Şahap Kavcıoğlu’nun 19 Mart 2021 tarihinde başlayan Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı, 9 Haziran 2023 tarihinde sona erdi.
Kavcıoğlu, 27 aylık görev süresinde TCMB Kanunu’na değil değil hükümetin seçim merkezli stratejisine uygun politikalar üretti.
TCMB koltuğunu Hafize Gaye Erkan’a bırakan Kavcıoğlu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) koltuğuna oturdu.
İşte 5 maddede Kavcıoğlu’nun performansı…
TCMB Kanunu’na göre bankanın temel amacı “fiyat istikrarını sağlamak”. Ancak Kavcıoğlu, fiyat istikrarı yerine seçim öncesinde düşük faizle kredi musluklarının açılmasını öncelikli gördü.
Kavcıoğlu koltuğa oturduğunda yüzde 15 olan resmi enflasyon, Ekim 2022’de yüzde 85 ile 24 yılın zirvesini gördü. Ekim 2022’de İTO enflasyonu yüzde 108 oldu.
Mayıs ayı itibarıyla resmi enflasyon yüzde 39 ile TCMB’nin yüzde 5’lik resmi hedefinin 8 katı seviyesinde bulunuyor.
Kavcıoğlu döneminde ayrıca, konut fiyatlarının katlanması barınma krizine neden oldu.
Kavcıoğlu göreve geldiğinde TCMB’nin politika faizi yüzde 19’du, bugün bu oran yüzde 8,5 seviyesinde bulunuyor.
Faiz indirimleriyle birlikte enflasyon hızla yükselirken, politika faiziyle piyasa faizleri arasındaki bağ da koptu.
Kavcıoğlu göreve geldiğinde ortalama yüzde 22 olan ihtiyaç kredisi faizleri, bugün itibarıyla yüzde 40’ın üzerinde bulunuyor.
Ticari kredi faizleri ise, zorlayıcı düzenlemelerin etkisiyle bugün ortalama yüzde 15 seviyesinde bulunuyor ancak bu oranla krediye ulaşım sınırlı.
Seçim öncesinde açılan kredi muslukları, seçim sonrasında kısıldı.
Kavcıoğlu göreve başladığında 7,28 olan dolar kuru, bugün itibarıyla 23,50 seviyesinde bulunuyor. Bu dönemde Euro kuru da 8,67’den 25,63’e kadar yükseldi.
Aralık 2021’de devreye alınan kur korumalı mevduat (KKM) uygulaması ve döviz alımına getirilen kısıtlamalar, kurların bir süre görece yatay seyretmesini sağlasa da seçim sonrasında kurlarda sert yükseliş görüldü.
Kavcıoğlu’nun görevde olduğu dönemde sık sık dillendirdiği hedeflerden biri, cari fazla verilmesiydi ancak cari açıkta rekor kırıldı.
Bu yıl ocak ayında 9,9 milyar dolarla aylık bazda tüm zamanların rekorunu kıran cari açık, mart itibarıyla yıllık 54,2 milyar dolarla tarihi zirveye yakın seyrediyor.
Seçim döneminde düşük faizle kredi musluklarının açılması, tüketimi ve cari açığı patlatırken, bu durum rezervlerin de tüketilmesine neden oldu.
Ödemeler dengesi krizi eşiğine gelinince, seçim sonrasında hükümet ekonomi yönetiminde U dönüşü yaptı.
Faiz indirimleriyle patlayan döviz kurlarını seçim öncesinde belirli bir seviyede tutmak için TCMB rezervleri seferber edildi.
İhracat ve turizm gelirlerinin yüzde 40 oranında TCMB’ye satılması zorunluluğu, KKM uygulaması ve döviz alımına dönük sınırlamalara rağmen TCMB rezervlerinde son dönemde kayıplar hızlandı.
Kavcıoğlu göreve geldiğinde 10,7 milyar dolar olan net rezerv, geçen hafta itibarıyla 5,7 milyar dolarla tarihi dibi gördü.
TCMB’nin swap hariç net rezervi de geçen hafta 61,2 milyar dolarla tarihi düşük seviyeye geriledi.
Sözcü