Deprem felaketi bir yılı geride bıraktı ama yaralar hâlâ taze

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat deprem felaketlerinin üzerinden 1 yıl geçti ancak yıkımı yaşayan kentlerden biri olan Diyarbakır’da yaralar halen sarılamadı. Kentte ağır hasarlı yapıların bile yıkımı bir yıl geçmesine rağmen ağır aksak ilerlediği için halen tamamlanamadı.

Bu binalar hırsızların ve madde bağımlılarının meskeni haline geldi. 6 binanın yerle bir olduğu ve 412 kişinin hayatını kaybettiği depremle ilgili 5 ayrı dava açıldı. Bu davalarda bazı müteahhitler halen tutuklu yargılanıyor.

Önce ağır, sonra orta hasarlı raporu verildiği için davalık olan çok sayıda depremzede rapor muamması nedeniyle 1 yıldır mağdur olarak yaşıyor. Ağır hasarlı bazı binalara girişleri engellenen ve eşyalarını almalarına dahi izin verilmeyen çok sayıda vatandaş, muhatap bile bulamadı.

Kurumlar arasında mekik dokudu. Gecekondu mahallesinde bile ev kiraları 10 bin lirayı bulurken, evi yıkılanlara verilen 3 bin lira kira yardımını ise bu ay son kez alacaklar.

6 BİNA YERLE BİR OLDU 412 KİŞİ ÖLDÜ 5 DAVA AÇILDI

Diyarbakır’da 6 Şubat deprem faleketinin üzerinden bir yıl geçti. SÖZCÜ bir yılda hayatını kaybedenlerle ilgili adli süreci, evi yıkılanlara yapılacak olan sosyal yardım sözleri, yıkılması gereken binaların son durumu, ağır ve orta diye rapor muamması nedeniyle mağdur edilen depremzedelerin durumunu mercek altına aldı.

GALERİA SİTESİNDE 89 KİŞİ ÖLDÜ 4 KİŞİ TUTUKLANDI

Depremin sembolü haline gelen Diyar Galeria sitesinin B bloğu tamamen yıkıldı, 89 kişi hayatını kaybetti. Bilirkişi raporunda, kolon kesildiğine dair tespit yapılamadığı bilgisi yer aldı, Binanın eksik ve kalitesiz malzeme nedeniyle yıkıldığı ifade edilince müteahhitler Mehmet Şirin Yiğit, Şeyhmus Yiğit, Sedat Eser ile Tevfik Demir tutuklandı, Hacı Metin Yiğit, İbrahim Halil Yiğit ile Murat Eser hakkında ise yakalama kararı çıkarıldı.

100 kişinin öldüğü Hisami Apartmanının da kalitesiz malzeme, betonun standartların dışında olduğu bilirkişi raporunda yer alınca Müteahhit ve arza sahipleri Mehmet Ali Korkut, Ahmet Özcan, Nurettin Özcan, ve Mehmet Meşe halen tutuklu yargılanıyor.

77 kişinin öldüğü Serin2 apartmanı da kalitesiz beton ve standart dışı malzeme nedeniyle yıkıldığı bilirkişi raporunda yer alınca tümü olan Cihan Ucaman, Ekrem Bilgin, Hüseyin Begtaş ve Nasır Çelik hakkında Ağır Ceza Mahkemesine dava açıldı.

60 kişinin öldüğü Yoldaş apartmanının da diğer binalar gibi çürük inşa edildiği, kötü malzeme ve kalitesiz işçilik nedeniyle yıkıldığı bilirkişi raporunda yer aldı, tutuksuz müteahhit Sadullah Yoldaş hakkında dava açıldı.

38 kişinin öldüğü Dündar apartmanı da çürük imalat nedeniyle yıkıldığı bilirkişi raporunda yer alınca müteahhitler İlhami Dündar, Sercan Erbey halen tutuklu yargılanırken, Seydo Bozkaya ise tutuksuz yargılanıyor.

48 kişiye mezar olan Sözel Apartmanıyla ilgili soruşturmadan ise takipsizlik kararı çıktı, bilirkişi raporuna göre, 5 kat ruhsat alınan binanın 10 kat inşa edildiği bilgisi yer aldı, ancak müteahhit Celal İrkören’in de aynı binanın enkazında hayatını kaybetmesi nedeniyle dava açılamadı.

