Beyaz et üretimindeki sert düşüşün altından seçim kaygısı çıktı

Artan üretim maliyetleri, fiyat artışlarının talebi baskılaması ve seçim belirsizliğinin yarattığı kaygı ile üretim kapasitelerindeki daralma beyaz et üretiminde sert düşüşe neden oldu.

Vatandaş, fiyatların geldiği seviye nedeniyle kırmızı etten sonra beyaz eti de yiyemez hale gelirken üretici ise önünü göremediği için üretim kapasitelerinde daralmaya gitti.

Hayvancılık sektöründe yaşanan kriz süt ve süt ürünleri üretimini düşürmeye, perakende fiyatları artırmaya devam ederken üretimde daha sert bir düşüş kanatlı hayvan eti tarafında yaşandı.

TÜİK’in bugün açıkladığı verilere göre, haziran ayında tavuk eti üretimi aylık bazda yüzde 16,1, yıllık bazda ise yüzde 19,7 azalarak 176 bin 179 tonun altına geriledi ve son 4 ayın en sert düşününü kaydetti.

Geçen yaz kilosu 4050 TL'den satılan kanat bu yaz 130140 TL'den satılıyor.

Kesilen tavuk sayısı haziranda aylık bazda yüzde 16,5 azalırken yıllık bazdaki düşüş yüzde 22,2’yi buldu.

Hindi eti üretimi ise aylık yüzde 25,8, yıllık yüzde 30,2 azaldı.

Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği’nden aldığımız bilgilere göre, bu düşüşte üretim maliyetlerindeki artışın yanı sıra, hem zamlanan fiyatlar hem de turizmcinin istenen dolulukları yakalayamaması nedeniyle tüketim tarafındaki düşüş etkili oldu.

Sektör temsilcilerine göre bir diğer öne çıkan neden ise, seçim öncesi yeni hükümet ve ekonomi politikalarına ilişkin belirsizliğin hem üreticiler hem de ihracatçıda yarattığı kaygı…

‘SEÇİM BELİRSİZLİĞİ ÜRETİM KAPASİTESİNİ DARALTTI’

Turgutlu Ahmetli Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Mazlum Öztürk, ülke genelindeki entegre tesislerin seçimlerin yarattığı belirsizliğin etkisiyle önünü göremediğine, mart ayından itibaren de üretim kapasitelerinde daralmaya gitmeye başladıklarını söyledi.

Öztürk, “Üretimdeki daralma nisan ayında belirginleşti. TÜİK’in bugün açıkladığı haziran ayı üretim verileri, mayıs ayında kapasite kullanım oranındaki azalmayı ortaya koyuyor” dedi.

Öztürk’ün işaret ettiği nisan ayına TÜİK’in üretim verisi üzerinden bakıldığında da, tavuk eti üretiminin nisanda yıllık bazda yüzde 9,4 ve kesilen tavuk sayısının yüzde 12,7 azaldığı görülüyor.

Öztürk, bunun yanı sıra yine seçimlerin tüm sektörler üzerinde yarattığı belirsizlik nedeniyle Türkiye’nin ihracatçı olduğu pazarlarda da kaygılar oluştuğuna işaret ederek şöyle devam etti:

“Bizden mal alanlar taleplerini azaltınca ihracat geriledi. Bu da kapasitedeki daralmayı destekleyen bir diğer nokta oldu.”

İhracattaki bu gelişmede ayrıca, Ticaret Bakanlığı’nın mayıs ayı başında kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatlarını “ihracı kayda bağlı mallar listesine” eklemesinin de etkili olduğu belirtildi.

VATANDAŞ VE TURİZM TARAFINDAKİ TÜKETİM DÜŞÜŞÜ DE ETKİLEDİ

Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği’nden bir yetkili, beyaz et üretimi için gerekli girdilerin neredeyse tamamının ithal olduğunu, artan döviz kuru nedeniyle maliyetlerin katlanmasının da üretimdeki düşüşte etkili olduğunu söyledi.

Bir diğer önemli nedenin ise tüketimdeki daralma olduğunu kaydeden yetkili, “Aileler kasaptan ya da marketten tavuk alamaz oldu. Bütün tavuk fiyatları bir senede 30 liradan 70 liraya çıktı. Kanat gibi bazı ürünlerdeki fiyat artışı yüzde 200’ü de buldu” değerlendirmesinde bulundu ve şöyle devam etti:

“Turizmde de aslında arzu edilen doluluklara ulaşılamadı. Otellere giriş çıkış yapanlar dışarıda yemek yemese de otel içindeki açık büfelerde satılanlara talep gösterirdi, burada da daralma olunca tüketimdeki düşüş derinleşti.”

ZAMLI FİYATLAR SATIŞLARI YÜZDE 55 DÜŞÜRMÜŞTÜ

Geçen hafta sozcu.com.tr'ye konuşan Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Ürünleri Federasyon Başkanı Osman Yardımcı, artan et tavuk fiyatlarının etkisiyle bu yaz mangallık ürün fiyatlarının bir önceki yaz dönemine kıyasla yüzde 200'ün üzerinde zamlandığını, satışların da en az yüzde 3040 oranında azaldığını söylemişti.

İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Başkanı Aydın Tüfekçi ise, İstanbul'daki satışlarda düşüş oranı yüzde 55'e ulaştığını ifade etmişti.

ÜRETİCİ FİRMA SAYISI DA BELİRGİN ŞEKİLDE DÜŞTÜ

Öte yandan, 2019’da artan konkordato dalgası kanatlı sektörünü de vurmuş; ülke genelinde 18 entegre tesiste üretim yaptıran dev firmalar bir bir konkordato ilan etmeye başlamıştı.

Sadece 2018 Kasım'da SakaryaKocaeli Bölgesi'ndeki 1465 üretici firmanın 470'i; Ege Bölgesi'ndeki 3 bin firmanın da 400'ü artan maliyetlere dayanamayıp üretimini sonlandırmıştı.

Gelinen noktada, üretimden çekilen firmalarla birlikte entegre tesis sayısının 18’den 15’e; üretici firma sayısının da 17 bin seviyesinden 12 bine indiği belirtiliyor.

Sözcü