1
Türkiye’nin Yolsuzluk Algı Endeksi puanı ve sıralamadaki yeri 2013
yılından beri hızlı bir biçimde gerilemeye devam ediyor. 2017 yılı
Endeks sonuçlarına göre, bir puanlık düşüşle 40 puan alan Türkiye, 6
basamak daha gerileyerek 180 ülke arasında 81. sırada yer aldı. Böylece,
endekste dört yıl üst üste gerileyen Türkiye, son 5 sene içerisinde 10
puanlık bir düşüşle 28 sıra kaybetti.
2
Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırıldığında Türkiye, 28 üye
ülke arasında sonuncu sıraya yerleşti. Türkiye, G20 ülkeleri arasında
ise 13. sırada bulunurken, 35 OECD üyesi devlet arasında ise sondan
ikinci sırada yer aldı.
3
Yolsuzluk Algı Endeksi’nde ilk üç sırada Yeni Zelanda (89),
Danimarka (88) ve Finlandiya (85) bulunuyor. Endeksin son sıralarında
Suriye (14), Güney Sudan (12) ve Somali (9) yer aldı. 20122017 yılları
arasında Endeks’te en çok puan kaybeden beş ülke; Saint Lucia (16),
Bahreyn (15), Suriye (12) Türkiye (10) ve Gine (8) oldu.
4
2017 yılı sonuçları, yolsuzluğa dair algının; hukuk devleti
ilkeleri, basın özgürlüğü, sivil toplumun gücü, örgütlenme ve ifade
özgürlüğü gibi konularla doğrudan ilgili olduğunu göstermektedir. Bu
alanlarda yaşanan ihlaller Türkiye’yi yolsuzluk algısı açısından oldukça
riskli bir noktaya taşıyor. Kamu ihale mevzuatına uyulmaması, 200’ün
üzerinde değişiklik ve kapsamı genişletilen istisnalarla mevzuatın ve
ilgili kurumların işlevini yitirmesi en temel sorunlar arasında
bulunuyor.
Bir önceki yıl yatırımlar ve kamu hizmet ve alımlarının %40’ı Kamu
İhale Kurumu’nun (KİK) kapsamı dışında gerçekleştirilirken, KİK
kapsamındaki ihalelerin de %27.7’sinde açık ihale usulünden farklı
yöntemler kullanıldı. Buna ek olarak birçok politikacının ve üst düzey
kamu görevlisinin yakınlarının, önemi her geçen yıl daha çok anlaşılması
gereken liyakat ilkesine aykırı bir biçimde kamu görevlerine atandığına
dair çok sayıda bilginin basında yer alması, yolsuzlukla ilgili olumsuz
algıyı besleyen unsurlar arasında bulunuyor.
5
Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yönetim Kurulu üyesi ve Uluslararası
Şeffaflık Derneği Başkanı E.Oya Özarslan 2017 yılı sonuçlarını
değerlendirirken “Türkiye’nin son 5 yılda 10 puan kaybetmesi, Endeks’te
28 ülkenin önümüze geçmesine sebep olmuş, bu da dünyadaki rekabet
gücümüzü azaltmaktadır. Hukukun üstünlüğü, şeffaflık ve hesap
verebilirlikten başka çıkar yolumuz yok” dedi.
6