Konutta yüksek fiyat dönemi sona mı geliyor

Dünyada ve Türkiye'de fiyatları süratli çoğalan konut pazarında, şimdi de kredi faizlerinin artması, eriyen gelirler, çoğalan maliyetlerle sürati yavaşlayan konut yapımı, durgunluk hem de gerileme ye yol açtı. Konut pazarında yaşanan ani soğuma yüksek fiyatla alınan evleri sorgular duruma getirdi.

ABD çoğalan faizlerin konut pazarının soğutmaya başladığı gözlenen ülkelerden biri. ABD’de 30 senelik konut kredisi faizi geride bıraktığımız hafta yüzde 5.78’e erişerek 2008 zirvesini gördü. Konut kredisi faizleri ortalamada yarım yüzyılın en sert yükselişini göstermesinin ardından da talep zayıflaması başladı. Zayıflayan talep ise hem konut üreticilerinin hem de sahip olunan konut satıcılarının fiyatları düşürmesine sebep oldu.

22 Mayıs ile biten hafta itibariyle son dört hafta içinde ABD’de konut satıcılarının yüzde 20’si fiyatları düşürmüş durumda. Bu miktar Ekim 2019’dan bu yana görülen en yüksek düzey bulunduğu manasına geliyor. Hatta salgın döneminde miktar olarak daha düşük fiyatları ile rağbet gören Boise, Idaho gibi bölgelerde Nisan ayı itibariyle konut fiyatlarını düşüren satıcıların seviyesi yüzde 41’lere kadar ulaşıyor.

Redfin Başekonomisti Daryl Fairweather; konut satıcılarının; alıcı pazarı bu denli sıkışmışken fiyatları salgın dönemindeki gibi artıramayacaklarının farkında olduklarını düşünüyor. Hatta Fairweather’a göre konut talebinin oluşabilmesi amacıyla fiyatların daha da düşmesi gerek.

ABD’de tek kişilik bir evin fiyatı 2021 senesinde yüzde 18 artış göstermesinin ardından da Freddie Mac’e göre bu artış sürati 2022’de yüzde 10’a; 2023’te ise yüzde 5’lere kadar yavaşlayacak. Esasında bu kadar sert yükselmiş konut fiyatları amacıyla bu miktarda ivme kayıbı da son derece yüksek kalıyor. Nitekim Freddie Mac Baş Ekonomist Yardımcısı Len Kiefer’e göre satılık ev adedinda azalış, milenyum çağında doğanların bu dönemde evleniyor ve aile kurmaları ile konuta olan talebin devam etmesi konut pazarında fiyat trendinin salgın ardından bulunduğu kadar sert bir yükseliş olmasa da devam ettirecek.

Daha kısa vadede ABD’de konut pazarında neler oluyor diye bakacak olursak; emlak pazarında henüz yaşanan ani soğumanın sonucunca ABD’nin iki emlak şirketinden Redfin ve Compass Inc; geride bıraktığımız hafta işten çıkarma yapacaklarını açıkladılar.