Kira fiyatlarının cep yaktığı, öğrencilerin barınma sorunu yaşadığı son günlerde Türkiye’nin New York’ta 291 milyon dolara 32 katlı bir gökdelen (Türkevi) inşa etmesi, ‘bu bedele yurt içinde kaç öğrenci yurdu inşa edilebilirdi’ sorusunu akıllara getirdi.
SÖZCÜ'nün Dışişleri Bakanlığı'nın verilerinden elde ettiği bilgiye göre, New York'taki Türkevi binasının maliyeti 291 milyon 260 bin 400 dolar. (Bugünkü döviz kuru ile 2 milyar 488 milyon lira)
Sozcu.com.tr’ye açıklama yapan bir müteahhit ve bir gayrimenkul değerleme uzmanının yaptığı hesaplamaya göre, 291 milyon dolara 12 bin öğrenciye konaklama imkânı sağlanabilir, 500 yataklı 23 tane yurt inşa edilebilirdi.
İnşaat sektöründen aldığımız bilgilere göre, 2021 itibarıyla bir inşaatın metrekare maliyeti 4 bin TL. Arsa maliyetinin de ülke genelinde en düşük hesaplamayla ortalama 3 bin TL olduğu ifade ediliyor. Metrekaresi toplam 7 bin TL’den hesaplanan bir inşaatta, bir öğrencinin kalabileceği alanın ise 15 metrekare olduğu belirtiliyor.
Bu hesaba bir de yüzde 30’luk ek yük alanının dahil edilmesi gerektiğini söyleyen müteahhitler, yemekhane ve merdiven gibi müşterek alanlarla birlikte bir odanın maliyetinin 130 bin TL’yi bulduğunu söyledi. Bu da bugünkü kurla 15 bin dolara tekabül ediyor. Ancak bu, yapılan en düşük hesaplama.
Bir gayrimenkul değerleme uzmanının sozcu.com.tr için yaptığı hesaba göre, bir odanın maliyeti 20 bin dolar. Ancak tefrişat malzemeleri ile yani yatak, dolap, masa gibi malzemelerle bu tutar 25 bin dolara çıkıyor. Bu hesaptan hareketle, 500 yataklı toplam 23 tane yurt yapılabildiği hesaplandı. Bunun da 12 bin öğrenciye konaklama imkânı sağlanması anlamına geldiği belirtildi.
Öte yandan, son bir yılda ülke genelinde bazı illerde yüzde 50’yi aşan kira artışları, yüz yüze eğitimin başlamasıyla birlikte öğrencileri barınma krizine sürükledi. Bunda, artan fiyatlar kadar öğrenci yurtlarının yetersizliği ve özel yurt fiyatlarının yüksekliği önemli bir rol oynuyor.
Yurt ve ev bulamayan öğrenciler ‘Barınamıyoruz Hareketi' başlatmış; 19 Eylül'de sokakta yatma eylemi düzenlemeye başlamıştı. Polis, öğrencilerin eylemlerini bitirmesi için abluka kurmuştu ancak öğrenciler bu ablukayı kırarak Kadıköy Yoğurtçu Parkı'nda eylemlerine devam etmişti.
Öğrencilerin eylemi yalnızca İstanbul ile de sınırlı değil. İzmir’de kiralık ev ve kalacak yurt bulmakta zorlanan üniversite öğrencileri Buca’daki Hasanağa Parkı’nda sabahladı. Geceyi parkta geçiren öğrenciler ‘Barınamıyoruz, sokaktayız’ yazılı pankart açtı.
Bu sene 815 bin 365 öğrenci üniversiteye yerleşti. Toplamda 8 milyonu aşan yükseköğretim öğrencisi için 700 bin kişilik KYK mevcut yurt kapasitesi yetersiz kalıyor.
Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü'ne (KYGM) ait yurt sayısı 773. 2020'de toplam 678 bin 763 öğrenciye hizmet veren bu yurtlar, toplam öğrencilerin sadece yüzde 8’inin barınma ihtiyacını karşılayabilmişti.
Türkiye’de özel ve vakıf yurtlarının toplam sayısı ise 4 bin 500. Ancak yüksek ev kiraları gibi özel yurt fiyatları da cep yakıyor. Öğrenciler geçen yıl pandemiden dolayı ailelerinin yanına dönmek zorunda kalsa da sözleşme gereği yurtta kalmadıkları dönem için de ödeme yapmaya devam etmişlerdi. Bu yıl ise yüz yüze eğitimin başlamasıyla özel yurt fiyatları ülke genelinde ortalama yüzde 30 zamlandı. Bu artıştan sonra yurt fiyatlarındaki en düşük ücretin 7 bin TL olduğu belirtiliyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, bu soruna ilişkin şunları söylemişti: “Bizden önceki dönemlerde böyle yurt söz konusu değildi. Bunları biz yaptık. Gayet de lüks yurtlar yaptık. Bu yurtlar çift yatak, bilemediniz üç yataklı odalar olmak üzere gayet modern bir şekilde bu yurtlarımızı yaptık. Ben yurtlarımızla iftihar ediyorum. Kredi Yurtlar Kurumu'muzun attığı bu adımlarla da iftihar ediyorum.”