DW’nin haberine göre, Erzincan’ın İliç ilçesinde siyanürle altın arayan ve sızıntılar sebebiyle çevre felaketine sebep olan Anagold firmasının yüzde 80 ortağı olan Kanadalı altın madeni şirketi SSR Mining'in bilançosunda, Anagold’un 7,2 milyon dolarlık vergi borcunun silindiği ortaya çıktı. Bu tutarın bugünkü kur ile 209 milyon Türk lirası olduğu görüldü.
7,2 MİLYON DOLAR VERGİ BORCU SİLİNDİ
Şirketin üçüncü çeyrek finansal raporunda SSR Mining’in Türkiye’de önceki dönemlerden kalan 8,6 milyon dolarlık vergi borcu bulunuyordu. Şirket, 12 Mart 2023’te yürürlüğe giren yasa uyarınca yaptığı vergi affı anlaşması uyarınca 7,2 milyon ABD Doları tutarında vergi, faiz ve cezayı sıfırladığını, 8,6 milyon yerine 1,4 milyon dolar nakit ödeme yaptığını beyan etti.
Raporda ayrıca Türkiye’de kurumlar vergisinin bu yıl yüzde 20’den 25’e çıkarıldığı ancak Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle buradan gelecek vergi artışının dengelendiği belirtildi.
Kanadalı SSR Mining'in finansal tabloları incelendiğinde, yarattığı çevresel risklerden dolayı davalık olan Çöpler Madeni işletmesinin şirket için oldukça karlı olduğu görüldü.
9 AYDA 322 MİLYON DOLAR GELİR ELDE ETTİ
Buna göre Çöpler Madeni'nden yılın dokuz ayında 322,8 milyon dolar gelir elde eden şirketin karı da 46,5 milyon dolar oldu. Şirket, bu madenden 2020'den bu yana ise yaklaşık 1,5 milyar dolar gelir ve 334,6 milyon dolar kar elde etti.
Şirket hakkında 2021'den beri ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na açılan ÇED iptal davası sürüyor.
Çöpler Kompleks Madeni kapsamında açık ocak madencilik faaliyetleri ile oksitli ve sülfitli cevher çıkarılıyor ve dore altın ile gümüş ve bakır keki üretimi gerçekleştiriliyor. Madencilik faaliyetinin gerçekleştiği alanda aktif bir fay hattı olan BingölYedisu Fat Hattı da bulunuyor.
Proje 2008'de Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu raporu aldı. Şirket, 2014 ve 2021'de aldığı ÇED raporlarıyla iki kez kapasite artışı yaptı. Açık ocakları genişletip derinleştiren şirket 687 hektar olan maden sahasını yaklaşık bin 746 hektara çıkardı.
SİYANÜR NEDİR?
Siyanür insan vücuduna girdikten sonra saniyeler içerisinde belirti gösterir ve dakikalar içerisinde de ölüme neden olur. En hafif düzeydeki siyanür zehirlenmesinde baş dönmesi, bulantı ve kusma gibi yan etkiler meydana gelir.
İLİÇ'TE NE OLMUŞTU?
Erzincan İliç’te Kanadalı Anagold Madencilik tarafından 2008’den beri işletilen Çöpler Kompleks Madeni, yıllar içerisinde aldıkları kapasite artışlarıyla birlikte sahasını genişletti. Başta Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) tarafından açılan davalara karşın proje iptal edilmedi.
GEÇ TESPİT EDİLDİ
Yıllarca işletilmeye devam edilen maden sahasında geçen sene 21 Haziran’da kaza meydana geldi. İçerisinde siyanür de bulunan karışımı taşıyan boruda saat 02.45’de hasar oluştu. Yaşanan bu sıkıntı 05.00 sularında tespit edildi. Hasarın devam ettiği 2 saat 15 dakikalık süre sonucunda Fırat Nehri’ne 20 metreküp siyanürlü karışım aktı.
‘80 KİLO SİYANÜR’
Olayın ardından şirket yapılan tespitlerle karışımın içerisindeki siyanürün 8 kilogram olduğunu açıkladı. Ancak açılan davalar ve yapılan keşifler sonucunda nehire 80 kilogram siyanür karıştığı ortaya çıktı. Olayın ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da devreye girdi. Bakanlık şirkete 16 milyon 441 bin TL para cezası kesti. Ayrıca “Tesiste ilave çevresel iyileştirme çalışmaları tamamlanıncaya kadar faaliyetin durdurulması” kararı verildi.
ARTIŞ ONAYLANDI
Söz konusu maden olayın üzerinden üç ay geçmesinin ardından yeniden faaliyete geçti. Yapılan itirazlara ve davalara karşın şirket kapasite artışı için 15 Haziran’da başvuru yaptı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sisteminde yer alan bilgiye göre ise Anagold Madencilik’in projesine Erzincan Valiliği tarafından 16 Ağustos’ta ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir’ kararı verildi. Bu onayla birlikte şirket bölgede bulunan 1.746 hektarlık maden sahasına 5.83 hektarlık bir bölüm daha ekleyecek.
DEPREM GERÇEĞİ VAR
Söz konusu maden aynı zamanda İliç’teki aktif bir fay hattı üzerinde bulunuyor. Uzmanların uyarılarına göre, en son 1766’da deprem olan bölgede yeni bir deprem için endişe duyuluyor. Siyanürün de içerisinde bulunduğu 66 milyon tonluk kimyasal havuzun deprem sırasında hasar alması durumunda kimyasalların Fırat Nehri’ne karışması bekleniyor.
Yeniçağ
