Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın zararı gün geçtikçe katlandı. Kurum 2016 yılında 2 milyar 516 bin lira, 2018'da 3 milyar 466 milyon lira, 2019'da 2 milyar 546 milyon lira zarara uğratıldı. Böylece son dört yılda oluşan toplam zarar 11 milyar 177 milyon liraya ulaştı. Eski para ifadesiyle zarar 11 katrilyon 447 trilyon 447 milyar lirayı buldu.
TAŞINMAZLARIN KİRA BEDELLERİNDE KIYAK YAPILMIŞ
Sayıştay raporunda, taşınmazlar hakkındaki usulsüzlüklerin neden olduğu zararlar da detaylandırıldı. TCDD yönetimi tarafından kiraya verilen bin 250 adet taşınmazın kira ücretlerinde, kira sürelerinde ve kira artış oranlarında önemli usulsüzlükler yapıldığı tespit edildi.
Raporlara göre, her yıl veya sözleşme bitimlerinde ihaleye çıkılması gerekirken taşınmazların 50 yılı bulan sürelerde aynı kişilere düşük bedelle verildiği belirtildi. Kira artışlarında TÜFE yerine ÜFE endeksinin baz alındığı, bu nedenle kurumun her yıl milyonlarca lira zarara uğratıldığı saptandı.
“HAYDARPAŞA'YI İBB'YE VERMEYENLER RANTA PEŞKEŞ ÇEKMİŞLER”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve TBMM KİT Komisyonu CHP Grubu sözcüsü Atila Sertel, Sayıştay'ın TCDD 2019 yılı raporuna yansıyan bulgulardan bazılarını paylaştı.
İstanbul Tarihi Haydarpaşa Garı'nda 15 yıllığına kiraya verilmişken 50 yıldır faaliyet gösteren, üstelik cirosuna oranla çok düşük miktarda kira alınan ünlü restoranı örnek gösterdi.
Sertel, “Haydarpaşa Garı'nı kültür ve sanata açarak halkın yararına kullanmak isteyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne vermeyenler TCDD'nin taşınmazlarını yıllardır birilerine peşkeş çekmişler” dedi.
GAR RESTORANI İHALESİZ VE ÇEREZ PARASINA KİRALANMIŞ
Sertel, göze batan işletmeye dair bilgi aktararak, “Haydarpaşa Garı'nda faaliyette olan restoranın 2019 yılı ilk 9 ayında 2,4 milyon TL (aylık 266 bin TL) hasılat elde ettiği anlaşılmış, buna mukabil aynı dönem için sadece 42 bin 480 TL (aylık 4 bin 720 TL) kira bedeli alındığı tespit edilmiş. TCDD, bu tarihi yeri adeta çerez parasına vermiş ve ne kirayı yükseltmek için, ne de ihale ile başkalarına vermek için adım atmamış. Yıllarca aynı firmaya ihalesiz olarak kiralamış” diye konuştu.
1250 TAŞINMAZA BALLI KİRALAMALAR
İşletmeye yapılan kıyakların bunlarla sınırlı kalmadığına dikkat çeken Sertel, “Üstelik 2010 yılında 12 metrekare açık alanın daha bu işletmeye kiralandığı, 2013 yılında 12 metrekarelik alanın 30 metrekareye, 2017 yılında ise 210 metrekareye çıkarıldığı tespit edilmiş” dedi.
Sertel, “Sayıştay açık açık, ‘bin 250 adet taşınmazı çok ucuza veriyorsunuz, hukuksuz şekilde süre uzatımı yapıyorsunuz, kurumu zarara uğratıyorsunuz' diyor. Biz de TCDD yönetimine sesleniyoruz; kimin malını kimlere peşkeş çekiyorsunuz? Hesabını vereceksiniz” ifadelerini kullandı.
“RANTA AKITILAN MUSLUKLARI KESECEĞİZ”
Raporda TCDD 1. Bölge Müdürlüğü tarafından kiraya verilen diğer işyerleri ile ilgili de usulsüzlüklerin aktarıldığını vurgulayan Sertel, şunları söyledi;
*TCDD 1. Bölge Müdürlüğü tarafından kiraya verilen ve ticari işletme olarak kullanılan taşınmazların kira artış oranlarının, sözleşmelerine göre yurtiçi üretici fiyat endeksine göre belirlenmesi gerekirken, tüketici fiyat endeksine göre belirlendiği ve bunun sonucunda eksik kira artış oranı uygulanarak kurumun yaklaşık 10,5 milyon TL gelir kaybına uğradığı belirtiliyor.
*Sayıştay kurumun 2019 yılı kira gelirinin 64 milyon olduğunu, kiralamaların usulüne ve piyasa şartların uygun yapılması halinde bu gelirin kat be kat artacağını vurguluyor.
*Her yıl milyarlarca lira zarar eden kurumdaki bu usulsüzlükler giderildiğine kurumun kar etmesinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyorum. Bunu da bizim iktidarımızda tüm halkımız görecek. Yandaşlara ve ranta akıtılan musluklar kesildiğinde bütün KİT'ler yeniden ayağa kalkacak.
https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/tcddde114milyarlikzarar6195465/