Sadece Atatürk'e değil, dostuna da düşmanlık: İsmi kaldırıldı!

Eğitim İş, Bakırköy’deki Mustafa Necati İlkokulu/Ortaokulu’nun kapatılarak, Mustafa Necati isminin kaldırılmasını mahkeme taşıdı. Eğitim İş Genel Özlük Hukuk ve TİS Sekreteri Maksut Balmuk konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Okulun kapatılması bir yana okulda Mustafa Necati adı da kaldırılmış oldu. Aynı duruma geçmiş yıllarda Konya’da rastlamıştık. Yine Mustafa Necati ismi oku adı olmaktan çıkarılmıştı” dedi.

Eğitim İş Genel Özlük Hukuk ve TİS Sekreteri Maksut Balmuk’un açıklaması şöyle:

“Bakırköy Mustafa Necati İlkokulu/Ortaokulu Bakırköy’ün en eski ve köklü okullarından iken binası yenilenip yeni binada eğitim öğretim görmeyi bekleyen veli ve öğrencilere sürpriz bakanlıktan geldi. Çünkü okul, İlçe, İl Milli eğitim müdürlükleri işbirliği ile bakanlık kararı doğrultusunda kapatıldı.

Okulun kapatılması ile yeni binada Güzel Sanatlar Lisesi açıldı. Adı ise Bakırköy Güzel Sanatlar Lisesi yapıldı.

Okulun kapatılması bir yana okulda Mustafa Necati adı da kaldırılmış oldu. Aynı duruma geçmiş yıllarda Konya’da rastlamıştık. Yine Mustafa Necati ismi oku adı olmaktan çıkarılmıştı. Eğitim İş olarak açtığımız davada Danıştay sendikamızı haklı bulmuştu.

Aynı oyuna bu kez Bakırköy’de rastlıyoruz.

Mustafa Necati birçok bakanlığın yanı sıra Milli Eğitim Bakanlığı yapmış Atatürk’ün en yakınında bulunmuş 30’lu yaşlarda kaybettiğimiz bir değerimiz. Bu değerin isminden rahatsız olanlardan da biz rahatsızız.  

Mustafa Necati’nin adının Bakırköy’deki okuldan silinmesini kabul etmiyoruz. Bu konuda hukuki mücadelemizi başlattık ve sürdüreceğiz.

Bakırköy’de Güzel Sanatlar Lisesi ihtiyacı varsa başka bir yer bulunmalıdır. Mevcut okullarımızı öğrencisi olduğu halde kapatmak akıl karı değildir.

Milli Eğitim Bakanlığı yargısal sürece bakmaksızın bu hatadan dönmelidir.”

MUSTAFA NECATİ KİMDİR?
Atatürk’ün yakın düşünce ve mesai arkadaşlarından, Kuvayi Milliye hareketinde yer almış, TBMM’nin ilk üç döneminde milletvekilliği, Mübadele esnasında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 1924 Anayasası’nın yürürlüğe konulduğu sırada Adalet Bakanlığı, Tevhidi Tedrisat sürecinde ve Harf Devrimi esnasında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı yapmış siyasetçidir. Özellikle Millî Eğitim Bakanlığı döneminde (20 Aralık 1925 1 Ocak 1929) yaptığı hizmetleri ile hatırlanır. Necatibey Eğitim Fakültesi’ne adı verilmiştir. Altay Spor Kulübü’nün kurucularındandır.

AİLESİ VE ÖĞRENİMİ
1894 yılında İzmir’de dünyaya geldi. Babası Darendeli Halit Bey, annesi Elbistanlı Mustafa Efendi’nin kızı Naciye Hanım’dır. İlk ve orta öğrenimini İzmir’de tamamladı. İzmir İdadisi’ni bitirdikten sonra yüksek öğrenim için İstanbul’a gitti. İstanbul Hukuk Mektebi’nden 1914 yılında mezun oldu ve İzmir’e döndü.

I. DÜNYA SAVAŞI YILLARI VE İZMİR’İN İŞGALİ
Mustafa Necati Bey, I. Dünya Savaşı yıllarında İzmir’de avukatlık, eğitimcilik, gazetecilik yaptı. 1915 yılında arkadaşı Hüseyin Vasıf Bey ile Özel Şark İdadisi adlı bir okul kurdu; bu okulda müdürlük ve edebiyat öğretmenliği yaptı.

