Erdoğan betonlaşma konusunda ne dediyse tersi oldu!

Atatürk Havalimanı'ndaki pistlerin kırılmasına karşı çıkanlara betonperest diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar İstanbul'daki betonlaşma konusunda neler söyledi, sonrasında neler yaşandı?

Milyarca lira değerinde iki pisti kırılarak Millet Bahçesi'ne dönüştürülecek Atatürk Havalimanı'nda dün fidan dikim töreni vardı. Törendeki konuşmasında pistlerin yok edilmesini eleştirenleri dikkate almadıklarını belirten Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, projeye muhalefet edenleri ise betonperest olmakla suçladı.

Sözcü'de yer alan habere göre, Erdoğan’ın bu açıklamaları, geçmişte betonlaşma konusunda yaptığı özeleştirileri ve AKP iktidarında İstanbul’da imara açılan araziler üzerinde hayata geçirilen gayrimenkul projelerini akıllara getirdi.

“İstanbul’a ihanet ettik, hâlâ da ihanet ediyoruz” diyen Erdoğan, şu uyarıları ve tespitleri yapmıştı:

‘DİKEY MİMARİ İNTİHARDIR’

25 Ocak 2021: Ülkemizin şehirleşme kalitesini yükseltmeyi de hedefliyoruz. Yeni projelerimizin tamamını yatay mimar stratejisiyle hazırlıyoruz. Dikey mimari hele hele deprem bölgesinde bizim için intihardır.

‘ÖYLE KONUTLAR YAPILDI Kİ…”

12 Aralık 2019: İnsanoğlu göğe yakın değil toprağa yakın yaşamalıdır. Ama öyle konutlar yapıldı ki 20304050 kat bu binaların içerisinde yaşamak mümkün değil. Aynı binanın içinde yaşıyor ama birbirlerini tanımıyor. Komşu ölüyor, diğerinin ondan haberi yok. Bu bize yakışmıyor ve yakışmadı.

‘ÖYLE 50 KAT, 60 KAT…’

3 Şubat 2019:  İnsanoğlu topraktan uzak olmamalı. Toprağa yakın olmalı. Öyle 50 kat, 60 kat, 70 kat bir mimari, aslında bizim medeniyet ruhumuza da uygun bir mimari değildir. Dikey mimari insan ilişkilerini de ortadan kaldırıyor.

‘BU KAPİTALİZM NELERE MUKTEDİR’

9 Ocak 2019: Denizlerimizin kenarlarında, orman alanlarımız, buraları betona, toprağa çevirme gayreti içinde olanlar var. Ya şu para va ya, nelere muktedir. Bu kapitalizm nelere muktedir. Orman morman ne var ne yok kesiyor, atıyor, götürüyor. ‘Oraya bir dikey mimari yapayım, malı götüreyim'. Yapılan bu. Doğa şöyle olmuş, böyle olmuş umurunda değil.

Tarihi Yarımada’dan İstanbul’un Beşiktaş ve Şişli ilçelerine bir bakış…

‘BETON, BETON, BETON…’

8 Kasım 2018: Diyoruz ki dikey mimari yok, yatay mimari. AK Parti'nin çevrecilik, şehircilik anlayışı bu, bunu göstermemiz lazım.

7 Kasım 2017: Günümüz şehirleri insana huzur vermiyor. Beton, beton, beton. Orada ruh yok, huzur yok. Bu huzuru yeniden bulmak için biz yöneticiler başta olmak üzere tüm belediyelere çok ciddi işler düşüyor.

‘BİZ BU ŞEHRE İHANET ETTİK’

21 Ekim 2017: 40 kat, 100 kat binalar yapmak sizi medeni yapmıyor ama biz de bu tuzağın içine düştük. İstanbul gerçekten müstesna bir şehirdir. Ama biz bu şehrin kıymetini bilmedik, biz bu şehre ihanet ettik, hâlâ da ihanet ediyoruz. Ben de bundan sorumluyum.

1 Temmuz 2016: İstanbul'a çok yanlışlar yaptık. Onu da söyleyeyim. Ucube inşaatlar yaptık. Bu ucube inşaatlarla maalesef İstanbul'umuzun o güzelliğine bizler yanlışlık yaptık.

UYARILAR HAVADA KALDI

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yıllar içindeki uyarıları ise pek hayata geçmedi. Şehir içinde kalan yeşillikler içindeki askeri alanlar bir bir imara açılırken, başta AtaköyBakırköyZeytinburnu sahili olmak üzere deniz gören birçok bölgede hormonlu binalar yükseldi.

2013 yılına kadar imar çeteleri İstanbul'da belediye meclislerini kullanarak yol aldı. Ancak işler ağır aksak ilerlemeye, “sorun çıkartan” meclis üyeleri ortaya çıkınca, devreye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sokuldu.

