Gebze'deki bina neden yıkıldı? Uzmanı açıkladı

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Koçak, Gebze'de 29 Ekim'de çöken binanın enkazında incelemelerde bulundu. Koçak, basın mensuplarına yaptığı açıklamada binanın yıkılma nedenlerini sıraladı.

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Koçak, Gebze ilçesi Mevlana Mahallesi Issıkgöl Caddesi'nde 29 Ekim’de çöken ve 4 kişinin yaşamını yitirdiği binanın enkazında incelemelerde bulundu.

"YIKILAN BİNANIN ANA SEBEPLERİNDEN BİR TANESİ ZEMİN HAREKETİ"

Binanın yıkılma nedenleri, alanda yürütülen çalışmalarla ilgili basın mensuplarına değerlendirmelerde bulunan Koçak, şunları söyledi:

"Yıkılan binanın ana sebeplerinden bir tanesi zemin hareketi. Zeminde birtakım çökmeler meydana geldi ve yapı oturmaya başladı. En köşedeki eczanenin yanındaki kolonda oturmalar başladı. Yapı o yükü taşıyamadığı için gittikçe oturmalar hızlandı. Oturmalar devam etti, bina da ağır ve yüksek katlı. Aslında 7 katlı bir bina ama dar olduğu için yüksek katlı dedim, ağırlığından dolayı da bina çökmeye uğradı.

Burada iki tane sebep var. Birincisi; zemin oturma hareketi var, ikincisi yapısal bir hareket var. Zemin oturmalarının nedeni araştırılıyor. Jeofizik ve jeolog arkadaşlar araştırmalarını yapıyorlar. Bir de binalar inceleniyor. Binaların durumu ortaya konuluyor. İki durum bir araya getirilip kontroller yapılacak. Kontrolden sonra hem o binanın yıkım şekli, yıkım sebebi ortaya konacak hem de şu anda mühürlenen 16 binanın akıbeti ortaya çıkartılacak."

"BİLİRKİŞİ İNCELEMELERİ YAPILDIĞI İÇİN ENKAZ KALDIRILIYOR"

Binadaki çökmenin zemindeki boşalmalardan, su hareketinden veya binanın yapıldığı günden bu yana maruz kaldığı oturmalardan meydana gelmiş olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Koçak, şu ifadeleri kullandı:

"Sındırgı depreminin etkileri, metro geçişi, bütün bunların hepsi birden olabilir. Dolayısıyla bunlardan dolayı yapısal hareket meydana gelmiş olabilir. Bu zemin incelemeleri sonucunda net olarak ortaya konacak. Zeminde bir boşluk var mı, zeminin hareketi nedir ve zeminin yapısı nedir diye bakılıyor. Bunların hepsi bir araya getirildikten sonra üst yapıların da durumu inceleniyor. Onlar da bir araya getirilip, ikisi birden simüle edilecek.

Altyapıyla üstyapı bir araya getirilip kontrol edilecek ama şu anda yıkılan binadan bütün bilirkişi incelemeleri yapıldığı için binanın enkazı ortadan kaldırılıyor. Sonradan zeminsel duruma bakılacak. Böylece hem binanın yıkım nedeni hem de diğer binaların ve mahallenin ne olacağı ve zemin durumlarının ne olduğuna karar verilecek."

"BİNADA MAALESEF TASARIMSAL HATA DA GÖZÜKÜYOR"

Koçak, konuşmasını şu şeklinde noktaladı:

"Biz bina hesaplarını yaparken binanın asla devrilmesini istemeyiz ama devrileme hesaplarını da statik olarak yaparız. Hiçbir kolonumuzun kırılmasını istemeyiz. Hangi şartta olursa olsun, isterse zemin oturması olsun hesaplamalarda zemin oturmalarını da dikkate alabiliyoruz. Oturma özelliği olan zeminlere de bakabiliyoruz. Uzakta ya da yakında oluşan bir depremde dahi bina yıkılsın istemeyiz ve ona göre hesap yaparız.

Binanın tasarımında bazı kusurular var. Binanın dar ve uzun olması, yatay hareket yaparak yıkılması. Bir de o düzensizlik var, yani eczanenin üst katı yüksekliği az olan, kolonları da kısa olan bir asma kat. Biz bu hesaplarda asma katı, daha doğrusu kat yüksekliği az olan durumları da dikkate alırız. Dolayısıyla biz bütün bu hesapları yapacağız, hesaplar sonucunda bilirkişi arkadaşlar da yorumlarını yapacaklar ve böylece yıkımın gerçek sebebi ortaya konulacak ama binada maalesef tasarımsal hata da gözüküyor.”

