Resmi verilerle bile yüzde 12'ye dayanan işsizlik oranı, milyonlarca göçmenin kontrolsüzce sokaklara salınması, tasarruf imkanının son derece sınırlanması gibi olgular Türk halkının ekonomik ve siyasi kurumlara güvenini iyice törpüledi. Londra merkezli araştırma şirketi Ipsos Mori'nin 23 ülkede yaptığı anketin sonuçlarına göre halkın büyük bölümü siyasi partilere, bankalara ve şirketlere güvenmiyor. Halk, temel gıda maddelerinin fiyatının kontrol altına alınmasını ve iş bulmada yerli halka öncelik verilmesini talep ediyor.
‘SİSTEM BOZUK'
Ipsos Mori'nin toplum yapısı ve kurumlara güven anketine katılanlara yöneltilen sorulardan biri şuydu: “Şu ifadeye katılıp katılmadığınızı belirtiniz: Bugünlerde kendi ülkemde bir yabancı gibi hissediyorum.” Türkiye, yüzde 57 ile bu soruya en çok “Evet” yanıtı verilen ülke oldu. 23 ülkenin ortalamasında ise “Evet” diyenlerin oranı yüzde 38'de kaldı. 23 ülkedeki 16 bin 597 kişiyle EkimKasım 2016 döneminde yapılan ankete katılan Türk vatandaşlarının yüzde 65'i siyasi partilere ve medyaya güven duymadığını belirtti. Anket sonuçlarına göre Türk halkının yüzde 58'inin bankalara, yüzde 53'ünün ise büyük şirketlere güvenmediği ortaya çıktı. Ipsos Mori uzmanları, 23 ülke genelinde her 10 kişiden 6'sının toplumun “bozulduğunu” düşündüğünü, her 10 kişiden 8'inin siyasi partilere güvenmediğini, her 3 kişiden 1'inin ise göçün durdurulmasını istediğini belirterek şu saptamayı yaptı: “Önceki Ipsos araştırmaları da gösteriyor ki çoğunluğun sistemin gerilediğini düşünmesiyle beraber, birçok ülkede kamuoyundaki hakim görüş geleneksel siyasi aktörlerin kendileri gibi kişileri umursamadığı, uzmanların yaşam koşullarını anlamadığı ve ekonomilerini zengin ve güçlüler lehine hileli şekilde yapılandırıldığı yönünde. Bu eğilime kısaca ‘sistem bozukluğu' diyebiliriz.”
Ankette, Suriyeliler başta olmak üzere göçmenlerin toplum yaşamına en çok etkide bulunduğu ülkelerin başında Türkiye'nin geldiği de görüldü. Türkiye'den katılanların yüzde 74'ü işverenlerin göçmenlerden önce yerli halktan kişileri işe alması gerektiğini dile getirirken, 23 ülke genelinde bu oran yüzde 56 oldu. Terörün bitirilmesi uğruna temel hakların kısıtlanabileceğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 69'u buldu.
Ipsos
Mori'nin görüşüne başvurduğu Türklerin yüzde 70 gibi ezici çoğunluğu,
hükümetin temel gıda maddelerinin fiyatlarını kontrol altında tutması
gerektiğini dile getirdi. Yine yüzde 70'lik bir çoğunluk istihdam
imkanlarının azalmasına yol açsa bile, işe almada yerli halka öncelik
verilmesini savundu. Doğal kaynakların millileştirilmesini savunanların
oranı ise yüzde 42'de kaldı.
Türklerin yüzde 63'ü göçmenlere ayrılan
kaynak nedeniyle sosyal hizmetlerin zayıfladığını, yüzde 62'si iş
bulmanın zorlaştığını belirtti.