İşsizlik bahane teşvikler şahane!

Her istihdam paketi işsiz ordusuna yüzbinler ekledi. Hükümet halkın cebinden alıp patronlara teşvik dağıtarak istihdam yaratma hayaline devam ediyor. Son 10 yılda her yıl en az 1 istihdam paketi açıklandı ama sorun giderek büyüyor

Ekonomi istihdam yaratmıyor. Nüfus artıyor, tarımda sorunlar bitmiyor, kente göç hızlanıyor. Bunlara rağmen istihdam edilenler de işini kaybediyor. 2018 yılı mart ayında 28,5 milyonun çalıştığı Türkiye, 2020’nin mart ayında 26,1 milyonun çalıştığı bir ekonomiye dönüştü. 2 yılda 2,5 milyon insanın işini kaybettiği ülkede işsiz sayısı da aynı hızda artıyor.

Ancak hükümetin bu soruna karşı çözüm olarak bulabildiği tek çözüm 10 yıldır aynı. Son 10 yılda her yıl en az 1 adet “istihdam paketi” açıklayan hükümet, bu paketlerde işverene teşvik vererek işsizliği azaltacağını umdu. Her pakete ayrı isimler verildi. “Burası Türkiye, burada iş var” paketinden tutun da ‘İstihdam Kalkanı’na kadar her pakette halka tek bir şey vadedildi; İşsizlik oranı tek haneli rakamlara inecek. Vaatlerin hiç biri tutmadı ama hayal tacirliği sürüyor. İstihdam paketleri tarihi fiyaskolarla dolu ama işverene teşvik dağıtarak istihdam yaratılabileceği umulmaya devam ediyor.

TARİH, KASIM 2010: İLK HEDEF İŞSİZLİĞİ TEK HANEYE DÜŞÜRMEK

İşsiz sayısı: 2 milyon 514 bin

İşsizlik oranı: yüzde 12,2

20082009 küresel ekonomik krizinin ardından dünyaya yayılan sıcak para dalgasından Türkiye de fazlasıyla nasibini aldı ve 2010 yılında ülke ekonomisi yüzde 9,2 oldu. Ancak sıcak parayla büyüyen ekonomi aynı oranda istihdam yaratamadı. Dönemin hükümet sözcüsü Cemil Çiçek, ilk hedefi işsizlik oranını tek haneye düşürmek olan bir istihdam paketi açıkladı. Pakete göre bir istihdam teşvikinden faydalanan işverenin başka bir teşvikten yararlanmasını önleyen düzenlemeler kaldırıldı. Buna göre 5 puanlık SSK prim indiriminden yararlanan işveren aynı anda başka bir teşviki de alabilmeye başladı.

TARİH, ŞUBAT 2019: “BURASI TÜRKİYE, BURADA İŞ VAR”

İşsiz sayısı: 4 milyon 730 bin

İşsizlik oranı: yüzde 14,7

2010’lu yıllarda hiçbir ay işsizlik tek haneye düşmedi. İşsiz sayısı da giderek arttı. İşsizlik yüzünden ücretlerin baskılanmasıyla çalışanların yarısı asgari ücretli hale geldi. Her ile üniversite açılmasıyla mezun işsizliği ve mezun yoksulluğu arttı. 2010’daki paketin ardından her yıl benzer paketler açıklandı. Hepsi de işverene teşvik dağıtmanın bir aracı haline geldi. Ta ki 2019 kışında işsizlik cumhuriyet rekoru kırana dek. Ekonominin dümenine geçen Berat Albayrak şubatta “Burası Türkiye, burada iş var” paketini açıkladı. Paketin içeriğinde istihdam seferberliği vardı, Bakan Albayrak, sigorta prim teşviğinin devam ettiğine işaret ederek, 1 Şubat 30 Nisan 2019 arasında işe alınan işçilerin 3 ay süreyle tüm prim, vergi ve ücret desteğinin hükümet tarafından karşılanacağını ifade etti. Albayrak, hızını alamadı ve 26 Şubat 2019’da yaptığı konuşmada “Geçtiğimiz ay Cumhurbaşkanımızın da katıldığı şura vesilesiyle ifade edildiği gibi 2019 yılında 2,5 milyon yeni istihdamı hayata geçireceğiz” ifadesini kullandı.

TARİH, EKİM 2019: GEÇEN SEFER OLMADI, BU SEFER OLACAK

işsiz sayısı: 4 milyon 308 bin

İşsizlik oranı: yüzde 13,3

Çalışan sayısı: 28 milyon 343 bin

2019’un ekim ayına gelindiğinde işsiz sayısı azalmış görünmekle beraber iş aramaktan ümidini kestiği için işgücünden ayrılan insanların sayısı 1 milyona dayandı. Böylece geniş işsizlik artmaya başladı. İstihdam azalıyordu. 1 yıl önce 28 milyon 870 bin kişinin istihdam edildiği ülkede ekim 2019’da bu sayı 28 milyon 343 bine inmişti. Albayrak bu sefer işverenler için kamu bankalarını devreye soktu. Plana göre ucuz krediye kavuşan patronlar yatırım yapacak işsizlik azalacaktı. Bu kapsamda istihdam odaklı kredi paketi devreye girdi ve Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank tarafından ilave istihdam sağlama potansiyeli olan firmalara 2 yıla varan anapara ödemesiz dönemli, 5 yıla kadar vadeli, uygun koşullarda, düşük maliyetli ve uzun vadeli işletme kredisi kullandırılmasına yönelik dört yeni ürün hayata geçirildi.

BUGÜN: İSTİHDAM KALKANI DEVREDE

İşsiz sayısı: 3 milyon 971 bin

İşsizlik oranı: yüzde 13,2

Çalışan sayısı: 26 milyon 133 bin

Teşviklere devam ediliyor. Ümitsiz olduğu için iş aramayanların sayısı 1 milyon 174 binle ölçüm tarihinin rekorunu kırmış durumda. İş olsa çalışırım ama artık iş aramıyorum diyenlerin sayısı 1 yılda 1,5 milyon arttı. Ülkede çalışan sayısı son paketin açıklandığı ekim ayında 28 milyon 343 bindi. Mart ayında ise bu sayı 26 milyon 133 bine indi. Şimdiyle istihdam kalkanı paketi açıklandı. Paketle, işsizlik ödeneği alırken istihdama dönenlerin uzun vadeli primlerinin karşılanması planlanıyor. Normalleşme döneminde ilave istihdam edilecek her bir çalışan için ek destek sağlanacak. İlave istihdam edilen her bir kişinin işverene tüm maliyetinin yaklaşık yüzde 40'ı karşılanarak işverenin desteklenmesi planlanıyor. Paketle 25 yaşını doldurmayan veya 50 yaşın üstünde olan çalışanların daha kolay istihdam edilmelerini sağlayacak düzenlemeye de gidilecek.

Bu yaş aralıklarındaki çalışanlarla belirli süreli iş sözleşmeleri iki yılı geçmemek üzere objektif koşul aranmadan ve işin niteliğine bakılmaksızın zincirleme yapılabilecek. Böylece, kapsamdaki çalışanlar daha kolay iş bulabilecek, işveren daha esnek koşullarda istihdam sağlayabilecek.

https://www.birgun.net/haber/issizlikbahanetesviklersahane304622