"BİNALARIN HEPSİ TEK TEK KONTROL EDİLİYOR"

Kocaeli Valisi İlhami Aktaş, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ve Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, yıkılan bina ve evlerinden tahliye edilen vatandaşların durumu ile sahada yürütülen çalışmalar hakkında son gelişmeleri aktardı.

Olayın sebebiyle ilgili araştırmaların sürdüğünü ifade eden Kocaeli Valisi İlhami Aktaş, şunları söyledi:

"AFAD’ın koordinesinde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı personelleri, daire başkanlarımız, 6 üniversiteden hocalarımız adeta bir bilim kurulu oluşturulmuş şekilde burada incelemelerine devam ediyor. Vatandaşımızın can güvenliğini sağlamak için başta tahliye ettiğimiz binalar olmak üzere olay yerine belirli uzaklıktaki binaların hepsi tek tek kontrol ediliyor.

Hocalarımız vasıtasıyla zeminde hem teknik hem de görsel incelemeler yapılıyor. Sismik araştırmalar, radar çalışmalarıyla hepsi yürütülüyor. Bunun bir iki gün daha süreceğini ön görüyoruz. Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanımız ile tahliye ettiğimiz vatandaşlarımızı ziyaret ettik. Onların ihtiyaçlarını, sorunlarını dinledik. Tahliye ve boşaltmaların bir süre daha devam edeceğiyle ilgili kendilerini bilgilendirdik. İlgili arkadaşlarımız gün aşırı hepsini arayıp konu hakkında da bilgilendiriyorlar."

"252 VATANDAŞIMIZ BİNALARINDA KALAMIYOR"

Birinci önceliklerinin vatandaşların can güvenliği olduğunu dile getiren Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ise, “Tahliye ettiğimiz vatandaşlarımızın binaya geri dönme kararını vermek çok kritik ve dikkatli olunması gerekiyor. Şu anda kadar 28 iş yeri, 21 bina ve 79 bağımsız birim tahliye edildi. 252 vatandaşımız binalarında kalamıyor. 73’ü büyükşehir belediyemizin, bir kısmı Gebze Belediyemizin tesisinde geçici olarak ikamet ediyorlar. Sahada 27 kamu kurum ve kuruluşu çalışıyor. 427 personel,, 120 tane araç var” diye konuştu.

"FİKİR YÜRÜTEBİLECEĞİMİZ AŞAMAYA GELECEĞİMİZİ DÜŞÜNÜYORUM"

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar da “Yarın Devlet Su İşleri’nin (DSİ) şube müdürlüğündeki yer altı suyuyla ilgili bütün verileri inceleme imkanına sahip olacağız. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü’nün sıvılaşmayla ilgili haritaları var. Bölgenin jeolojisiyle ilgili çok ciddi büyük ölçekte haritaları var. Bunları da yarın inceleyeceğiz. Birçok farklı parametreyi bilimsel ve teknik veriyi bir araya getirip, ortaya sağlıklı bakış açısıyla rapor koyacağız. Üniversitelerimize çok teşekkür ediyorum. Akşam geç saatlere kadar ölçümler devam edecek. Yarın sabah erkenden başlayacak. Yarın akşama doğru belki biraz daha önümüzü görebileceğiz. Net bir tablo olmasa bile fikir yürütebileceğimiz aşamaya geleceğimizi düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

"SINDIRGI DEPREMİNİN ETKİSİ YOK"

Balıkesir Sındırgı depreminin buradaki binanın çökmesine yol açmış olabileceği sorusu üzerine Tatar, “Depremle ilişkilendirmek çok güç, zorlama bir yaklaşım olur. Sındırgı'daki en son depremin merkez üssüyle buradaki nokta arasında yaklaşık 300 kilometrecik bir mesafe var. Sındırgı'da 6.1 depremin şiddeti, burada hissedilen şiddeti 3’dü. Yani hafif derecede hissedilmiş bir depremdi. Dolayısıyla 6.1 büyüklüğündeki Sındırgı depreminin buraya bir etkisinin olduğunu düşünmüyoruz. Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ekiplerimiz şu anda sahadalar. Yıkılan binayı merkez kabul edip yaklaşık 300 metrelik yarıçap içerisinde binaları inceliyorlar. Hatta daha da geniş, yer yer 500 metreye kadar da alanlarda bu binaları inceliyorlar. Kabaca binin üzerinde binayı inceliyorlar” diye konuştu.

NEFES