Devlet “Geri adım atmıyoruz” dedi, yüzde 110 zam isyan ettirdi!

Herkesin bildiği bir sözdür: İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın.

Ahilik haftasında bu sözü Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait tüm binalarda görmeniz olasıdır. Peki bu sözü düstur edinmiş olan Vakıflar Genel Müdürlüğü, uygulamada da aynı hassasiyeti gösteriyor mu? Pek öyle gözükmüyor olacak ki, son günlerde Edirne’den bir çığlık yükseliyor. O çığlık Edirne’de Vakıf dükkânlarında kiracı olan esnafa ait.

Vakıflar Edirne Bölge Müdürlüğü, esnaflara gönderdiği son kira tebligatında yüzde yüzün üzerinde yapmış olduğu zamlarla esnafı adeta şoke etti. Edirne’de bulunan 3 tarihi çarşı Arasta, Bedesten ve Ali Paşa çarşısının esnafları zamlı kiraları ödeyememe tehlikesiyle karşı karşıya. Öyle ki 9501000 lira kira bedeli olan dükkanların kiraları yeni zamlarla birlikte 2000 liraya yükselmiş durumda. Daha da kötüsü bazı esnafların kiraları bir buçuk yılda 2 bin 700 liradan 4 bin lira sınırına ulaşmış durumda.

VAKIF DÜKKANLARINA YÜZDE 100 ZAM

Odatv’nin ulaştığı Arasta Çarşısı Dernek Başkanı Adem Bayrak da zamlı kiraların esnafı bitirme noktasına getireceğini söyledi. Edirne’de tarihi çarşıların cuma, cumartesi ve pazar günleri iş yaptığını diğer günler esnafın sinek avladığını belirten Bayrak, konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı:

“79 dükkan bulunan çarşımızda kira zamlarından istisnasız tüm esnaf kardeşlerimiz nasibini aldı. Kimisi yüzde 70, kimisi yüzde 90, kimisi de yüzde 110’a varan zamlarla karşı karşıya kaldı. Yapılan bu zamlar ne vicdana ne de adalete sığar. Bu kira zamları yapılırken neyin esas alındığı belli değildir. Biz burada ‘hiç zamsız oturup keyif sürelim’ demiyoruz. Zam uygulanacaksa da tefetüfe oranına göre uygulansın.”

(Dernek başkanı Adem Bayrak)

“EDİRNE ESNAFI CEZALANDIRILMAK MI İSTENİYOR”

Diğer illerde bu şekilde bir artışın olmadığını da ifade eden Bayrak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yaptığımız incelemelerde ve telefon görüşmelerinde diğer illerde böyle bir kira artışının olmadığını görüyoruz. Biz bunun altında bir art niyet olduğunu düşünüyoruz. Edirne esnafı cezalandırılmak mı isteniyor. Geçimini sadece esnaflıkla sağlayan bu insanlar, düzenli vergilerini ödüyorlar, kaçak iş yapmıyorlar. Peki bu neyin diyeti? Esnaf olarak bizim devletten beklentimiz kiraların makul seviyelere çekilmesi.

“İŞİNE GELMEYEN ESNAF, ANAHTARI TESLİM ETSİN” İDDİASI

Geçen günlerde Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren’le de görüştüklerini söyleyen Bayrak, Güneren’in çözüm odaklı olmadığını ve esnafın halinden anlamadığını şu sözlerle ifade etti:

“İki gün önce sayın Vakıflar Edirne Bölge Müdürümüz Osman Güneren’le görüştük. Sayın müdüre kira zamlarının karşılanamayacak düzeyde olduğunu belirttiğimizde, bizi ikinci kez yıkıma uğrattı. Bize işine gelmeyen esnafın anahtarı teslim edebileceğini, yapacak hiçbir şeylerinin olmadığını söyledi. Biz isterdik ki devletin burada görevlendirdiği müdür bize çözüm odaklı yaklaşsın. Esnafın sorunlarını dinlesin. Ancak kendisi bizim sorunlarımıza çözüm olmadığı gibi, aba altından da sopa göstermektedir. Ayrıca kendisi bize ‘Biz geri adım atmıyoruz. Nereye giderseniz gidin. İsterseniz konuyu yargıya taşıyabilirsiniz.’ de diyerek hiç kimseden çekincesinin olmadığını söyledi.”