AĞIR HASARLI BİNALAR 1 YIL GEÇTİ HALEN YIKILAMADI

Deprem sonrası Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen saha çalışmalarında 5 bin 459 binaya ağır hasarlı oturulamaz raporu verildi. Depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen bu binaların yüzde 55’inin yıkımı gerçekleşti. Geçen Eylül ayında ağır hasarlı binaların tamamının yıkım işlemlerinin bitirileceği açıklanmasına rağmen ağır aksak ilerleyen çalışmalar nedeniyle kentin birçok yerinde kapı ve pencereleri sökülmüş, hayalet görünümlü metruk binalar hırsızların ve madde bağımlılarının mesken tuttuğu alanlar haline geldi.

ORTA HASARLILARIN BELİRSİZLİĞİ SÜRÜYOR

Kentte 3 bin 759 yapıya da orta hasarlı raporu verildi, bunlardan bazıları önce ağır hasarlı olarak kayıtlara girdi, ancak itiraz üzerine ikinci inceleme sonrasında orta hasarlıya dönüştü. Bazıları ise tam aksine orta hasarlı iken askı süresine itiraz üzerine ikinci incelemede orta hasarlı iken ağır hasarlı raporu verilerek tahliye kararı alındı.

Raporlar arasındaki muamma ve çelişkiler nedeniyle depremzede kat malikleri, Dicle Üniversitesinden veya TMMOB’dan 3 kişilik bilirkişi heyetine inceleme yaptırmak zorunda kalsalar da Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü kendi saha ekiplerinin tuttukları ve sisteme işledikleri raporlar haricinde alınan raporları dikkate almayacaklarını belirtince birçok depremzede ilgili kurumla davalık oldu.

Orta hasarlı binaların güçlendirilmesine ve düşük faizli kredi kullandırılacağına dair yapılan açıklamaların tümü havada kaldı ve depremzedeler hasarlı binalarıyla ilgili çaresiz kaldı. Birçoğu maddi imkânsızlık nedeniyle binalarına güçlendirme yapamadıkları için hasarlı binalarda yaşamlarını sürdürmek zorunda kaldı.

Ancak bu kez de orta hasarlı olduğu için elektrik, su ve doğalgazları kesilerek 1 yıl geçmesine rağmen mağduriyetleri giderilemedi.

Ağır hasarlı veya orta hasarlı denilerek farklı raporlarla kat maliklerinin de kafalarını karıştıran Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına karşı çok sayıda bina sakini çareyi İdare Mahkemesine dava açmakta buldu.

Ancak bu davaların da sayısal olarak fazlalığı nedeniyle depremzedeler halen sonuç almış değil.

3 BİN LİRA KİRA YARDIMI YAPILDI GECEKONDU BİLE 10 BİN LİRA

Depremde evi yıkılan veya orta hasarlı denilerek tahliye edilen depremzedelere aylık 3 bin lira kira yardımı yapıldı, ancak o da 1 yıl olduğu için bu ay son kez 5 bin lira olarak ödenip son bulacak. 1 yıl boyunca 3 bin lira kira yardımı alan depremzedeler, 1015 bin lira arasında değişen kiralarla ev bulmakta bile zorlandılar.

Körhat, Kaynartepe, Muradiye, Şehitlik, Fiskaya, Cumhuriyet, Yolaltı gibi kenar ve gecekondu mahallesi olan semtlerde bile 10 bin liradan aşağı ev bulamayan depremzedeler, 3 bin lira kira yardımıyla 1 yıl boyunca çaresiz bırakıldı.

ÇALDIKLARI TÜM KAPILAR YÜZLERİNE KAPANDI

Ağır hasar raporu verildiği için eşyalarını bile almalarına izin verilmeyen Galeria sitesi A blok sakinlerinin yaptıkları tüm resmi girişimler ise kurumların birbirlerine havale etmesiyle sonuçsuz kaldı.

Valiliğe başvuran Galeria A blok sakinleri, “Bari eşyalarımızı almamıza izin verin” diye başvurdu, ancak Yenişehir Kaymakamlığına yönlendirildi, kaymakamlık ise “Bu işe belediye bakıyor” dedi. Belediyeye giden depremzedelere, “Bizim işimiz değil, tamamen Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünün inisiyatifindedir” denildi.

Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü ise “Bu işe AFAD bakıyor, biz böyle bir sorumluluk alamayız” dedi. Kurumlar arasında mekik dokuyan Galeria A blok sakinleri, eşyalarını bir türlü alamadı ve bina içindeki eşyalarla birlikte bir 12 günde yıkılarak yerle bir edildi.

Kasa içinde kıymetli ziynet eşyaları olan mağdurlar, enkazdan da kıymetli eşyalarını alamadıklarını, değerli eşyaların yağmalandığını belirterek savcılığa suç duyurusunda bulundu. Ancak savcılık takipsizlik kararı verip dosyayı kapattı.

Sözcü