Türkiye'de son bir yılda çıkarılan genelgelerle birçok yasak getirildi. Anayasa profesörü Kemal Gözler, tepki çeken bu yasakları değerlendirdi. anayasa.gen.tr'de kaleme aldığı yazıda Gözler, sokağa çıkma yasakları, sağlık personeline istifa yasağı, alkollü içeceklerin satışının yasaklanması ve Emniyet'in görüntü alma yasağı genelgesine ilişkin olarak kendisine sıkça soru geldiğini belirterek şunları söyledi:
■ Bu yasak ve tedbirler, hukuka aykırıdır. Çünkü, anayasamızın 13'üncü maddesine göre, bir temel hak ve hürriyet, ancak kanunla sınırlanabilir.
‘ANAYASAYA AYKIRIDIR'
■ İnsanların sokağa çıkması, sağlık personelinin istifa etmesi, alkollü içeceklerin satılması veya keza kamusal alanlarda görevini ifa eden polislerin fotoğraflarının çekilmesi ancak kanunla yasaklanabilir.
■ Bunlar, yönetmelikle veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle de yasaklanamaz. Kanunla getirilmemiş bir yasağın içeriğini tartışmaya dahi gerek yoktur. Böyle bir yasak, kanun şeklinde yapılmamasından ötürü anayasaya aykırıdır.
■ Türkiye'nin oldukça eski bir hukuk deneyimi vardır. Sadece Cumhuriyet döneminde değil; Tanzimat sonrası Osmanlı döneminde de devlet işlemleri hep belirli hukuki şekillerde yapılmıştır.
‘HUKUKA UYGUN YAPIN'
■ Son bir yıldır ise Türkiye'de bazı konularda fiili bir yasaklama rejimine geçilmiştir. Bazı insan fiilleri genelgelerle yasaklanıyor. Üstelik bu genelgeler de Resmi Gazete'de yayımlanmıyor. Yasakların arkasında bir kanun yoktur.
■ Ne yapacaksanız, neyi yasaklayacaksanız, hiç olmazsa bunu, anayasanın öngördüğü hukuki şekilleri kullanarak yapınız. Bir insan fiilini yasaklamanın yolu “genelge” değildir.
‘O GÜNLERİ ARAR OLDUK'
■ Bir zamanlar, Türk hukukunu eleştirmek için “Türkiye Cumhuriyeti bir ‘hukuk devleti' değil, bir ‘kanun devleti'dir” deniliyordu. 15 Temmuz 2016 darbe teşebbüsünden sonra “Türkiye Cumhuriyeti artık ‘KHK devleti' oldu” denilerek eleştiriler yapıldı.
■ O günleri de arar olduk. Artık “Türkiye Cumhuriyeti bir ‘kanun devleti' veya ‘kararname devleti'dir” bile diyemiyoruz. Maalesef geriye diyecek tek şey kalıyor: Hoş geldin “genelge devleti”!
https://www.sozcu.com.tr/2021/gundem/yasaklamarejiminegectik6431877/