Eticaret, altın çağını pandemi sürecinde yaşadı

Pandemi öncesi emekleme aşamasında olan eticaret, altın çağını pandemi sürecinde yaşadı. 20202021 yılları başta olmak üzere tüm dünyada etkili olan karantina dönemi, evde geçirilen süreyi artırdı ve ticari hayatı geri dönülmez bir şekilde dijitale taşıdı.

Tüketici alışkanlıklarının değişmesi ve markaların fiziksel noktalardan yaptıkları satışlara göre dijitalde daha yüksek kar elde etmeleri, hemen hemen her sektörü eticarete girmeye yöneltti. Bu da farklı sektörlerde dijital kanal yatırımlarına hız kazandırdı.

Eticarete en son giren sektörlerden biri de otomotiv oldu. Pandemi döneminde servis randevuları, satın alınan araçların teslimat süreçleri, yedek parça siparişleri gibi operasyonları dijitalleştiren sektör, şimdi de satış operasyonunu kademeli olarak tamamen dijitale taşıyor.

Otomotivde dijital satış, tüketicinin almak istediği araca en uygun fiyatı bulmak için bayilerde dolaşmasını engelliyor ve tüketicinin merkez tarafından belirlenen tek fiyat üzerinden istediği araca ulaşmasını sağlıyor.

Ayrıca aracın donanım paketini ve diğer özelliklerini online showroom üzerinden belirlemesini sağlar.

Yeni nesil otomobil satış yöntemi artık bayilerin teslim noktalarına dönüşecek işletme maliyetlerini düşürecek ve daha küçük showroomlarda hizmet vermelerini sağlayacak.

Aslında bir nevi 'fabrikadan' satış modeli olarak da nitelendirilebilecek dijital araba satışı hem markaya hem bayiye hem de tüketiciye kolaylık sağlayacak bir model olarak görülüyor.

Bu konuda özel bir rapor hazırlayan Deloitte, mevcut otomotiv perakende ve dağıtım modelinin 1980'lerden bu yana büyük ölçüde değişmediğini vurguluyor.

Raporda bu durumun hem tüketiciler hem de üreticiler için verimsiz olduğundan bahsediliyor.

Tüketiciler için araba satın almanın uzun evrak işlerini içeren yavaş bir süreç olduğu, üreticiler için ise mevcut otomobil değer zincirine katkıda bulunan birden fazla paydaşın kar marjlarını düşürdüğü vurgulanıyor.

Ancak dünyada yavaş yavaş başlayan bu model, otomobilin yaklaşık 4 yıldır bir yatırım aracı haline geldiği Türkiye'de bazı soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.

Otomotiv sektöründe online satış modelinin öncüsü ABD'li elektrikli otomobil üreticisi Tesla olarak biliniyor. Tesla'nın müşterileri tüm ödeme işlemlerini ve araç tercihlerini şirketin internet sitesi üzerinden tamamlayabiliyor ve araçları hazır olduğunda markanın teslimat noktalarından araçlarını teslim alabiliyor.

Türkiye'nin yerli elektrikli otomobil markası Togg da Tesla'nın Gemlik'te sistemi benimseyerek ürettiği T10X modelini Türkiye'nin farklı bölgelerindeki deneyim/teslimat noktalarından bayisiz olarak teslim ediyor.

Hem Togg'un hem de Tesla'nın satış modellerinde, tüketici ara sıra bayi kar marjı olmadan araca erişebilir.

Halihazırda bayi altyapısı olan konvansiyonel markalara bu sürecin nasıl entegre edileceği merak konusu olurken, MercedesBenz Türkiye'den dikkat çekici bir açıklama geldi.

Öyle ki Alman markanın yetkilileri, Kasım 2022'de Habertürk'e yaptıkları açıklamayı Mayıs 2023'te hayata geçirerek ülke genelinde dijital satışa geçtiğini duyurdu.

Böylece Türkiye genelinde tek fiyat politikası benimsenirken, stok yönetimi doğrudan merkez tarafından yapılmakta ve stok durumu müşteriler tarafından anlık olarak görülebilmektedir.

Ancak sektörde ses getiren bu hamle ilk duyurulduğu günden bu yana çeşitli iddialarla adından söz ettiriyor.

Bu iddiaların en büyüğü ise otomobil alıp satarak piyasayı manipüle eden bazı kişilerin özel yazılımlar hazırlayarak Mercedes'in internet üzerinden satışa sunduğu araçların önemli bir bölümünü satın aldığı.

Ortaya atılan iddialar, bu kişilerin özel bir yazılım sayesinde kendilerini farklı bireyler olarak sisteme tanıtabilecekleri ve Mercedes'in bu konuda yaptığı denetimleri aşarak araçları satın alabilecekleri yönünde. Tüm bunların Alman şirketin online satışlarını askıya almasıyla sonuçlandığı belirtiliyor.

Konuyla ilgili olarak henüz MercedesBenz Türkiye'den herhangi bir açıklama gelmediğini belirtelim. Ancak marka yetkilileri tarafından sistemin iyileştirilmesi nedeniyle online satış hizmetini temmuz ayına erteledikleri yönünde açıklamalar var.

Yazımızın bu kısmına kadar otomotiv sektöründeki online satış trendlerine değinerek sistemdeki olası açığın sonuçlarını aktarmaya çalıştık.

Bu noktada kalemi teknoloji editörümüz Cem Özenen'e bırakmak daha doğru olacaktır. Çünkü işin yazılım tarafıyla birlikte Cem açıklayacaktır.