“GEREKİRSE HERGÜN MALİYE MEMURLARI GELSİN”

Arasta esnaflarından Onur Özcan da kira zamlarından etkilenen esnaflardan sadece biri. Bir buçuk yıl önce 2 bin 700 lira kira bedeliyle dükkan işletmeye başladığını söyleyen Özcan, gelinen süreçte kirasının 4 bin liraya dayandığını söyledi. Özcan, bir buçuk yılda yaşadığı durumu şöyle aktardı:

“Bir buçuk yıl önce 2 bin 700 lira kira bedeliyle, burada dükkan işletmeye başladım. Geçen yıl Ağustos ayında kiramın 2 bin 700 lira olacağını bana bildiren Vakıflar Bölge Müdürlüğü yetkilileri, Ocak ayında yaptıkları zam ile kiramı 3 bin 341 liraya yükselttiler. Bu yılda yapılan yeni zamlarla birlikte, kiram 3 bin 900 liraya ulaşmıştır. Bağkur, vergiler, elektrik ücretleri ve muhasebe giderleriyle birlikte dükkanın aylık gideri 6 bin lirayı bulmaktadır. Bu çarşıda bu rakamların karşılanması mümkün değildir. Vakıflar Bölge Müdürlüğü, geçtiğimiz yıllarda yapılan bir ihaleyi örnek göstererek bütün esnafı yakmaya çalışmaktadır. Gerekirse buraya her gün maliye memurları gelsinler. Onlar da burada bu kiraların çıkmayacağını göreceklerdir.”

“ADALET BUNUN NERESİNDE”

Arasta çarşısı esnaflarından Kaan Akgül de, bulunduğu dükkanın metrekaresinin diğer dükkanlardan küçük olmasına rağmen aynı kirayı ödediğini dile getirdi. Akgül sözlerini şöyle sürdürdü:

“Dükkanım 13 metrekare. Çarşıda diğer emsal dükkanlar 26 veya 27 metrekarede iş yapıyor. Ben 13 metrekarelik dükkana yeni zamlarla birlikte 2 bin lira kira ödeyeceğim. Dükkanı büyük olan arkadaşlar da aynı kirayı ödeyecek. Peki adalet bunun neresinde?”

CHP’Lİ VEKİLDEN SORU ÖNERGESİ

Öte yandan konuyla ilgili CHP Milletvekili Okan Gaytancıoğlu da Mecliste soru önergesi verdi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a:

“Kira artışları yapılırken hangi kriter esas alınmıştır? Artışlar yapılırken Hazine ve Maliye Bakanlığının açıkladığı enflasyon rakamları dikkate alınmış mıdır? Vakıflar Genel Müdürlüğünün başka illerde bulunan benzer nitelikli tarihi çarşılarda yapmış olduğu 2020 yılı için en yüksek zam oranı nedir? Kiracılar arasında farklı oranda artış yapılmasının sebebi nedir? Farklı oranlarda yapılan artışlar keyfiliği neden olmaz mı? Yapılan bu zamları gözden geçirmeyi ve enflasyon oranına çekmeyi düşünüyor musunuz?” sorularını yönelten CHP’li vekil Okan Gaytancıoğlu Edirne’deki mağduriyetin giderilmesini istedi.

TÜİK'in bugün açıkladığı enflasyon oranları10,56 iken, devletin yüzde 110 varan zamları dikkat çekiyor.

İşte 2020 ve 2019 yılı için yapılan zam oranlarındaki farkı gösteren belgeler: