Maliye Bakanlığı'nın yayımladığı 2017 bütçe verileri, devletin kira giderlerinin her yıl olağanüstü düzeyde arttığını ortaya koydu. Kamu kurumlarının özel şirketlere ödediği hizmet binası kira giderleri 901 milyon liraya ulaştı. Kiracı kamu kurumları bir önceki yıl, yani 2016'da kiracısı olduğu binalara 728 milyon lira ödemişti. Böylece, devletin sadece hizmet binaları için ödediği kira tutarı bir yıl içerisinde yüzde 23.7 düzeyinde artmış oldu. Kira giderinin yüksek düzeyde artması, kiracı kamu kurumlarına yeni kurumların eklendiğini ya da kira kontratlarındaki artışların çok yüksek tutulduğuna işaret ediyor.
KENDİ BİNASINI DA YAPIYOR
Özel sektörün lüks gökdelenlerine yüklü kira ödemesi yapan kamu kurumları, bir yandan da kendi lüks binalarını inşa ediyor. Bütçe verilerine göre çok sayıda kamu kurumu, kendi hizmet binasını inşa etmek için 2016 yılında 152 milyon lira, 2017 yılında da 184 milyon liralık arsa satın aldı. Kamu kurumları arsa dışında 2016 yılında 135 milyon lira, 2017 yılında da 166 milyon lira ödeyip bina da satın aldı. Ayrıca halen yapımı devam eden kamu hizmet binalarının inşaatları için 2017 yılında müteahhitlere 9 milyar 170 milyon lira nakit ödeme yapıldı. Hizmet tesislerinin inşası için 591 milyon lira, lojman ve sosyal tesislerinin yapımı için de müteahhitlere sırasıyla 87 milyon lira ve 51 milyon lira para ödendi.
BAKIM ONARIMA 4.4 MİLYAR GİTTİ
Bütçe verilerine göre, kamu kurumları hizmet verdikleri bina, tesis ve lojman gibi gayrimenkullerin bakım ve onarımına da adeta servet döktü. Bakım onarım için 2017 yılında ödenen para 4 milyar 407 milyon liraya ulaşırken bunun 1 milyar 637 milyon lirası tek başına hizmet binalarının bakım ve onarımına harcandı. Satılacakları açıklanmasına karşın geçen yıl lojmanların bakım onarımına 182 milyon lira, sosyal tesislerin tadilatına da 8 milyon lira kaynak aktarıldı. Hükümet, bu yıl açıkladığı Orta Vadeli Program'da (OVP) tasarruf tedbirleri arasına kamu binalarını da yazmıştı. Dolayısıyla tasarruf adı altında kamu hizmet binalarının inşasının askıya alınması halinde kira giderlerinin daha da artmasından endişe ediliyor.
TAŞIT DA KİRALIK UÇAK DA KİRALIK
Kamu kurumları hizmet binalarının yanı sıra araç, uçak ve gemi de kiraladı. Geçen yıl kamu kurumlarının kiraladıkları taşıtlara ödediği kira gideri 549 milyon liraya ulaştı. Üstelik kamu kurumları aynı yıl 711 milyon liralık taşıt satın aldı. Aynı şekilde geçen yıl kamu kurumları özel sektörden kiraladığı lojmanlara 61 milyon lira, hava taşıtlarına 254 milyon lira, deniz taşıtlarına 317 bin lira ve personel servislerine de 586 milyon lira kira ödemesi yaptı.
Devletin binaya ödediği kira yüzde 23.7 zamlandı
KİRA GİDERLERİ | 2016 (MİLYON TL) | 2017(MİLYON TL) |
Hizmet binası | 728 | 901 |
Kiralık taşıtlar | 549 | 549 |
Kiralık lojman | 70 | 61 |
Kiralık uçak | 199 | 254 |
Kiralık personel servisi | 542 | 586 |
Kiracı kamu kurumlarından bazıları şöyle:
Aile Bakanlığı
Kamu Güvenliği Müsteşarlığı
Afet İşleri Başkanlığı
Yurt Dışı Başkanlığı
BDDK
EPDK
Kamu İhale Kurumu
Adalet Akademisi
TİKA
Kamu Gözetim Kurumu