Ziraat Katılım’ın inşaat için 12.5 milyon dolar kredi verdiği şirket, krediyi geri ödemediği gibi inşaatı da yapmadı. “Banka yanıltıldı” diyen Sayıştay, Teftiş Kurulu’nun harekete geçmesini istedi
Sayıştay’ın, 2014 yılında “Faizsiz bankacılık” yapmak üzere kurulan Ziraat Katılım Bankası’nın 2017 faaliyetlerine ilişkin denetim raporu, TBMM’ye sunuldu. Raporda, kamu kaynakları ile sermaye çevrelerinin fonlanmasına ilişkin önemli tespitlere yer verildi.
Edinilen bilgiye göre, “Eminönü/İstanbul Şubesi 5 kodlu Grup şirketi 38 müşteri numaralı” mobilya imalatı, özel yurt işletmeciliği ve özel inşaat işleri konularında faaliyet gösteren grup 2013’te İstanbul’un PaşabahçeBeykoz bölgesindeki 2 bin 870 m2 arsayı konut yapmak için 5,5 milyon TL leasing, 2 milyon TL kredi kullanarak satın aldı. Banka, firmaya Temmuz 2015’te 22.5 milyon TL karşılığı 7.5 milyon Dolar nakit, 5 milyon Dolar gayrinakdi kredi limit tahsisi yaptı. Firmanın “Beykoz Projesi” kapsamında 26 konut yapacağı, 27,7 milyon TL toplam maliyete karşılık 30 milyon Dolar gelir elde edileceğinin planlandığı ifade edildi.
Mart 2018’de 27 milyon 241 bin TL’ye ulaşan krediler için banka 31,3 milyon TL satış değeri öngörülen arsalar üzerine ipotek koydu.
Mart 2017 tarihli rapora göre ise grubun riski 36,2 milyon TL’ye ulaştı ve firma vadesi gelen taksitlerinin 10 ay ertelenmesini istedi. Talep kabul edildi ve taksitler için “İslami ihtiyaç kredisi” olan teverruk kredisi verilerek ertelendi. 375 bin 180 TL, 859 bin 891 TL, 2.5 milyon TL ve 1.4 milyonluk taksitler 6 ay1 yıl arasında değişen sürelerle ötelendi.
Sorunlu kredi ilişkisi sürerken 2017 sonunda yapının gerçekleşme oranı da yüzde 10 oldu. Temel inşaatına bile başlanmayan proje için bu tutarda kredi kullandırılmasının, iş ve finansman arasındaki tutarsızlığı ortaya koyduğu belirtilen raporda yer alan tespitler özetle şöyle:
“Projede 2 katından fazla maliyet öngörüldü. 200 m2 büyüklüğünde 2628 daire yapılması planlanan projede, yaklaşık 20 milyon TL arsa bedeli hariç inşaat maliyeti öngörülmüş olup, daire başına yaklaşık 700750 bin TL arsa payı hariç maliyet ortaya çıkmaktadır ki rakam mevcut piyasa koşullarında normalin çok üstünde bir değeri ifade etmektedir.
Maliyetin yüzde 60’ını karşılayacak krediye karşın ulaşın yüzde 10 düzeyi, temel inşaatının dahi başlamadığı, fonların projede değil firmanın diğer faaliyetlerinin fonlamasında kullanıldığı izlenimi vermektedir. Müşteri tarafından banka yanıltılarak projeye ait banka riski asılsız şekilde artarken katılım bankacılığı ilkeleri ile bağdaşmayacak bir işlem gerçekleştirilmiş, Banka açısından kabul edilemez bir durum ortaya çıkmıştır.”
Firmaya kullandırılan kredi tutarlarından bazılarına ait faturaların hiç bulunmadığı, bazı faturaların da tutarsız olduğu belirlendi. 2017’de 3, 2018’de 2 kez olmak üzere taksitlerin ertelendiği buna karşın kredi alacaklarının yakın izleme yerine standart kredi hesaplarında izlendiği de vurgulandı.
Sayıştay, olası bir zararın önüne geçilmesi kredi kullandırım işlemlerinin Teftiş Kurulu tarafından incelenmesini önerdi.
https://www.birgun.net/haberdetay/faizsizbankakandirilmis.html