Faizin kamburu yurttaşın sırtında

Halkın vergi yükündeki devasa artış da merkezi yönetimin harcamalarına yetmedi. Bütçe açığı geçen yıla göre yüzde 140 arttı, tartışmalı kalemlerden kısılmadı. 100 liralık harcamanın 13 TL’si faize gitti.

İktidarın kemer sıkma politikaları halka zor günler yaşatırken tartışmalı kalemlerde görülen harcama alışkanlıklarında değişiklik olmadı. Halkın üzerindeki vergi yükünde devasa artış, merkezi yönetimin harcamalarına yetmedi.

Ocak-Kasım döneminde bütçe açığı bir önceki yıla göre yüzde 140 artarak 1 trilyon 276 milyar TL'ye çıktı. Geçen yılın aynı döneminde faiz yükü 632 milyar TL seviyesindeyken bu yıl 1 milyar 195 milyon liraya ulaştı. Bu dönemde kamu bütçesinden yapılan her 100 liralık harcamanın 13 lirası faize gitti.

VERGİ YÜKÜ AĞIRLAŞTI

Merkezi yönetim bütçe gelirleri Ocak-Kasım dönemi itibarıyla 7 trilyon 793 milyar TL olarak gerçekleşti. Aynı döneminde KDV ve ÖTV’nin vergi gelirleri içindeki payı yüzde 51,3 olurken toplam dolaylı vergilerin payı yüzde 65,35 ve dolaysız vergilerin payı ise yüzde 34,6 olarak açıklandı.

Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre tahsilat oranı en çok artan gelir kalemleri petrol ve doğalgaz ile tütünden alınan ÖTV, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV), dâhilde alınan KDV oldu.

BSMV’deki artış yüzde 168,6 olurken petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV yüzde 140, tütünden alınan ÖTV yüzde 82, ithalde ve dâhilde alınan KDV’de ise yüzde 140 oranında artış yaşandı.

Halktan toplanan vergiler ise israf harcamalarına gitti. Ocak-Kasım döneminde 9 trilyon 70 milyar TL tutarında harcama yapıldı.

HARCAMAYA FREN YOK

Tartışmalı kalemlerden yapılan harcamalar, tasarruf genelgesine rağmen azaltılmadı. 1 milyar 853 milyon TL olan yılsonu ödeneği aylar önce aşılan temsil ve tanıtma giderlerinde Ocak-Kasım döneminde 2 milyar 172 milyon TL harcama yapıldı. Bu harcama kaleminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65,9 artış yaşandı.

Dikkati çeken harcama kalemlerinden baskı ve cilt giderlerinde ise adeta gaza basıldı. 2023 yılının Ocak-Kasım döneminde 9 milyar lira ödenen baskı ve cilt giderlerine bu yılın aynı döneminde toplam 15 milyar 983 milyon TL harcandı.

Cumhurbaşkanı tarafından kullanılan ve hesabı sorulamayan “örtülü ödenek” olarak isimlendirilen Gizli Hizmet Giderleri kaleminden yapılan harcamaların tutarı Ocak-Kasım döneminde 9 milyar 870 milyon TL oldu. Bu tutar geçen yılın aynı döneminde 5 milyar 658 milyon TL’ydi.

AKP bürokrasisinin kiralık uçaklara olan ilgisi, kira harcamalarına yansıdı. Kiralık uçaklara aktarılan tutar, araç kiralarının iki katını aştı. Kasım ayında yapılan 1 milyar 371 milyon TL'lik ödeme ile Ocak-Kasım dönemindeki harcama tutarı 6 milyar 608 milyon TL'ye çıktı. Kiralık araçlara ise Kasım’da 334 milyon lira, Ocak-Kasım döneminde ise 3 milyar 735 milyon TL aktarıldı.

BirGün