Vatandaşlar isyan etti: ‘Göz kararıyla’ hasar tespiti iddiası

Diyarbakır’da hasar tespit komisyonu ekiplerinin edevlet üzerinden sisteme aktardıkları sonuçlara birçok vatandaştan itiraz geldi. Bazı binalarda, hiçbir hasar oluşmadığı halde 'az hasarlı' kaydı girildiği, gözle görülür çatlaklar oluşan bazı binalara ise 'hasarsız' kaydı girildiği ortaya çıktı.

Depremin vurduğu 10 il arasında yer alan Diyarbakır'da felaketi en az hasarla atlatan merkez Kayapınar ilçesindeki birçok bina ve siteye gelişigüzel rapor kaydı oluşturularak edevlet üzerinden sisteme aktarılması, kat maliklerini, site ve apartman yöneticilerini çileden çıkardı.

Sahada hasar tespiti yapan Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan ekiplerin, sadece bina girişleri ile dükkân ve bodrum katları gezdikten sonra hiçbir fiziksel temas olmadan tamamen göz kararıyla ve cep telefonuyla fotoğraf çekerek binalara “Az hasarlı” veya “Hasarsız” raporu verdikleri ortaya çıktı.

GÖZ KARARIYLA SİSTEME AKTARIM YAPILIYOR

Daire sahipleri, denetimlerin tamamen bilimden uzak, taşıyıcı kolonların risk analizi yapılmadan göz kararıyla fotoğraflandıktan sonra gelişigüzel raporlandığını söyledi.

Diclekent, Medya Mahallesi, Fırat Mahallesi, Peyas Mahallesi, Talaytepe Mahallesi’nde yapıldığı belirtilen incelemelerde, aynı cadde ve bulvar üzerinde yer alan bazı binaların giriş ve dış cephelerinde sıva, boya döküntüsü ve çatlaklar olduğu halde sisteme “Hasarsız” olarak girildiği, bazı binalarda ise hiçbir çatlak, boya ve sıva döküntüsü olmadığı, buna rağmen sisteme “Az hasarlı” olarak giriş yapıldığı bildirildi.

“DERS ÇIKARMIYORUZ”

Sahada çalışan ekiplerin ehil kişilerden seçilmiş bilirkişi uzman heyeti olması gerektiğini belirten site yöneticileri ve bina sakinleri, “Bu durumda aklımıza gelen, tanıdığı olanlar hatır, gönül, ricayla sisteme binalarını hasarsız olarak girişini yaptırmışlar. Hasarı olmayanlara da göstermelik az hasarlı raporu vermişler. Büyük bir felaket yaşadığımız halde halen ders çıkarmıyoruz. Sisteme giren kayıtlara itiraz edeceğiz” dediler.

KENTSEL DÖNÜŞÜM BÖLGESİNE BİLE HASARSIZ RAPORU

Edevlet üzerinden sisteme aktarılan hasar tespit raporlarında, imar affı kapsamına alınan ve bir kısmına 2018 yılında yapı kayıt belgesi verilen Bağlar bölgesinde tamamen çöken binaların çevresindeki yapılara bile “Hasarsız” raporu verilmesi bile verilerin gelişigüzel edevlet sistemine aktarıldığını gözler önüne serdi.

Kaçak yapılaşmanın en yoğun olduğu merkez Yenişehir ilçesine bağlı ve birçoğu gecekondu mahalleleri olarak bilinen Aziziye, Gürdoğan, Seyrantepe, Şehitlik, Ferit Köşkü mahalleleri ile merkez Bağlar ilçesine bağlı çürük yapılaşmanın had safhada olması nedeniyle geçen yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca kentsel dönüşüm kapsamına alınan Kaynartepe Mahallesi ile Körhat, Koşuyolu, Muradiye, Mevlana Halit, Şeyh Şamil, 5 Nisan, Muradiye, Fatih, Yunus Emre, Yeniköy ve Alipınar mahalleleri ve Sur ilçesinde deprem yönetmenliğine ve imara aykırı gecekondulaşmanın yaygın olması nedeniyle kentsel dönüşüme alınması planlanan İskender Paşa, Ali Paşa, Hasırlı, Lalebey, bölgelerinde bile birçok ruhsatsız kayıt dışı yapılara ‘Hasarsız’ raporu verilmesi dikkat çekti.

Bu bölgelerdeki yapıların yüzde 90'ına ‘Hasarsız’ veya ‘Az Hasarlı’ raporu verildi. Oysa bu bölgelerin tamamı 1990'lı yılların başında köyden kente yaşanan yoğun göç sırasındaki kaçak ve depreme dayanıksız yapılardan oluşuyor.

DEPREMZEDEYE “DEPREMDEN ETKİLENEN İLLER ARASINDA YOKSUN” UYARISI

Edevletten ikamet ettikleri konutlarla ilgili sorgulama yapmak isteyen depremzedeler dün sistemin kilitlenmesi üzerine karşılaştıkları uyarı ile bir şok daha yaşadı.

Diyarbakır'da depremden etkilenen merkez Bağlar ilçesindeki vatandaşlar sisteme girdiklerinde karşılarına, “Yerleşim yeri adresiniz depremden etkilenen iller arasında yer almamaktadır. Adres ile sorgulama butonunu kullanarak seçeceğiniz adrese göre hasar sorgulaması yapabilirsiniz” uyarısıyla karşılaştı.

FIRSATÇILARA GÜN DOĞRU

Bu arada depremden en az etkilenen merkez Kayapınar ilçesinde depremi fırsat bilen ev sahipleri kiralara astronomik düzeyde zam yapmaları da evleri hasar gören veya taşınma telaşına düşen vatandaşları canından bezdirdi.

Kış ortasında sokakta kalan birçok vatandaş kendi imkânlarıyla ev bulmaya çalışırken, merkez Kayapınar İlçesinde deprem öncesinde 4 bin lira seviyesinde olan ev kiraları deprem sonrası 10 gün içinde 7 bin 500, 8 bin lira aralığına yükseltildi.

Fırsatçılık yapan konut sahiplerine depremzedeler tepki gösterirken, çaresiz kalanlar bu fiyatlardan ev kiralamak zorunda kalıyor.

Bu fiyatlara ev kiralayamayacak durumda olan vatandaşlar ise merkez Bağlar ve Yenişehir ilçelerinde arayışını sürdürüyor. Ancak bu bölgede de deprem öncesi 2500 lira olan kiralar şu anda 4500 ila 5000 bin TL aralığında.

Kiraların yüksek enflasyona bağlı ekonomik krizden kaynaklı zaten yüzde 200'e varan oranlarda arttığını belirten depremzedeler, deprem sonrasında da yüzde 100'ün üzerinde bir artış yaşandığını kaydettiler.

Sözcü