Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaş nedeniyle ülkesini terk etmek zorunda kalarak Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin çalışma haklarını düzenleyen, “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik” kayıt dışı istihdamın önüne geçemedi. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi tarafından yapılan “Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamanın Çerçevesi” raporunda, 2017 sonunda çalışma izni ile iş dünyasına katılan geçici koruma altındaki Suriyeli sayısının 10 bin dolayında kaldığı kaydedildi. Toplam Suriyeli çalışan sayısının ise 1 milyona yaklaştığı ifade edildi.
Kanıksanmışlık var
Raporda, Suriyelilerin çalışma haklarının 2016’da düzenlenmesine karşın
aradan geçen iki yılda bu hakların kullanımı konusunda yeterince
ilerleme sağlanamadığının altı çizilerek, “Suriyelilerin ekonomi içinde
kayıt dışı çalışsalar da yer almaları artık kanıksanmış, hatta hükümet
yetkilileri bunu Türk ekonomisi için önemli bir kaynak olarak
gördüklerini ifade etmişlerdir” denildi.
Özellikle kentlerde
yaşayan Suriyelilerin, yaşamlarını sürdürebilmek için çalışmak dışında
seçenekleri olmadığına dikkati çeken raporda, Türkiye’de çalışan
Suriyeli sayısının 800 bin ila 1 milyon arasında olduğunun tahmin
edildiği açıklandı. Kayıt dışı istihdamın emek sömürüsüne yol açtığı ve
sürdürülemez olduğu kaydedildi.
‘İş kayıplarına neden olmuyorlar’
Türkiye’deki genel kanının aksine, Suriyelilerin yerel halk açısından
iş kaybına neden olmadığı tespitine yer verilen raporda, “Bunun nedeni,
çok düşük ücretlerde ve Türklerin koşulları ve prestiji itibarıyla ilgi
duymadığı alanlarda çalışmayı kabullenmeleridir” denildi. Suriyelilere
ilişkin asıl gerilimin Suriyelilerin işyeri açmalarından
kaynaklandığının altı çizildi. Nisan 2011’den itibaren Türkiye’ye gelen
Suriyelilere, uluslararası hukukta bir karşılığı bulunmayan “misafir
statüsü” verildi. Nisan 2012’de ise bir genelge yayımlanarak,
Suriyelilerin “geçici koruma” altında oldukları kabul edildi.
Türkiye’deki Suriyelilerin yüzde 45’inin 18 yaşın üzerinde olduğu
açıklandı. Türkiye’deki sayıları 4 milyona yaklaşan Suriyelilerin yüzde
63’ünün yasal olarak çalışma yaşı aralığında olduğu ifade edildi.
https://www.birgun.net/haberdetay/suriyelilerkayitdisicalistiriliyor204438.html