Temmuz 2013’te yürürlüğe giren yasal düzenlemeyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı istediği yerde herhangi bir şart olmadan plan – proje yapma ve ruhsat verme yetkisi aldı. Böylece hem muhalif partilerin yönettiği belediyeler hem de AKP’li belediyelerdeki muhalif meclis üyeleri etkisiz hale getirildi. Özellikle İstanbul ve İzmir’de CHP’li belediyeler tarafından yönetilen ilçelerde bakanlık tarafından gerçekleştirilen parsele özel imar plan değişiklikleri ile yandaş iş adamlarına milyarlarca liralık rant yaratılmasının önü açıldı.

DAVALAR BOŞA DÜŞÜRÜLDÜ

Avcılar’dan Kartal’a Bakırköy’den Şişli’ye Sarıyer’den Kadıköy’e kadar çok sayıda ilçede hormonlu binaların yükselmesini sağlayan imar planlarına sivil toplum kuruluşları, belediye meclis üyeleri ve duyarlı vatandaşlar dava açtı. Bu sırada hormonlu binalar ruhsat alıp inşaata başladı. Kent yağmasına karşı mücadele edenler terörist, konuyla ilgili yazı yazan – haber yapanlar vatan haini ilan edildi. Cinayetleri engellemeye çalışan belediye meclis üyeleri saldırıya uğradı, sokağa çıkan yurttaşlar; gaza boğuldu, copla dövüldü, kör – sakat bırakıldı veya öldürüldü.

BAKANLIĞI DEVREYE SOKTULAR

İmar planlarıyla ilgili davalar sürerken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yargı kararlarını işlevsiz bırakmak için aynı projelere yeni imar planları hazırladı. İdari mahkemeler yürütmeyi durdurdu, Danıştay imar planlarını iptal etti ama “yeni planlarla yola devam ediyoruz” diyen müteahhitler hiç durmadı ve hormonlu binalar tamamlandı.

Özetle, bakanlık yardım ve yataklık ettiği için çok sayıda kent cinayeti girişimi başarıya ulaştı. Bugün Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı hala yargı kararlarının etrafından dolanan, adrese teslim çok sayıda plan değişikliğini İstanbul'da hayata geçiriyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nden imar plan tadilatı alamayanlar bakanlığın kapısını çalıp işini çözüyor. Bunun son örneği Demirören'in medya kredisi karşılığında Ziraat Bankası'na geçen Kemer Country'de golf sahalarının yapılaşmaya açılmasıyla görüldü.

BETONLAŞMANIN SONUCU

Cumhurbaşkanı Erdoğan iki uçak pistinin kırılmasını eleştirenleri betonperestlikle suçlarken, AKP iktidarında İstanbul'un nasıl betona boğulduğu fotoğraflarla net olarak görünüyor. 369 metrelik kule uzunluğu ve deniz seviyesinden 587 metrelik yüksekliğiyle İstanbul’un en yüksek yapısı olan Küçük Çamlıca TVRadyo Kulesi'ne çıkıp kentin sadece Anadolu Yakası’na bakıldığında manzara şöyle:

Ataşehir

İstanbul’da deprem toplanma alanları bile rezidans ve AVM’lere açıldı. 150 metreden yüksek binalar açısından Avrupa’da gökdelen sayısının en fazla olduğu Türkiye’de bu tanıma uyan 67 gökdelen var. Yüksek binaların yoğunlaştığı yerlerden biri ise Ataşehir oldu. Emlak Konut GYO’nun ihale ettiği arazilerde yükselen gökdelenlerin yanı sıra İstanbul Finans Merkezi projesiyle de bölge beton bloklara teslim oldu.

Fikirtepe – Göztepe – Caddebostan

İstanbul Fikirtepe’deki kentsel dönüşüm çalışmaları 15 yıldır gündemde. Bölgede birçok firma projeleri yarım bırakmış, semt adeta harabeye dönmüştü. Enkazı devralan devlet eski yapıları yıktı, inşaatlara başladı. Ancak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın düşük yoğunluklu yapılaşma çağrısının Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm projesinde pek karşılık bulmadığı görüldü.

Yeni Fikirtepe projesi tamamlandığında böyle olacak.

Maltepe

Üsküdar

Ümraniye

İSTANBUL’UN YENİ SURLARI

İstanbul’un Avrupa Yakası’nda durum böyleyken, Avrupa Yakası’nda durum pek farklı değil. Örneğin, AKP iktidarının ihale yoluyla sattığı Zeytinburnu – Ataköy sahil hattındaki kamu arazilerinde 60 yeni bina yükseldi. Uzunluğu 70 metreyi bulan yapılar tarihi kentin silüetini değiştirdi. ‘İstanbul’un yeni surları olarak nitelendirilen bu yapılarla kıyıya adeta beton duvar örüldü. Bir çoğu turizm imarlı olan arazilerde yükselen binalar apart daire olarak milyonlarca liraya satıldı.

