Uzmanlar anlattı: Dolar neden yükseliyor?

Döviz kurlarında seçim sonrası hızlanan artış bugün de devam ediyor. Faiz kararı ve Körfez'e varlık satışları öncesinde dolarda 27 lira, Euro'da 30 lira seviyesi de aşıldı. Uzmanlar artışın nedenlerini anlattı.

Döviz kurları yeni haftaya sert yükselişle başladı. Dün 26,25’i gören dolar kuru, bugün yüzde 2’yi aşan yükselişle 27’yi gördü.

Euro/TL’de de 30 seviyesi ilk kez aşıldı ve 30,37 seviyesi görüldü.

Böylece dolar kurunda seçimin ilk turu sonrasındaki yaklaşık iki aylık süredeki artış oranı yüzde 40’a yaklaştı.

Seçim öncesinde rezerv satışları ve örtülü sermaye kontrolleri sayesinde yataya yakın seyreden döviz kurları, seçim sonrasında hızla arttı.

Ekonomideki U dönüşü sonrasında Merkez Bankası (TCMB) faizi artırmaya ve rezerv biriktirmeye başladı.

Yaz aylarında turizm kaynaklı döviz girişinde artış olmasına ve faiz artışlarının devam edeceği mesajı verilmesine rağmen döviz kurları neden artmaya devam ediyor?

Kurdaki artışının, TCMB’nin 20 Temmuz’daki faiz kararının hemen öncesine ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın varlık satışı için Körfez’deki Arap ülkelerini ziyaret ettiği sırada yaşanması da dikkat çekiyor.

Uzmanlar, kurdaki artışın iki temel nedeni olarak, TCMB’nin rezerv biriktirmek için yaptığı net döviz alımlarına ve faiz artışının enflasyon artışı karşısında yetersiz kalacağı endişelerine işaret ediyor.

‘TEMEL NEDENİ…’

Eski TCMB Baş Ekonomisti Hakan Kara, “Turizm kaynaklı döviz girişlerinin güçlü olduğu bir dönemde döviz kurunun hâlâ artmaya devam etmesinin temel nedeni TCMB'nin net döviz işlemlerinin alım yönünde olması” dedi.

Prof. Dr. Kara, TCMB’nin ihracatçılardan gelen dövizin önemli bölümünü almaya devam ettiğini, dolayısıyla TCMB’nin nette piyasaya alım yönlü müdahale ettiğini, son 1 ay içinde net rezerv pozisyonunun 20 milyar dolara yakın iyileştiğini dile getirdi.

“Bu hızda rezerv biriktirmek risk primindeki düşüşü desteklese de kur üzerindeki baskıları artırarak enflasyonu kronik hale getirme potansiyeli taşıyor” uyarısında bulunan Kara, “TCMB'nin ihracatçılardan döviz alımını azaltmasında fayda var” dedi.

ENFLASYON VE FAİZ ENDİŞESİ

Ekonomist Özlem Derici Şengül, kurdaki oynaklığın TCMB’nin faiz kararının hemen öncesinde yaşandığına dikkat çekerek, “Perşembe günkü PPK toplantısında Reuters anketine göre TCMB'nin politika faizini 5 puan yükselterek yüzde 20’ye çıkarması bekleniyor. Ancak hem sermaye girişinin yetersiz olması, hem kredi ve mevduat faizlerinin halen bu seviyenin oldukça üzerinde olması, hem de enflasyon beklentilerinin bozulmaya devam etmesi beklentilere paralel bir artışın tatmin edici olmaktan uzak olacağına işaret ediyor” değerlendirmesinde bulundu.

“Yaz sezonu olması ve turizm kaynaklı döviz girişine rağmen döviz talebinin devam ediyor olması oynaklığın yüksek seyretmesine neden oluyor” diyen Şengül, “Ay sonunda Hazine'nin 6 milyar dolara yakın dış borç geri dönüşü olmasının da döviz talebine katkı yapabileceğine işaret etti.

“TCMB’nin haziran toplantısındakine benzer şekilde 6,5 puanlık veya üzeri bir faiz artışı söz konusu olsa da önümüzdeki aylarda faiz artışı beklentisi devam edecektir” diyen Şengül, “Suudi Arabistan ile başlayan, BAE ve Katar ile devam edecek tur sırasında yapılacak görüşme ve anlaşmaların Türkiye'nin sermaye ihtiyacına katkısının olmasını bekleriz ancak bu kaynakların varlık satışı veya proje ortaklığı niteliğinde olması dolayısıyla mevcut volatiliteyi düşürme konusunda hızlı bir çözüm yaratmasını beklemiyoruz” ifadelerini kullandı.

‘MERKEZ’İN ADIMLARI YETERSİZ KALABİLİR’

Reuters’ın bugünkü piyasa haberinde ise, kurdaki yükselişte “TCMB’nin perşembe günü açıklayacağı faiz kararının piyasa beklentilerini karşılamaktan uzak kalabileceğine yönelik endişelerin” etkili olduğuna işaret edildi

Habere göre, İşlemciler TCMB’nin kademeli faiz artışlarının hızının başta yüzde 60’a doğru ilerleyen enflasyon olmak üzere ekonomideki sorunlarla mücadele etmek için yetersiz kalabileceği endişesinin TL’deki kayıpta rol oynadığını söylediler.

İşlemcilere göre eskiden kur yükselişlerini döviz satışlarıyla durdurmayı amaçlayan kamunun bugün benzer bir adım atmaması da yükselişi hızlandıran bir başka neden oldu.

Bankacılar faiz artışının piyasa beklentisi olan 500 baz puan yerine 150200 baz puan olacağına yönelik haberlerin, kademeli politikalara yönelik zaten var olan soru işaretlerini artırarak TL’ye değer kaybı olarak yansıdığını söylediler.

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “TCMB’nin faiz artışlarının piyasa beklentilerinin de altında kalacağına ilişkin haberler TL’deki değer kaybını tetikliyor. Kademeli faiz artışları zaten zorlu bir yoldu ancak piyasada artışların yetersiz kalabileceği endişesi artık daha belirgin fiyatlara yansımaya başladı… Kamu tarafından kurdaki yükselişi durdurmayı amaçlayan bir döviz satışı da görmüyoruz tüm bunlar TL’de yeni bir değer kaybı getiriyor” dedi.

Sözcü