Global gıda fiyatları, arzda yaşanan kısıtlamalar ve Rusya Ukrayna savaşı ile tırmanışa geçerken, süt ve et sektörünün temel girdilerinden olan yemdeki fiyat artışları sektörün geleceğini tehdit ediyor. Büyük çiftliklerin en fazla bir aylık stoklarla çalıştığı yem fiyatları kilogram başına 5.75 TL'ye kadar çıkarken, litre başına 4.70 TL kazanan süt üreticisinin zararı karşılanamaz boyutlara doğru ilerliyor.
Geçen yıl 4.8 milyar dolarlık hayvan yemi ithal eden Türkiye'nin ana ithalat pazarlarında çıkan savaş bu sektörün de önünde önemli bir sınav olarak duruyor. Yem hammaddesinin yüzde 30'unun buğday kepeğinden oluştuğunu ve Türkiye'de 150 bin ton kadar bir üretime sahip olduğunu anlatan Tüm Süt Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Sencer Solakoğlu, 150 bin tonun ise Ukrayna'dan ithal edildiğini aktardı.
FABRİKALARDA SORUN VAR
Şu anda yem fabrikalarında problem olduğunu ve fiyatların yükseldiğini kaydeden Solakoğlu, normal koşullarda 15 günlük veya 1 aylık stoklarla çalıştıklarını küçük üreticilerin ise haftalık sevkiyatlar ile süt paraları geldikçe alım yaptığını aktardı. 1 kilogram yemin fiyatının 5.75 kuruşa kadar çıktığını ve 1 litre çiğ süt fiyatının 4.70 kuruş olduğunu hatırlatan Solakoğlu, sektörün çok zor durumda olduğunu vurguladı.
Petrol fiyatlarının sektörü etkilediğini enerjinin bazı alanları ile yem sektörünün benzer hammadde kullandığını aktaran Solakoğlu, “Petrol fiyatları etanol tüketimini çok artırıyor. Etanol hammaddesi mısır, aynı zamanda yemin de ana hammaddesi. Mısır da etonol üretimine kaydığı için fiyatlarda füze etkisi yarattı. Biodizelde de soya yağı var. Soya olmadan mısır olmadan ne tavukçuluk yapılabilir ne de et süt üretilir” değerlendirmesini yaptı.
Sektör olarak bir hesap yaptıklarını ve 2008'de 1 milyon damızlık hayvanın krizden dolayı kesime gittiğini kaydeden Solakoğlu, Temmuz 2021'den bu yana 1.7 milyon hayvanın kesime gittiğini tahmin ettiklerini söyledi. Solakoğlu, resmi makamların 500 bin hayvanın kesime gittiği tahminini yaptığını ancak kendi tahminlerinin bunu katladığını belirtti. Türkiye'de karkas etin kilo fiyatının 70 TL olduğunu, en uygun fiyatlı Polonya'da ise canlı hayvanda kilogram fiyatının 60 TL olduğunu söyleyen Solakoğlu, “2008'de ucuz ithalat mümkündü ama şu anda ucuz ithalat mümkün olmadığı için bu fiyatları tutabilecekleri hiçbir dayanakları kalmadı” dedi.