Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, dün bir basın toplantısında “Eğitimde asıl yük öğretmen maaşı ile ilgilidir. Öğretmen maaşlarından dolayı yatırıma fırsat kalmıyor” dedi.
Bu sözler, özellikle sosyal medyada gündem olurken, öğretmen maaşlarının “yük” olarak nitelendirilmesi tartışmalara neden oldu.
Türkiye’nin de üyesi olduğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) verileri, Türkiye’de öğretmen maaşlarının OECD ortalamasının çok altında olduğunu ortaya koyuyor.
Ülkeler arasındaki ürün ve hizmet fiyat farklılıklarını da dikkate alan satın alma gücü bazında hesaplanan verilere göre, 2018 yılında Türkiye’de 15 yıllık tecrübeye sahip bir ilkokul öğretmeninin yıllık brüt maaşı 28 bin 545 dolar seviyesindeydi. Bu rakamla Türkiye, 33 ülke arasında 27. sırada yer aldı.
Listede Litvanya, 21 bin 84 dolarla son sırada yer alırken, Lüksemburg 108 bin 624 dolarla ilk sırada yer aldı.
Üstelik bu rakamlar, kadrolu öğretmen maaşları üzerinden hesaplanıyor. Türkiye’de giderek artan sayıda öğretmen, sözleşmeli statüde ve kadrolulara göre daha düşük maaşlarla çalışıyor.
28 bin 545 dolar, satın alma gücü paritesiyle hesaplanan rakam. Türkiye’de 2018’de 15 yıllık tecrübeye sahip bir öğretmenin yıllık maaşı nominal olarak ise 9 bin 750 dolar seviyesine denk geliyor.
Satın alma gücü paritesi (SAGP) hesabında, ürün ve hizmetlerin ülkeler arası fiyat farklılıklarını ortadan kaldırmakta kullanılan SAGP kuru kullanılıyor. SAGP kuru, 1 ABD dolarının ABD'de satın aldığı ürün veya hizmetin, diğer ülkenin para birimiyle diğer ülkede kaça alınabildiğini gösteriyor. Türkiye’de 9 bin 750 dolara alınabilen belirli mal ve hizmetlerden oluşan sepetin, ABD’de 28 bin 500 dolara satın alınabildiğini gösteriyor.
SAGP kuru Türkiye'de ve ABD'de kullanılmakta olan 5 bin adet ortak temel ürün ve hizmetin her iki ülkedeki fiyatları karşılaştırılarak bulunuyor.
Türkiye’de şu an en üst kademeli öğretmen maaşı net 5 bin 634 TL seviyesinde. Bu rakam güncel dolar/TL kuruyla 769 dolara denk geliyor.
Temmuz 2015’te en yüksek öğretmen maaşı 2 bin 982 TL idi. O dönemki dolar/TL kuruyla bu rakam 1117 dolara denk geliyordu.
Nominal dolar cinsinden öğretmen maaşları 5 yılda yüzde 31 azalmış oldu.
Türkİş’in araştırmasına göre, ağustos ayında 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 7 bin 765 lira olarak hesaplandı. Türkiye’de en yüksek öğretmen maaşı, yoksulluk sınırının altında bulunuyor.