Kiralarını ödemekte zorlandıklarını söyleyen esnaf, salgın sürecinde devletten destek alamamaktan şikâyet etti.
Esnaf içinde bulunduğu durumdan oldukça şikayetçi. Özel izinle dükkanını açtığını söyleyen butik işletmecisi Mehmet Çoban, “Salgın sürecinde işler 3'te 2 düştü. Çevredeki esnafların kapanması bizim işlerimizi de etkiliyor. Bu süreçte müracaat etmeme rağmen devletten hiç destek alamadım. Bu destekler kimlere veriliyor? Bütün esnaf zor durumda. Ben 76 yaşındayım, normalde dışarı çıkmam yasak ancak özel izin alarak geldim, dükkanımı açtım. Yasakları ise yeterli bulmuyorum. Daha uzun süreli olmalıydı. Tam kapanma uygulanabilirdi. Bu şekilde bir sınırlandırmanın yararlı olacağını sanmıyorum” dedi.
73 yaşındaki Aktar Bahri Kılıç, “Destekleyici gıda satışı da yaptığımız için diğer esnafa göre az da olsa satış yapma şansımız oluyor. Ancak buna rağmen satışlarımız yüzde 70 düşmüş durumda. Salgın süreci boyunca da devletten hiçbir destek alamadık” sözleriyle durumunu anlattı.
Eşi ile birlikte dükkanı işleten 72 yaşındaki Alim Kılıç da, “Yaşımız 70'lere gelmesine rağmen özel izin alarak dükkanımızı açmak zorundayız. Çalışmak zorundayız. Gün içerisinde 5 defa maske değiştiriyoruz, elimizi sürekli dezenfektanla temizliyoruz. Bunların hepsi ekonomik olarak bir yük. Sağlık açısından da riskleri göze alıp dükkanımızı açıyoruz” açıklamasında bulundu.
İçeride satış yapılması yasak olduğu için kafesinin önüne koyduğu tezgahta meşrubat satmak zorunda kalan 25 yaşındaki Batuhan Güzerhan, “Salgının ilk görülmeye başladığı mart ayından beri zaten oldukça etkilenmiştik. Salgın öncesinde, yoğun olan günlerde, 12 kişi çalışıyordu dükkanda ancak şimdi iki çalışana düştük. Bu sürecin en başından itibaren de hiç devlet desteği alamadık. Bu desteği de bizim talep etmeden, istemeden, devletin kendiliğinden sağlaması gerekiyordu. Bunun böyle olması lazımdı. Son yasaklarla birlikte günde 1015 bardak meşrubat ancak satıyoruz ya da satmıyoruz” dedi.
Aynı kafenin 25 yaşındaki diğer bir işletmecisi Kubilay Sardaç ise, “İşlerimiz kötü durumda. Bence işlerin düzelebilmesi için 20 gün tam kapanma uygulanmalıydı. Bu şekilde bir yasak bence çok sağlıklı değil. Bir kere tam kapanma uygulansa sonrasında vakalar azalır ve işlerimiz de toparlayabilir. Bu şekilde bir yasağın hiçbir anlamı olduğunu düşünmüyorum” diye dert yandı.
Esnafın, salgının etkili olmaya başladığı mart ayından itibaren zorlu bir sürece girdiğini dile getiren 40 yaşındaki büfeci Abdullah Ercemal, “Şimdi kirayı ödeyemez hale geldik. Gidişat ne olacak onu da bilmiyoruz. Bu süreçte de devletten hiçbir destek alamadık. Pandemiden önce dükkanda 6 kişi çalışıyorduk, şimdi 2 kişiye düştük. Resmen zararına açıyoruz şu an dükkanı. Kime satış yapacağız ki? Giderimiz çok ama gelirimiz yok. 34 aydır kira veremiyorum” diyerek yaşadığı sorunlarını anlattı.
İçeride satış yapılması yasak olduğu için kafesinin önüne koyduğu tezgahta boza satan 43 yaşındaki Celal Şengel, “Satış yapamıyoruz. Yasaklardan dolayı dükkanı kapattık ama faturalar, kiralar gelmeye devam ediyor. Benim salgından önce 20 çalışanım vardı, şimdi hepsi işsiz kaldı, tek ben varım şu an. Bu süreçte devletten hiçbir destek görmedim” açıklamasında bulundu.
Kadıköy Esnaf Derneği (KADIDER) Başkanı Tuncay Savaşlı, Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği (BEYDER) Başkanı Aydın Ali Kalaycı ve Beşiktaş Esnafları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı Hasan Durmuş, diğer esnaf derneklerinin başkanlarıyla birlikte, ‘Türkiye Esnaflar Platformu'nu kurduklarını ve İstanbul'da sırasıyla bütün belediye başkanlarına sorunlarını aktardıktan sonra Ankara'da siyasi partilerin liderleriyle görüşeceklerini belirtti.
Salgının ilk dönemlerinde KADIDER olarak personel için Kızılay'dan ve Kadıköy Belediyesi'nden erzak, koli yardımı aldıklarını hatırlatan Savaşlı, “Şimdi yine aynı süreci sürdürmek istiyoruz. En azından garsonlara, komilere, bulaşıkçılara erzak, koli yardımı yapılırsa iyi olur” ifadelerini kullandı.
“Devlet bizi her türlü kısıtlayabilir ancak bize ekonomik destek versin” diyen Beyoğlu Eğlence Yerleri Derneği (BEYDER) Başkanı Aydın Ali Kalaycı, “Şu anda esnaf içinde boşanmalar, aile davaları başladı. Şu anda esnaf, çare olarak ailesini memleketine gönderdi, bakamadığı için. Devlet bu esnafa ekonomik destek paketi vermezse çok cenaze kaldırırız Türkiye'den. Cenazeden kastım kapanan mekan. Çok cenaze kaldırırız” açıklamasında bulundu.
Salgının en başından beri kısıtlamalara karşı olmadıklarını dile getirdiklerini söyleyen Beşiktaş Esnafları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı Hasan Durmuş, “Biz sadece, bu yasaklar yapılırken esnafın düştüğü bu durumu da düşünüp, devletin desteğini vermesini istiyoruz. Örneğin; vergi muafiyeti, kira desteği, faizsiz kredi desteği, çalışanlarımız için kısa çalışma ödeneğindeki koşulların kaldırılması… Bu tür destekleri devlet verirse biz kısıtlamalara ve kapanışlara karşı değiliz” diye konuştu.
https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/esnafinhalisalgindanonce20calisanvardisimditekim6153289/