Ekonomik krizin faturasını milyonlar yükleniyor. Yüksek enflasyon karşısında ayakta kalmaya çalışan milyonlarca kişinin borca battığı ortaya çıktı.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) yayımladığı Kasım 2025 Finansal İstikrar Raporu, bireysel kredi ve kredi kartı borçlarındaki tehlikeli tırmanışı gözler önüne serdi. Rapora göre, sıkı para politikaları vatandaşı zorlarken, bankalar faiz indirimleriyle kârlarını katlamaya başladı.
SIKI PARA POLİTİKASI DA YETMEDİ
Merkez Bankası'nın Finansal İstikrar Raporu'nun "Genel Değerlendirme" bölümü, ekonomideki kırılganlıkları ve kişilerin içinde bulunduğu zorlu tabloyu ortaya koydu. Küresel belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin gölgesinde şekillenen raporda, sıkı para politikasının kredi büyümesini frenlediği ancak bireysel borçlanmanın hız kesmediği görüldü.
KREDİ KARTINA YÜKLENMEK ZORUNDA KALDILAR
Raporda, ticari kredilerin yatay bir seyir izlediği belirtilirken, bireysel taraftaki tablo dikkat çekti. Vatandaşın geçim derdiyle sarıldığı Bireysel Kredi Kartı (BKK) ve ihtiyaç kredileri, toplam kredi büyümesini yukarı çeken ana etken oldu. Raporda, "Bireysel krediler, bireysel kredi kartı (BKK) ve ihtiyaç kredisinin belirleyici etkisiyle toplam kredi büyümesine yukarı yönlü etki etmektedir" tespiti yer aldı.
BİREYSEL KREDİLERDE BOZULMA SİNYALİ
Bankacılık sektörünün aktif kalitesinde sınırlı bir bozulma izlendiği belirtilen raporda, bireysel kredi ile firma kredisi arasındaki "Takipteki Alacaklar (TGA)" oranının ayrıştığı vurgulandı. Bireysel kredilerde takibe düşme oranının arttığı, ancak Temmuz ayında devreye alınan yapılandırma imkanının bu artışı kısmen frenlediği ifade edildi.
HANEHALKI BORCUNDA KART VE KMH PATLAMASI
Hanehalkı borçluluğunun milli gelire oranla düşük seyrettiği savunulsa da borcun kompozisyonu vatandaşın çaresizliğini gösteriyor. Rapora göre, hanehalkı finansal borcunda kredi kartı ve Kredili Mevduat Hesabı (KMH) bakiyelerinin payı artarken, konut ve taşıt kredilerinin payı zayıf seyretmeye devam ediyor. Yani vatandaş ev veya araba almak için değil, günü kurtarmak için borçlanıyor.
Ayrıca raporda, "Sıkı finansal koşullar ve bireysel kredilerde tarihsel ortalamaların altındaki vadeler, borç/gelir uyumsuzluğu bulunan bireylerin kredi riskinde artışa neden olmaktadır" denilerek, ödeme güçlüğü çeken vatandaşlar için risk uyarısı yapıldı.
BANKALARIN KÂRLILIĞI İYİLEŞİYOR
Yılın ilk yarısında yatay seyreden banka kârlılıklarının, faiz indirimlerinin etkisiyle üçüncü çeyrek itibarıyla iyileştiği belirtildi. Mevduatın daha kısa vadeli olması ve kredi faizlerinin yüksekliği, bankaların net faiz gelirini artırarak kârlılık performansını olumlu etkiledi.
DIŞ BORÇLANMADA VADE UZUYOR
Bankaların yurt dışı finansman koşullarında ise olumlu bir tablo çizildi. Sektörün dış borcu artarken, yeni borçlanmalarda ortalama vadenin uzadığı ve sendikasyon kredilerinin yüksek oranlarda yenilendiği kaydedildi. Yabancı yatırımcının banka borçlanma araçlarına ilgisinin sürdüğü belirtildi.
