Sigorta şirketi Allianz, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası tüm dünyayı etkileyen gıda krizinde her ülkenin ne seviyede risk taşıdığını bir raporla ortaya koydu. Türkiye'nin gıdada yıllık fiyat artışının 2021'de yüzde 74 olduğu belirtilen raporda bunun ise harcanabilir geliri yüzde 19 azalttığı ifade edildi. Raporda, gıda fiyatlarındaki mevcut trendin sürmesi halinde bu gıda enflasyonunun Türkiye'de satın alma gücünde yüzde 100'ün üzerinde kayıp anlamına geleceği belirtildi.
SOSYAL HUZURSUZLUK
Rapordaki projeksiyona göre Türkiye'nin birinci olduğu gıda enflasyonunda dünyada en yakın rakibi Lübnan. Rapora göre Türkiye'de gıda harcamaları toplam harcamalar içinde yüzde 25 pay alıyor. Raporda gıda enflasyonundaki her yüzde 1'lik artışın, harcanabilir reel geliri 0.81 azalttığı belirtildi. Raporda Cezayir, Bosna Hersek, Mısır, Ürdün, Lübnan, Nijerya, Pakistan, Filipinler, Siri Lanka, Tunus ve Türkiye'nin gıda krizinde en riskli ülkeler olduğu ve bu ülkelerde sosyal huzursuzluk riskinin ciddi seviyede yükseldiği belirtildi.
Tarım ürünleri üretici fiyat endeksinde nisan ayında görülen üç hane, mayısta da devam etti. Endeks yıllık yüzde 154.97, aylık yüzde 16.18 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 Mayıs'a ilişkin Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (TarımÜFE) verilerini açıkladı. Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 4.38, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 14.88 ve çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 59.15 artış gerçekleşti. Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, yüzde 273.94 ile lifli bitkiler ve yüzde 230.22 ile sebze ve kavunkarpuz, kök ve yumrular oldu. Aylık artışın yüksek olduğu alt grup ise yüzde 18.28 ile canlı sığırlar (manda dahil), bunlardan elde edilen işlenmemiş süt oldu.
Raporda, “En riskli 11 ülke net gıda ithalatçısı. İçlerinde sadece Mısır ve Bosna Hersek, halkının gıda fiyat şoklarından daha az etkilenmesi için politikalar hayata geçirdi” ifadesi kullanıldı. Raporda Türkiye'de gıda zamlarına karşı tüketiciye yönelik ne vergi, ne sosyal koruma, ne piyasaya yönelik hiçbir adım atılmadığı ortaya konuldu.