YALI ATAKÖY

TOKİ güvencesiyle Özyazıcı İnşaat – Karadeniz Örme ortaklığı tarafından turizm imarlı 72 bin 864 metrekare arazi üzerinde hayata geçirilen Yalı Ataköy projesi 7 bloktan oluşuyor. 215 bin metrekare inşaat alanı olan projede, 512 apart daire ve 78 ticari ünite bulunuyor.

SEA PEARL

TOKİ, Ataköy sahilindeki turizm imarlı 124 bin 980 metrekare büyüklüğündeki araziyi “kıymetli arsa” ilanıyla 2008'de satışa çıkardı. İhaleyi 850 milyon lira teklifle Kat Turizm Gayri­menkul kazandı. Şirketin yüzde 80'i Katar devletinin yatırımı olan Qatari Diar adlı şirkete ait. Arazi üzerinde geliştirilen 9 blokta 1401 adet konut ve bir otel yer alıyor.

PRUVA 34

Eski Sümerbank fabrikasının bulunduğu Bakırköy'deki 62 bin 373 metrekare büyüklüğündeki arazi 2004 yılın­da Doğa Madencilik tarafından 44 milyon dolara satın alındı. Şirket, imarı değiştirilen arsa üzerinde her biri 22 katlı 10 bloktan oluşan Pruva 34 projesini geliştirdi.

Marina'ya 9 yeni blok

DATİ Yatırım Holding tarafından, Ataköy sahilindeki yakla­şık 500 bin metrekare bir alan üzerinde geliştirilen İstanbul Turizm Merkezi, Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından projelen­dirildi. Milli Emlak'tan ihale yoluyla alınan ve 2038 yılına kadar üst kullanım hakkını elinde bulunduran DATİ, arazide hali hazırda faaliyet gösteren otel blokunun dışında 9 yeni rezidans binası inşa etmeyi planlıyordu.

YEDİ MAVİ

Et ve Balık Kurumu'ndan Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'na geçen ardından da 2007 yılında Türkiye Odalar ve Borsa­lar Birliği (TOBB) tarafın­dan satın alınan arazide yükselen proje 17 katlı 6 bloktan oluşuyor. 63 bin 500 metrekare arazi üze­rinde yükselen projede 848 rezidans yer alıyor.

BÜYÜKYALI

Milli Savunma Bakanlığı'ndan TOKİ'ye devredilen ardından Emlak Konut GYO tarafından satın alınan Kazlıçeşme'deki 111 dönümlük arazide binalar yükseliyor. Özak GYO, Ziylan Gayrimenkul ve Yenigün İnşaat ortaklığıyla inşa edilen proje az ve çok katlı 15 blok­tan oluşuyor. İçerisinde 560 konut ve tarihi mekanların yer aldığı Büyükyalı İstanbul, Yedi Mavi projesiyle de komşu.

Ataköy sahili parsel parsel satılmadan önce bu haldeydi…

YARGININ ORMAN DEDİĞİ YER BU HALE GELDİ

Ataköy – Bakırköy – Zeytinburnu sahili AKP iktidarında betona teslim olurken, Sarıyer’deki orman arazilerinde de benzer bir süreç yaşandı.

Zekeriyaköy’de daha önce 15. Hava Füze Üssü olarak kullanılan ve yüzde 61’i ağaçlık olan 500 dönümlük askeri arazi 2010 yılında boşaltıldıktan sonra TOKİ’ye devredildi. Araziye daha sonra Emlak Konut GYO satın aldı ve üç etapta toplam bin 167 konut ve 15 bin metrekarelik alışveriş alanından oluşan KÖY adlı bir proje geliştirdi. TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi, 13 Mart 2012’de hazırlanan planların kamu yararına aykırı olduğunu, orman alanlarında yapılaşma baskısını artırıcı uygulamalar içerdiğini belirterek planın iptali istemiyle dava açtı. Danıştay 6. Dairesi 34 parsele ayrılıp orman dışında tutulan arazinin tek parselde birleştirilip Orman Genel Müdürlüğü’ne iade edilmesi gerektiğini belirtti ve yapılaşmayı mümkün kılan imar planlarının yürütmesini durdurdu. Ancak yargı süreci devam ederken yeni bir plan hazırlandı ve 2015 yılında inşaat başladı. 500 bin metrekarelik arazide yaşanan dönüşüm şöyle:

AKP iktidarında İstanbul’un Avrupa Yakası’nda Mecidiyeköy’den Kağıthane’ye, Levent’ten Maslak’a kadar birçok bölge hormonlu binalarla doldu. Yoğun yapılaşma trafik ve altyapı sorunlarını beraberinde getirirken, kentin görünümü de tamamen değişti:

Beyaz gökdelenler BJK’nin spor tesislerinin yerine inşa edildi. Onun arkasında yer alan dört blok ise Ali Sami Yen Stadyumu ve Tekel fabrikasının arazilerinde yükseldi.

Ayazağa

Maslak