Kısa bir süre AydınKasaba Demiryolları’nda hukuk müşavirliği yapmış olan Mustafa Necati Bey, savaştan sonra itilaf devletlerince işlerine son verilen demiryolu işçilerinin haklarını savunmak, savaştan dönen işsiz yedeksubayların sıkıntılarını gidermek için çalışmalar yaptı. İzmir Türk Ocağı’nın aktif bir üyesi oldu ve spor kolu çalışmalarını yürüttü. Altay Spor Kulübü’nün kurucuları arasında yer aldı. Yaklaşmakta olan işgal tehlikesine karşı demiryolu işçileri, işsiz yedeksubaylar ve sporcu gençlerle olan ilişkisini kullanarak önlemler almaya, direniş örgütlemeye çalıştı. İzmir’in işgali üzerine İstanbul’a kaçarak amcasının kızı ve nişanlısı Halide Nusret Hanım’ın evine sığındı.

BALIKESİR GÜNLERİ
İzmir’in işgali üzerine İstanbul’a giden Mustafa Necati Bey, İçişleri Bakanlığı’nda görev aldı ve Balıkesir’e atandı. Şehre vardıktan sonra görevinden istifa etti ve Balıkesir’de kaldığı 7 ay boyunca millî mücadele hareketine hizmet için çok yoğun çalıştı. Kuvayi Milliye kumandanı olarak Yunanlar ve Ahmet Anzavur kuvvetlerine karşı yürütülen mücadelede yararlılıklar gösterdi. Hüseyin Vasıf ve Mehmet Esat kardeşlerle ile birlikte "İzmir’e Doğru" adlı bir gazete çıkardı. Millî hareketin yayın organı olan ve 74 sayı çıkan bu gazetede millî duyguları geliştirici yayınlar yaptı. Balıkesir’de kaldığı sürede bir gençlik ve spor kulübü olan Balıkesir İdman Yurdu’nu kurdu. Bu dönemde herhangi bir dava alıp takip etme fırsatı olmasa da bir avukatlık bürosu açtı. Şehirde faaliyet gösteren 11 avukattan birisi olarak 1920’nin Ocak ayında kurulan baronun yönetim kurulunda yer aldı. 29 Nisan 1920 günü Saruhan milletvekili olarak TBMM’ne katılmak üzere şehirden ayrıldı.

TBMM 1. DÖNEM MİLLETVEKİLİ
TBMM 1. Dönem Saruhan milletvekilliği sırasında önce Sivas İstiklal Mahkemesi üyesi olarak görevlendirildi (11 Eylül 1920 17 Şubat 1921); daha sonra Kastamonu İstiklal Mahkemesi Başkanlığı (18 Ağustos 1921 1 Ağustos 1922) ve ardından Amasya İstiklal Mahkemesi Başkanlığı (17 Ağustos 1922 ) yaptı. Bu görevleri nedeniyle çoğunlukla Ankara dışında bulundu.

Kastamonu’da görevli olduğu bir yıl içinde Himayei Etfal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu) ve Kastamonu İlim Cemiyeti’nin kurulmasına öncülük etti. Hilâli Ahmer Cemiyeti (Kızılay), Gençler Mahfeli (Derneği) ve Muallimler Derneği’nin çalışmalarına destek verdi. Tüm bu çalışmalarından ötürü belediye tarafından fahri hemşehrilik unvanı verildi.

MÜBADELE, İMAR VE İSKÂN VEKİLLİĞİ DÖNEMİ
Mustafa Necati Bey, TBMM 2. Dönem’de İzmir milletvekili olarak yer aldı. Altı arkadaşı ile kurduğu komisyon, hükûmete "mübadele, imar ve iskân” işlerinden sorumlu bir bakanlık kurulması önerisini getirdi. Bu öneri üzerine kurulan Mübadele, İmâr ve İskân Vekâleti’ne vekil olarak seçilen ilk bakan Mustafa Necati Bey oldu, beş ay boyunca bu görevi yürüttü. Bakanlık teşkilatının kuruluşu; savaşta yakıp yıkılan ülkenin imarı ve gelen göçmenlerin yerleştirilmesi ile ilgili hizmetler verdi.

