte toplumsal hareketlilik ciddi düzeyde azalsa da evlerde doğalgaz kullanımında artışın da etkisiyle petrol ve doğalgaz ürünlerinden toplanan ÖTV de 9 milyar 548 milyon TL’den 9 milyar 917 milyon TL’ye yükseldi.
Bu dönemde toplam ÖTV geliri de 19 milyar 861 milyonTL’den 26 milyar 301 milyon TL’ye yükseldi.