Sürekli artan girdi maliyetlerinin etkisiyle üretici enflasyonun yüksek olması, aşırı sıcaklar ya da aşırı yağışlar gibi ani iklim değişiklikleri tarımsal üretimi ve gıda fiyatlarını etkilemeye devam ediyor.
Çiftçinin ana girdilerinden olan mazotta bir yıllık fiyat artışının son bir aylık dönemde yapıldığını, bunun da mazota verilen tarımsal destekleri erittiğini vurgulayan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Bu durum aynı zamanda nakliye fiyatlarını artıracak tüketiciye ulaşıncaya kadar gıda fiyatları katlanacaktır” uyarısında bulundu.
Bayraktar’ın aktardığına göre, son zamla birlikte mazot fiyatı aylık olarak yüzde 51,9, son bir yıla göre ise yüzde 49,9 oranında arttı. Yani son bir yıllık zam oranından daha fazlası, seçimden sonraki bir ayda yapılmış oldu. Seçim sonrası geçen yaklaşık iki buçuk aylık süredeki zam oranı ise yüzde 96’ya yükseldi.
Çiftçinin tarımsal üretim için destek beklerken mazot zamlarıyla karşı karşıya kaldığının altını çizen Bayraktar, bu zamlar sonucu hasat sevincinin bile yaşanamadığını dile getirdi ve şöyle dedi:
“Bu fahiş zamla birlikte mazota verilen destek tümden eriyip gittiği gibi, tarıma verilen tüm desteklerin de yüzde 75'i de mazota uygulanan ÖTV, KDV ve döviz fiyatı artışı yoluyla devlete geri aktarılıyor.
Mazot bir özel tüketim ürünü değildir ki vergi alınsın. Bu durum aynı zamanda nakliye fiyatlarını artıracak tüketiciye ulaşıncaya kadar gıda fiyatları katlanacaktır.”
Mazotun yanı sıra tarımsal üretimi zorlayan bir diğer konu da yeniden artmaya başlayan gübre fiyatları…
“Gübre fiyatlarında 6 aydır oluşan fiyat düşüşünün ardından haziran ayında yükselmeye başlayan fiyatlar temmuzda da artmaya devam etti” diyen Bayraktar, “Son bir ayda gübre fiyatlarında yüzde 33'e varan artışlar görüldü” dedi.
“Yeni ekim dönemine kısa bir süre kala artan gübre fiyatları karşısında üreticilerimiz endişe duyuyor” diyen Bayraktar, “Zamlardan etkilenen ve hasadından yeteri kadar gelir elde edemeyeceği endişesi yaşayan üreticilerimiz yeni sezon için nasıl girdi temin edecektir?
Üreticilerimizin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm gübre fiyatlarının makul seviyelerde tutulması ve gübre desteklerinin artırılması gerekiyor” diye konuştu.
Bitkisel ve hayvansal üretimdeki maliyet sorununu çözmeden ve üretimi artırmadan gıda ürünlerindeki enflasyonu çözmenin mümkün olmadığını vurgulayan Bayraktar, “Bu sorun çözülmediği takdirde üreticilerimiz az kazandığı için üretimden vazgeçecek, tüketicilerimiz ise daha pahalıya ürün tüketecektir. Maliyetlerin düşürülmesi için üreticilerimiz tarımsal üretimde kullanılan tüm girdilere makul fiyatlardan ulaşmak zorundadır” değerlendirmesinde bulundu.
Merkez Bankası’nın yayınladığı enflasyon raporuna da atıf yapan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Başta sebze ve meyve olmak üzere gıda fiyatlarında artışın süreceğini belirtiyor. Gıda fiyatları artışlarında en önemli etken olan üretici maliyetleri ürün arzını olumsuz yönde etkiliyor. Gıda ürünlerine karşı artan iç ve dış talebin karşılanıp piyasanın istikrar bulması, fiyat seviyesinin korunması arz sorununun çözümüne bağlıdır.”
Öte yandan Bayraktar, temmuz ayında üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini de açıkladı.
Temmuzda üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 390,7 ile elmada olduğunu belirten Bayraktar, elmadaki fiyat artışını yüzde 268,6 ile kuru üzümün, yüzde 219,7 ile havucun, yüzde 198,5 ile maydanozun ve yüzde 192,1 ile marulun takip ettiğini söyledi.
Böylece, üreticide 5 lira olan elma markette 24 lira 53 kuruşa satılarak vatandaşa 4,9 kat daha pahalıya satılmış oldu.
Benzer şekilde, üreticide 25 lira olan kuru üzüm 92 lira 15 kuruşa satılarak 3,7 kat daha pahalıya satıldı.
Temmuzda fiyat topladıkları market ürünlerinin yarısından fazlasında fiyat artışı bulunduğunu söyleyen Bayraktar, “Temmuz ayında markette 37 ürünün 19'unda fiyat artışı, 18'inde fiyat düşüşü görüldü” dedi.
“Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 56,9 ile sivri biber oldu” diyen Bayraktar, “Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 28,1 ile maydanoz, yüzde 23,9 ile marul, yüzde 21,3 ile karpuz, yüzde 18,6 ile yeşil fasulye, yüzde 16,7 ile yumurta takip etti” diye konuştu.
Markette fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 16,8 ile yeşil mercimek oldu.
Sözcü