Özellikle TürkiyeYunanistan nüfus mübadelesi esnasında mübadillerin Türkiye’ye taşınması gibi büyük bir organizasyonun denizyoluyla yapılmasını sağlamıştır. Ancak açılan ihaleyi İtalyanların kazanması genç Türkiye’nin bağımsızlık siyasetine uygun düşmüyordu. Mustafa Necati Bey’in bu ihalenin iptal edilmesi ve nakliyenin Türk gemileriyle yapılması hususunda önemli rolü olmuştur.

ADLİYE VEKİLLİĞİ DÖNEMİ
Mustafa Necati Bey, 6 Mart 1924’te kurulan 2. Hükûmet’te adliye bakanı olarak yer aldı. Bakanlığı döneminde şer’î mahkemeler kaldırılmıştır.

MUALLİMLER BİRLİĞİ GENEL BAŞKANLIĞI DÖNEMİ

24 Ağustos 1924 tarihinde "Türk Muallimler Birliği” (Türk Öğretmenler Örgütü) genel başkanı olarak seçildi. Millî Eğitim Bakanı olarak atandığında genel birlik başkanı idi.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI DÖNEMİ
Mustafa Necati Bey, 4. ve 5. Hükûmet’te Maarif Vekili (Millî Eğitim Bakanı) olarak görev yaptı. Bakanlığı sırasında gerçekleştirdikleri işlerin bazıları şunlardır:

Maarif Teşkilatı’na dair kanunu çıkardı, eğitim işlerini valilerin kontrolünden çıkararak bakanlığın kontrolüne aldı. Kanun’da yer alan “Maarif hizmetinde asıl olan öğretmenliktir” hükmü ile öğretmenlik mesleğini itibarlı hâle getirdi; öğretmenlerin özlük haklarına ilişkin düzenlemeler yaptı.

10 bölge merkezinde birer öğretmen okulu inşaatı başlattı. Bunlardan ilki, bugünkü Gazi Eğitim Fakültesi Binası’nda hizmete giren Gazi Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü, ikincisi İzmir Erkek Öğretmen Okulu, üçüncüsü bugün Balıkesir Necatibey Eğitim Fakültesi olarak binasında hizmet veren Balıkesir Necatibey Muallim Mektebi’dir.

Uzman öğretmen yetiştirmek üzere Avrupa’ya öğrenci gönderilmesini sağladı.

Yeni bir ilkokul programı hazırlandı ve “toplu öğretim” Avrupa ile aynı anda Türkiye’de uygulanmaya başlandı.

Ortaöğretim parasızlaştırıldı; okul kitapları bakanlıkça bastırıldı.

Yabancı okullar denetim altına alındı.

Köylere öğretmen yetiştirmek için Köy öğretmen okulları modeli planlandı. Denizli ve Kayseri’de köy muallim mektebi açıldı.

Harf İnkılabı gerçekleştirildi. Yeni harfleri öğretmek için Millet Mektepleri kuruldu, okumayazma seferberliği başlatıldı.

HAYATINI KAYBEDİŞİ
Resmî kayıtlarda Mustafa Necati Bey’in Millet Mektepleri’nin açıldığı 1 Ocak 1929 tarihinde apandisit patlaması sonucu Ankara Numune Hastahanesi’nde öldüğü belirtilmiştir. Ölümü üzerine arkadaşı Cumhurbaşkanı Atatürk’ün çok etkilenip ağladığı, ilk olarak Falih Rıfkı Atay’ın 1968’de yayınladığı Çankaya kitabında sayfa 396 anlatılır.

Cenazesi 2 Ocak 1929’da resmî törenle Ankara’da Cebeci Mezarlığı’na gömüldü ve Millî Eğitim Bakanlığına bir müddet Başvekil İsmet İnönü vekâlet etti.

http://www.yurtgazetesi.com.tr/gundem/sadeceataturkedegildostunadadusmanlikismikaldirildih130957.html