Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) Nisan 2022'ye ilişkin açıkladığı Kiralık Konut Piyasası Görünümü raporu, kira fiyatlarındaki artışın sürdüğünü ortaya koydu.
Buna göre yıllık kira artış oranı İstanbul'da yüzde 126,5, Ankara'da yüzde 116,1, İzmir'de ise yüzde 82,8 oldu.
Önceki gün kabine toplantısı sonrası konuşan Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘konut müjdesi’ de ev fiyatlarını artırdı. Erdoğan, “İlk kez konut alacaklara, 2 milyon liraya kadar değere sahip birinci el satın almalar için, 10 yıla kadar vadeli ve aylık yüzde 0,99 faizle kredi verilecek” açıklamasında bulundu.
Temel hakların en başında gelen barınma hakkına ulaşımın bu kadar zor hale gelmesi ise vatandaşları isyan ettiriyor. ‘Kira, gıda ve fatura’ kıskacına sıkışan dar gelirli, hepsi hayati önem taşıyan bu ödemelerden olabildiğince tasarruf etmeye çalışıyor.
SÖZCÜ muhabiri, İstanbul Şişli’de vatandaşa “Kiralar ve konut bedellerindeki artışları nasıl değerlendiriyorsunuz?” diye sordu. Verilen yanıtlar şöyle oldu:
“BEN O KİRAYI ÖDEYEMEM”
Cafer Abakan: “Ben bir kiracıyım, bu ay yeni zam yapılacak. Geçen yıldan bugüne kadar 1050 lira kira ödüyordum, 2 gün önce ev sahibim geldi, benden 2 bin lira talep etti. Kendisiyle bu konuları biraz tartıştık, ‘Ben o kirayı ödeyemem, ekonomideki gidişat belli zaten’ dedim, ödeyemeyeceğimi belirttim. Hala 2 bin lirada diretiyor. Ev fiyatları, kiralar, İstanbul’da geçim şartları… Artık ülke yaşanamaz hale geldi. Ev sahibiyle anlaşamazsak tek çare mahkeme. Sancılı, sıkıntılı bir sürece girmiş olacağız.”
“BU TÜRKİYE’NİN SORUNU”
Ebru Coşkun: “Bu zaten Türkiye’nin bir sorunu. Hükümet çıkıyor açıklamalarda bulunuyor ama altında yatan sebeplere kendilerinin öncülük ettiğini düşünüyorum. Ben hem ev sahibi hem de kiracıyım, oradan alıp oraya veriyorum. Dün kiracımla konuştuk, zam yapma niyetinde değilim esasen ama zarar etme niyetinde de değilim. Ev sahibim bana fazla zam yaptığı için, ben, ev sahibimin bana yapacağı zammı kendi kiracıma uyguluyorum. Çünkü oradan alıp oraya vermem lazım.”
“YAZIK ETTİLER BU VATANA”
Serpil Öz: “Millet açlıktan ölüyor. Perişanız yani. 2500 lira kira veriyordum, 3000 lira oldu. (Böyle artmaya devam ederse ne olacak?) Valla bilmiyorum. Öldürelim kendimizi… Ben Türk vatandaşıyım ama dışarıdan gelip de benden daha iyi şartlarda yaşayan insanlar var… Onlar benden daha iyi yaşıyor valla. Ben de iltica edeceğim. Eninde sonunda bunu yaptıracaklar bana. Ben Atatürkçü bir insanım. Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yürüdüm yıllarca ama bizim yolumuzda kimse yürümedi. Yazık ettiler bu vatana.”
“YAŞIM 63 BÖYLE BİR DÖNEM GÖRMEDİM”
İsmail Işık: “Şu anda kira öderken zorlanmıyorum ama yakında zorlanacağım. Memleketin bu kadar kötü olacağı daha önce aklıma gelmezdi. Benim yaşım 63, hiç böyle bir dönem görmedim ben. (Sizin yaşınız daha gençken insanlar kira öderken veya ev alırken bu kadar zorlanıyor muydu?) Hayır niye zorlansın? 3 kuruş kira veriyordun, sonra 4 kuruşa çıkıp başka yere gidebiliyordun… Şimdi baksana kaç para oldu kiralar. Nasıl çıkacaksın, oturacaksın? En kötü yerler 56 bin lira. Ben emekliyim, 6 bin lirayı nereden bulacağım?
“BAŞTAKİLERİN ADAMLARI EVLATLARINA DAİRE ALACAK”
(Sizin için şu an bir ev sahibi olmak mümkün mü?) Kesinlikle hayır. Baştakilerin adamları (ev sahibi) olabilir. Ayda 14 bin lira verebilir onlar… Ama 2500 lira emekli maaşı alan nasıl 14 bin lira taksit verecek. İşte müjde onlara verildi. Onların evlatları var, şimdi onlara daire alıyorlardır. Kendilerinin var 34 tane, evlatlarını da daire sahibi yapacaklar.”
“ARTIK HALKIN BİR ŞEY YAPMASI GEREKİYOR”
Berat Şahin: “Kira bedellerindeki artış çok çok fazla. Artık halkın bir şey yapması lazım. Çünkü iktidar 20 yıldır hiçbir şey yapamadığına göre… Alt ve üst sınır yok evlerle ilgili. Bir bedel belirlenmesi gerekiyor, bir bedel olması gerekiyor; onu da iktidar yapmıyor. Bu zamana kadar yapmadığına göre bundan sonra da beklemek doğru olmaz. Birçok şeyin değişmesi lazım.”
“DEVLETİN BUNA EL ATMASI LAZIM”
Cihan Potur: “Bence haksız bir artış var. Hiç hak etmeyen evlerde bile kira bedelleri yüksek. Allah kiracı olanların yardımcısı olsun. Devletin buna bir el atması lazım.”
“YOKSULLUK ORANINI İYİCE ARTIRDI”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Özellikle bu yılki artış insanları derinden etkiledi. Geçinmenin zorlaştığı bir dönemde insanların kiraya vereceği bedellerin yükselmesi yoksulluk oranını iyice artırdı.”
“2500 LİRA OLAN KİRAMI 6500 LİRA YAPTILAR”
İsmini vermek istemeyen vatandaş: “Denetimsizlikten dolayı böyle oluyor. Denetim mekanizması olmayan bir ülkede insanlar evin fiyatını da, kirayı da artırıyor. Şu an 2500 lira kira veriyorum ama ev sahibim 6500 lira istiyor… Çıkmıyorum, çıkmayacağım. Bunu devletin yapması lazım ama biz mahkemelik oluyoruz. (Kira ödemekte zorlanıyor musunuz?) Zorlanmaz mıyım? Ben asgari ücretle çalışan bir insanım. Benim 2 tane de çocuğum okuyor.”